دوره 75 (1401)
دوره 74 (1400)
دوره 73 (1399)
دوره 72 (1398)
دوره 71 (1397)
دوره 70 (1396)
دوره 69 (1395)
دوره 68 (1394)
دوره 67 (1393)
دوره 66 (1392)
دوره 65 (1391)
دوره 55 (1390)
دوره 54 (1390)
دوره 53 (1389)
دوره 52 (1388)
دوره 51 (1387)
دوره 50 (1386)
دوره 49 (1385)
دوره 48 (1384)
دوره 47 (1383)
دوره 46 (1382)
دوره 45 (1381)
دوره 44 (1380)
دوره 43 (1379)
دوره 42 (1378)
دوره 41 (1377)
دوره 40 (1376)
دوره 39 (1375)
دوره 38 (1374)
دوره 37 (1373)
دوره 36 (1372)
دوره 35 (1371)
دوره 34 (1370)
دوره 33 (1369)
دوره 32 (1363)
دوره 31 (1362)
دوره 30 (1357)
دوره 29 (1356)
دوره 28 (1355)
دوره 27 (1354)
دوره 26 (1353)
دوره 25 (1352)
دوره 24 (1351)
دوره 23 (1350)
دوره 22 (1349)
دوره 21 (1348)
دوره 20 (1347)
دوره 19 (1346)
دوره 18 (1345)
دوره 17 (1344)
دوره 16 (1343)
دوره 15 (1342)
دوره 14 (1341)
دوره 13 (1340)
دوره 12 (1339)
دوره 11 (1338)
دوره 10 (1337)
دوره 9 (1336)
دوره 8 (1335)
دوره 7 (1334)
دوره 6 (1333)
دوره 5 (1332)
دوره 4 (1330)
دوره 3 (1329)
دوره 2 (1328)
دوره 1 (1327)

    اطلاعات آماری نشریه 

تعداد دوره‌ها 76
تعداد شماره‌ها 246
تعداد مقالات 1,532
تعداد نویسندگان 368
تعداد مشاهده مقاله 1,188,736
تعداد دریافت فایل اصل مقاله 2,684,078
نسبت مشاهده بر مقاله 775.94
نسبت دریافت فایل بر مقاله 1752.01
تعداد مقالات ارسال شده 2,592
تعداد مقالات رد شده 2,070
درصد عدم پذیرش 80
تعداد مقالات پذیرفته شده 183
درصد پذیرش 7
زمان پذیرش (روز) 324
تعداد پایگاه های نمایه شده 11
تعداد داوران 127

نشریۀ علمی زبان و ادب فارسی نخستین نشریۀ علمی دانشگاهی کشور در حوزۀ ادبیات و علوم انسانی است که اولین شمارۀ آن در فروردین 1327 در دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تبریز انتشار یافت. این نشریه در تاریخ 1380/03/01 موفق به کسب رتبۀ علمی و پژوهشی از وزارت علوم شد و در ارزیابی اخیر وزارت متبوع، حائز درجۀ کیفی A گردید. نشریه در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) نمایه شده و درجۀ کیفیت Q2 اخذ کرده است. زمینه های موضوعی نشریه صرفاً ادبیات حماسی و اسطوره، تصوف و عرفان، ادبیات غنایی و تعلیمی، بلاغت و دستور زبان فارسی، تاریخ ادبیات ایران، ادبیات داستانی، نظریه های ادبی و شعر معاصر ایران است.  زمان پذیرش اولیه حدودا ده روز و حداقل زمان داوری مقالات در این نشریه پنج هفته است و از مقالاتی که بعد از داوری مورد پذیرش واقع می شوند مبلغ سه میلیون ریال بابت داوری و انتشار هزینه دریافت می شود. این نشریه با احترام به قوانین اخلاق در نشریات، تابع قوانین کمیتۀ اخلاق در انتشار (COPE) است و از آئین نامۀ اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می نماید و برای بررسی مقالات خود از سیستم مشابهت­ یاب سمیم نور استفاده می کند. دسترسی به مقالات این نشریه آزاد است و تحت نظارت CC-BY-NC می باشد. مقالات نشریه در پایگا­ه های استنادی SID, ISC, DOAJ, SIVILICA، پورتال علوم انسانی و ... نمایه شده است. نویسندگان و پژوهشگران باید هنگام استفاده از مقالات این نشریه، به عنوان نشریه، اطلاعات کتابشناختی و نیز نام مؤلف یا مؤلفان استناد نمایند. در مقالاتی که تهیه و تدوین آنها با مشارکت حامیان انجام می گیرد اشاره به نام حامی و قدردانی از مشارکت او از سوی نویسنده الزامی است.


