دوره 76 (1402)
دوره 75 (1401)
دوره 74 (1400)
دوره 73 (1399)
دوره 72 (1398)
دوره 71 (1397)
دوره 70 (1396)
دوره 69 (1395)
دوره 68 (1394)
دوره 67 (1393)
دوره 66 (1392)
دوره 65 (1391)
دوره 55 (1390)
دوره 54 (1390)
دوره 53 (1389)
دوره 52 (1388)
دوره 51 (1387)
دوره 50 (1386)
دوره 49 (1385)
دوره 48 (1384)
دوره 47 (1383)
دوره 46 (1382)
دوره 45 (1381)
دوره 44 (1380)
دوره 43 (1379)
دوره 42 (1378)
دوره 41 (1377)
دوره 40 (1376)
دوره 39 (1375)
دوره 38 (1374)
دوره 37 (1373)
دوره 36 (1372)
دوره 35 (1371)
دوره 34 (1370)
دوره 33 (1369)
دوره 32 (1363)
دوره 31 (1362)
دوره 30 (1357)
دوره 29 (1356)
دوره 28 (1355)
دوره 27 (1354)
دوره 26 (1353)
دوره 25 (1352)
دوره 24 (1351)
دوره 23 (1350)
دوره 22 (1349)
دوره 21 (1348)
دوره 20 (1347)
دوره 19 (1346)
دوره 18 (1345)
دوره 17 (1344)
دوره 16 (1343)
دوره 15 (1342)
دوره 14 (1341)
دوره 13 (1340)
دوره 12 (1339)
دوره 11 (1338)
دوره 10 (1337)
دوره 9 (1336)
دوره 8 (1335)
دوره 7 (1334)
دوره 6 (1333)
دوره 5 (1332)
دوره 4 (1330)
دوره 3 (1329)
دوره 2 (1328)
دوره 1 (1327)

مقالاتی که در سامانه ثبت شده و تمامی فرآیند ارزیابی و داوری را طی کرده و اصلاحات بازنگری (در صورت لزوم) به انجام رسیده باشد، در صورتی که سردبیر نشریه آنها را در وضعیت پذیرش آنلاین قرارد داده باشد در قسمت مقالات آماده انتشار نمایش داده می‌شود.
نظریه های ادبی
تحلیل منطق گفتمانی کاربست جری و تطبیق آیات قرآنی در قصاید انوری

سیداحمد پارسا؛ نگین رستمی

دوره 75، شماره 246 ، اسفند 1401، ، صفحه 22-43

https://doi.org/10.22034/perlit.2023.51807.3329

چکیده
  پژوهشگران ادب پارسی تنها با رویکرد بلاغی به بررسی بهره‌گیری شاعران از آیات قرآنی در سروده‌های خود پرداخته اند و از اهداف آنان در به کارگیری این آیات غافل بوده‌اند. پژوهش حاضر به بررسی این مسئله در قصاید انوری می‌پردازد و می‌کوشد با استفاده از جری و تطبیق، آیات قرآنی را از منظر کارکردهای آنها تحلیل کند. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است. ...  بیشتر

تحلیل اساطیریِ حکایت شیر و گاو در کلیله و دمنه بر پایۀ نظریۀ یونگ و نورتروپ فرای

علی اکبر سام خانیانی؛ مصطفی ملک پائین

دوره 65، شماره 226 ، اسفند 1391، ، صفحه 23-47

چکیده
  چکیده حکایت شیر و گاو در کلیله و دمنه زیبایی‏های ادبی فراوانی دارد که با نقدها و خوانش‏های نو، می‏توان عوامل هنری و تأثیر آن را در جامعۀ مخاطبان روشن کرد. تحلیل اساطیری یکی از این شیوه‏هاست که نشان‏دهندۀ برجستگی‏های ویژۀ این حکایت است. در این پژوهش با استفاده از نظریۀ «یونگ» دربارۀ کهن‏الگوها و نمادها و تلفیق آن با ...  بیشتر

فعل ماضی متعدی و ساخت ارگتیو در متن فارسی میانه، سنسکریت و فارسی دادِستانِ مینوی خرد
دوره 54، شماره 223 ، شهریور 1390، ، صفحه 23-52

چکیده
  چکیده دادستان مینوی خرد متنی به زبان فارسی میانه مشتمل بر63 فصل و در شمار اندرزنامه­هاست.در قرن14میلادی تریوسنگ آن­را به زبان سنسکریت ترجمه کرده است. ترجمۀ نریوسنگ ترجمه­ای لفظ­به­لفظ است، بدون مطالعۀ متن فارسی میانه قابل درک نیست و زبان آن ویژگی­هایی دارد که آن را از سنسکریت کلاسیک متمایز و به           زبان­های ...  بیشتر