 

علمی- پژوهشی تصوف و عرفان
واکاوی تحول معنایی نمادین سیمرغ درادب فارسی

تقی پورنامداریان؛ الهه بیات زرند

دوره 76، شماره 247 ، شهریور 1402، صفحه 1-24

https://doi.org/10.22034/perlit.2022.46383.3101

چکیده
  نمادها تصویرهایی قدرتمند هستند که انبوهی از مفاهیم و اساطیر فرهنگی را در قالب یک خوشۀ معنایی صورت‌بندی می‌کنند. این خوشه‌های معنایی طی فرایندهای خلاق ادبی تولید می‌شوند و بخشی از حافظۀ فرهنگی ما را تشکیل می‌دهند. یکی از این نمادها که در متون ایرانی قبل از اسلام تولید شده و در حافظۀ فرهنگی جامعۀ پس از اسلام باقی مانده و در صورت‌بندی‌های ...  بیشتر

علمی- پژوهشی تصوف و عرفان
بایزید در میانة شمس و مولانا

حمیدرضا توکلی

دوره 76، شماره 247 ، شهریور 1402، صفحه 25-49

https://doi.org/10.22034/perlit.2023.57368.3522

چکیده
  نخستین گفت‌وگوی شمس با مولانا پیرامون بایزید بوده است. شمس به این نکته در پایان یک پاره‌گفتار عربی در مقالات تصریح می‌کند. نقد بایزید بارها به شیوه‌ای مشابه در جای‌جای سخنان شمس پدیدار می‌شود. همین نقد دربارة حلاج هم تکرار می‌شود. از این گذشته نکات مرتبط با این ملاحظة نقادانه بارها در مقالات جلوه دارد؛ تاملاتی دربارة متابعت و بدعت، ...  بیشتر

علمی- پژوهشی نظریه های ادبی
نقش و تحلیل کارکردگرایانۀ «حکایت» در انقلاب های جمعی (مطالعه موردی قصۀ مرغان جهان در منطق‌الطیر)

محمد خسروی شکیب

دوره 76، شماره 247 ، شهریور 1402، صفحه 51-69

https://doi.org/10.22034/perlit.2023.51395.3313

چکیده
  منطق الطیر عطار از آثار عرفانی برجسته در ادبیات فارسی است که در ساختاری روایی، به قصۀ فراخوان کمّی و کیفی «مرغان جهان» و تلاش جمعی آنها برای رسیدن به «سیمرغ» می پردازد. «حکایت» مهمترین ابزار عطار، در شکل دهی به ساختار این بسیج جمعی است. او در ساختار منطق الطیر از 194 «حکایت» استفاده کرده شده است. سوال این است که کارکرد ...  بیشتر

علمی- پژوهشی نظریه های ادبی
تأملی تحلیل‌گرایانه به ژانر تمثیلی فیل و خانه‌ی تاریک مولانا با تکیه بر نظریه‌ی نومن و فنومن کانت

اسماعیل نرماشیری؛ اسحاق میربلوچ زائی

دوره 76، شماره 247 ، شهریور 1402، صفحه 71-88

https://doi.org/10.22034/perlit.2023.52159.3340

چکیده
  مقوله‌های نومن و فنومن یا بود و نمود از جمله مبانی مهم در نظام فلسفی ایمانوئل کانت تلقی می‌شوند. وی از ره‌گذر این مسایل، پیامد اندیشه‌های فلسفی خود را درمورد اثبات‌ناپذیری نومن خدواند و شناسایی و معرفت جهان، تبیین کرده است. مولانا در گفتمان ژانر تمثیلی فیل و خانه‌ی تاریک در پی این بوده تا از مجاری مفاهیم ادراک حسی و شناخت‌گرایی ...  بیشتر

علمی- پژوهشی ادبیات حماسی و اسطوره
کَوَرستان یا گَوِستان (پژوهشی در خصوص نام ماوراءالنّهر در شاهنامه)

محمدحسن جلالیان

دوره 76، شماره 247 ، شهریور 1402، صفحه 89-106

https://doi.org/10.22034/perlit.2023.56319.3478

چکیده
  در سه داستان از شاهنامۀ فردوسی از سرزمینی در نواحی شمال شرقی ایران در حدود ماوراءالنهر یاد شده، که نام آن در دست‌نویسهای موجود به صورت‌های گوناگونی ضبط شده است و مصححان شاهنامه و پژوهندگان جغرافیای آن در انتخاب از بین این صورت‌ها با یکدیگر اتفاق نظر ندارند. از بین رفتن صورت اصلی نام این سرزمین و ثبت مغشوش و نادقیق آن در متون پهلوی ...  بیشتر

علمی- پژوهشی بلاغت و دستور زبان فارسی
سیر دگرگونی عنوان ردالعجز علی(الی) الصدر در کتاب‌های بلاغی

سیدعلی سینا رخشنده مند؛ علیرضا فولادی

دوره 76، شماره 247 ، شهریور 1402، صفحه 107-129

https://doi.org/10.22034/perlit.2023.53528.3390

چکیده
  از جمله آرایه‌ها و ترفندهای ادبی که از پیشینه و قدمت دیرینه‌ای برخوردار است و با دسته‌بندی‌ها، عناوین و نام‌گذاری‌های مختلفی در کتاب‌های بلاغی عربی و فارسی ارائه شده «ردالعجز علی (الی) الصدر» یا «رد الصدر الی (علی) العجز» است. به‌کارگیری «الی» به جای «علی» و جایگزینی «الصدر» به جای «العجز»، باعث ...  بیشتر

علمی- پژوهشی ادبیات غنایی و تعلیمی
کارکردهای نیل در شعر قرن ششم با تأکید بر سنایی، انوری، خاقانی و نظامی

مقصود مصباح؛ ابراهیم پوردرگاهی؛ حمیدرضا فرضی

دوره 76، شماره 247 ، شهریور 1402، صفحه 131-149

https://doi.org/10.22034/perlit.2023.52243.3346

چکیده
  گیاهان از دیرباز به عنوان یکی از منابع مهمّ غذا و دارو، مورد توجّه انسان بوده‌است. نیاکان ما طیّ هزاران سال علاوه بر تأمین‌ دارو، غذا و پوشاک، به شناخت بیشتری از گیاه دست‌یافته و از رنگ و بوی‌ تعدادی ‌از گیاهان، در نقّاشی، رنگرزی، عطر و آرایش ‌استفاده‌کرده‌اند. نیل‌ یکی‌ از‌گیاهان رنگزاست که به دلیل ثبات رنگ و قدرت بالای ترکیب‌پذیری ...  بیشتر

علمی- پژوهشی ادبیات غنایی و تعلیمی
همزیستی ادب غنایی و تعلیمی در آینه تحلیل بینامتنی آثار نظامی و قابوس‌نامه بر اساس نظریه ژرار زنت

فرامرز جلالت؛ ابراهیم دانش

دوره 76، شماره 247 ، شهریور 1402، صفحه 151-176

https://doi.org/10.22034/perlit.2023.55507.3453

چکیده
  تحلیل روابط بینامتنی متونِ ادبیِ ژانرهای مختلف، یکی از راهکارهای عملی بررسی آمیختگی یا «همزیستی» انواع ادبی است. قابوس‌نامه و آثار نظامی به عنوان متونی کانونی در ادب فارسی، نقش رسانه‌ای در دادوستد فرهنگی، ادبی و تمدّنی ایران داشته‌اند. تأثیرپذیریِ نظامی از قابوس‌نامه با شواهد چشمگیر بینامتنی قابل اثبات است. از نشانه‌های ...  بیشتر

علمی- پژوهشی نظریه های ادبی
زمان‌آگاهی بیدل دهلوی از منظر نقد مضمونی

گلرخ کیانی؛ محمدعلی خزانه دارلو؛ علیرضا نیکویی

دوره 76، شماره 247 ، شهریور 1402، صفحه 177-199

https://doi.org/10.22034/perlit.2023.54457.3424

چکیده
  زمان در نقد مضمونی یکی از موضوعات اساسی است و از میان منتقدان این حوزه، ژرژ پوله بیش از همه به مؤلفه‌های زمان و مکان توجه دارد. محور اساسی نقد پوله کاوش و بررسی چگونگی ارتباط با دنیای بیرونی است که با تأکید بر مؤلفه‌های زمان و مکان صورت می‌گیرد. تأکید بیدل دهلوی به «زمان» و «صیرورت» و ابعاد معرفت‌شناسی آن چه در مثنوی‌ها ...  بیشتر