وجوه مشترک داستان حضرت عیسی با حضرت یحیی و بازتاب آن در شعر فارسی
دوره 51، شماره 207 ، بهمن 1387، ، صفحه 23-47

چکیده
  یکی از پربسامدترین مضامین قرآنی در ادبیات فارسی بعد از داستان حضرت یوسف داستان حضرت عیسی است که در قرآن کریم و اناجیل مقدس با روایتی همسان آمده و در شعر فارسی بازتاب گسترده‌ای یافته است. کمتر شاعری است که از تلمیحات داستان حضرت عیسی سود نجسته و آن را مضمون مایة شعر خویش قرار نداده باشد. تلمیحات داستان حضرت عیسی گاه به صورت مستقل و گاه ...  بیشتر

نقد و بررسی تأثیر شعر غربی در شعر «مرگ قو»ی حمیدی شیرازی

میرجلیل اکرمی؛ مسعود دهقانی

دوره 67، شماره 229 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 23-41

چکیده
  قو یکی از پرندگانی است که در بسیاری از فرهنگ­ها جلوه و معانی نمادین خاصی دارد. در شعر معاصر فارسی، دکتر حمیدی شیرازی با نگاهی شاعرانه به نحوة مرگ قو، این موضوع جدید برای شعر فارسی را در شعر مشهور «مرگ قو» تجلی داده است. در شعر دورة مشروطه، پشتوانة فرهنگی شاعران از طریق ترجمه­ها گسترش می­یابد و علاوه بر فرهنگ سنتی ایران، شامل ...  بیشتر

ادبیات حماسی و اسطوره
کیخسرو اژدهاکش

سجاد آیدنلو

دوره 72، شماره 240 ، اسفند 1398، ، صفحه 23-45

https://doi.org/10.22034/perlit.2020.10296

چکیده
  بزرگ‌ترین کردار داستان­های حماسی- اساطیری، اژدهاکشی است. در روایت­های ملّی- پهلوانیِ ایران غیر از یلان سیستان شماری از شاهان نیز با اژدها، موجودات اژدهافش یا اژدهایانِ پیکرگردانیده می­ستیزند و آنها را می­کشند یا در بند می­کنند. کیخسروِ کیانی هم یکی از این شهریاران است که در مآخذِ معروف و روایات متداول دربارۀ او، به اژدها ...  بیشتر

دو روایت از سندبادنامه
دوره 55، شماره 224 ، اسفند 1390، ، صفحه 25-42

چکیده
  چکیده  کتاب سندبادنامه از جمله داستان­های مطرح در نثر فارسی است که دربارة سابقه، منشأ و نسخه‌های منظوم و منثور آن اتفاق نظر چندانی وجود ندارد. بعلاوه در هزار و یک شب نیز داستان‌هایی تحت عنوان حکایات سندباد بحری وجود دارد که شرح مسافرت‌های هفت گانة شخصی به همین نام است. مقالة حاضر به ریشه‌یابی حضور سندباد در ادب پارسی ...  بیشتر

صفا باغی- جلوه ای از میراث طبیعی
دوره 43، شماره 175 - 176 ، آبان 1379، ، صفحه 25-62

چکیده
  تبریز از دیرباز، از زمان سفر مارکوپولو به لحاظ داشتن باغها شهره آفاق بود.«اوزون حسن»و«سلطان یعقوب»آق‌قویونلو باغهای«هشت بهشت»و«عشرت آباد»را احداث نمودند.و سلسله‌های بعدی و بزرگان و اعیان شهر، دهها باغ بزرگ و کوچک نیز بر باغهای موجود افزودند تا زمان قاجاریه که مرحوم عبس میرزا، نایب السلطنه در باغ«عشرت آباد»«باغ ...  بیشتر

شهرنشینی تطبیقی
دوره 41، شماره 168 ، آذر 1377، ، صفحه 25-50

چکیده
  در این مقاله سعی براین شده بین شهرنشینی کشورهای پیشرفته و جهان سوم یک بررسی تطبیقی انجام پذیرد.در این راستا ابتدا به تطبیق تئوریهای متفاوت شهر نشینی پرداخته و سپس به مطاله مقایسه‌ای بین میزان شهرنشینی و در آمد کشورهای مذکور، بررسی میزان رشد طبیعی و رشد سالانه جمعیت شهری و مشخص نمودن سهم مهاجرت در رشد و توسعه شهرنشینی، بررسی مقایسه‌ای ...  بیشتر

نظریه های ادبی
ساختار مَثَل‌گونة سخن، شیوه‌ای برای القای نظر و حذف «دیگری» در کلام سعدی

بهداد بیرانوند؛ جمیله اخیانی؛ امیر مؤمنی هزاوه

دوره 74، شماره 243 ، شهریور 1400، ، صفحه 25-45

https://doi.org/10.22034/perlit.2021.45783.3081

چکیده
  ««دیگری» مفهومی وابسته به هویت فردی است و هویت فردی فقط وقتی معنا پیدا می‌کند که با دیگران سنجیده شود. مفهوم «دیگری» حاصل معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی انسان مدرن است که زندگی و تجاربی متفاوت از انسان کهن دارد. این مفهوم که با ماهیت مباحث ادبی نیز سازگار است، می‌تواند مبتای تازه‌ای برای تحلیل آثار ادبی باشد و پنجرة تازه‌ای ...  بیشتر

تصوف و عرفان
بایزید در میانة شمس و مولانا

حمید رضا توکلی

دوره 76، شماره 247 ، شهریور 1402، ، صفحه 25-49

https://doi.org/10.22034/perlit.2023.57368.3522

چکیده
  نخستین گفت‌وگوی شمس با مولانا پیرامون بایزید بوده است. شمس به این نکته در پایان یک پاره‌گفتار عربی در مقالات تصریح می‌کند. نقد بایزید بارها به شیوه‌ای مشابه در جای‌جای سخنان شمس پدیدار می‌شود. همین نقد دربارة حلاج هم تکرار می‌شود. از این گذشته نکات مرتبط با این ملاحظة نقادانه بارها در مقالات جلوه دارد؛ تاملاتی دربارة متابعت و بدعت، ...  بیشتر

بررسی خویش‌کاری‌ها و شخصیت‌پردازی در داستان حضرت سلیمان (ع) در قرآن کریم براساس نظر پراپ

بتول اشرفی؛ گیتی تاکی؛ محمد بهنام فر

دوره 67، شماره 230 ، مهر 1393، ، صفحه 26-47

چکیده
  خویش‌کاری‌ها و شخصیت‌پردازی دو رکن اساسی در داستان‌نویسی است. خویش‌کاری‌ها به پاره‌ای از عملکردهای محدود برای پیش­برد سیر طبیعی داستان و شخصیت‌پردازی به نحوۀ گزینش، چیدمان و ورود شخصیت‌ها به داستان و نقش شخصیت‌ها در داستان می‌پردازد. پژوهش حاضر به بررسی خویش‌کاری‌ها برمبنای دیدگاه پراپ و نحوۀ شخصیت‌پردازی بر مبنای دیدگاه ...  بیشتر

از شناخت «که» در فارسی تا ساخت معادل های آن در زبان فرانسه
دوره 42، شماره 170 ، خرداد 1378، ، صفحه 27-56

چکیده
  شمار قابل توجهی از دانشجویان ایرانی، در زمینه ساختن جملات مرکب فرانسه با استفاده از معادلهای حرف ربط«که»، با دشواریهای بسیاری مواجه می‌باشند.نگارنده، ضمن مطالعه و ارزیابی نتایج تمرینهایی که بر اساس روش سنتی«تک ساختی»و نیز روش نوین«سمعی و بصری»انجام می‌شود، بر آن است تا راه سومی بیاید که مبتنی بر روش«مقایسه دو ...  بیشتر

مناسبات عرفانی مشایخ آذربایجان با عارفان خراسان

محمد طاهری خسروشاهی

دوره 69، شماره 233 ، شهریور 1395، ، صفحه 27-54

چکیده
  هم­زمان با گسترش دامنة نفوذ فکری و روحانی مشایخ خراسان، شاهد گسترش نحله­های صوفیه در آذربایجان و ظهور چهره‌های اصیل تصوّف در این منطقه هستیم. نخستین صوفیان تبریز از سده‌های سوّم تا پنجم، در مبانی و اصول عمدتاً به مکتب خراسان توجه داشتند و با آنچه در مکتب بغداد می­گذشت، ناآشنا بودند. شیخ ابواسحاق ابراهیم بن یحیی جوینانی، نخستین ...  بیشتر

خاک‌خواری و بازتاب آن در متون کهن فارسی و عربی

محمود ندیمی هرندی

دوره 76، شماره 248 ، اسفند 1402، ، صفحه 27-46

https://doi.org/10.22034/perlit.2024.58658.3577

چکیده
  تبیین مسئله: خاک‌خواری، یعنی عادت به خوردنِ خاک وگِل و نظایر آن، سابقۀ طولانی در سراسر جهان دارد. این پدیده در متون کهن فارسی و عربی نیز به صورت‌های مختلف انعکاس یافته است و طیف‌های گوناگونی از مردم، اعمّ از زاهدان و صوفیان، خلفا و پادشاهان و دولتمردان، فُقرا، زنان، کودکان، دیوانگان و عموم مردم به آن گرایش داشته‌اند. در این پژوهش ...  بیشتر