علمی- پژوهشی تاریخ ادبیات ایران
نقش روزنامة کاوه در تاریخ‌ادبیات‌نگاری فارسی

سیدمهدی زرقانی

دوره 76، شماره 247 ، شهریور 1402، صفحه 201-215

https://doi.org/10.22034/perlit.2023.56322.3479

چکیده
  چکیدهوقتی از سنت تاریخ‌ادبیات‌نگاری فارسی سخن به میان می‌آید، غالباً نظرها معطوف می‌شود به ترجمة کتاب‌های تاریخ ادبیاتی اروپاییان که رویکردها، روش‌ها و تمهیدات نوینی را در اختیار مورخان ادبی فارسی‌زبان قرار دادند. بنابراین، اولاً کتاب و ثانیاً ترجمه دو متغیر اصلی در انتقال میراث مغرب‌زمین به قلمرو زبان فارسی قلمداد می‌شود. ...  بیشتر

علمی- پژوهشی
نقد و تحلیل اکوسایکولوژی در رمان جای خالی سلوچ محمود دولت‌آبادی با نگاهی به نظریه‌ی ساختار شخصیت فروید

فاطمه حیات داوودی؛ محمدحسن حسن زاده نیری؛ اسد آبشیرینی

دوره 76، شماره 247 ، شهریور 1402، صفحه 217-235

https://doi.org/10.22034/perlit.2023.56829.3493

چکیده
  اکوسایکولوژی به مطالعه‌ی روان انسان در رابطه با محیط زیست می‌پردازد. روانی که بر اساس نظریه‌ی ساختار شخصیّت فروید محصول ارتباط متقابل، متعامل و متعارض سه عامل "نهاد"(Id)، "خود"(ego) و "فراخود"(superego) است. البته اکوسایکولوژی در ‌آن‌جا که به وارد کردن خدا در جهان‌بینی فرد اهمیت می‌دهد در تقابل با آراء فروید قرار می‌گیرد. حال ما با روشی ...  بیشتر

علمی- پژوهشی نظریه های ادبی
رویکرد فمنیسم فوکویی: نگاهی به داستان «عروسک پشت پردۀ» صادق هدایت

فاطمه مظفری؛ فیروزه عامری؛ عفت السادات حسینی

دوره 76، شماره 247 ، شهریور 1402، صفحه 237-253

https://doi.org/10.22034/perlit.2023.53504.3387

چکیده
  برخی از نظریه‌پردازان فمنیسم بر این باورند که در تحلیل فوکو از مفهوم قدرت، مسئلۀ انقیاد یا غلبۀ جنسیتی به وضوع تبیین نشده‌است. از ‌این ‌رو، آنان به واسطۀ تلفیق مؤلفه‌های فوکویی قدرت با مفاهیم فمنیسم، رویکرد فمنیسم فوکویی را ابداع نموده‌اند تا به مسئلۀ سلطه در روابط جنسیتی پاسخ قانع کننده-ای دهند. آن‌ها معتقدند که جنسیت، مسئله‌ای ...  بیشتر

ادبیات حماسی و اسطوره
فردوسی و هویّت ملّی ایرانیان

چنگیز مولایی

دوره 74، شماره 243 ، شهریور 1400، ، صفحه 187-201

https://doi.org/10.22034/perlit.2021.47726.3163

چکیده
  در میان آثار فاخر فارسی، درون مایۀ هیچ اثری به اندازۀ شاهنامۀ فردوسی با موضوع «ملیّت ایرانی» و «هویّت ملّی ایرانیان» گره نخورده است. عناصر و نمادهای ملّی نظیر «سرزمین» با مرزهای مشخّص جغرافیایی (خواه اساطیری یا واقعی)، آداب و رسوم و سنن، تاریخ، زبان ملّی مشترک و بالاخره جایگاه مردم و دین و دولت، جای جای در این اثر سترگ ...  بیشتر

نظریه های ادبی
تحلیل مؤلفه کانون‌سازی در رمان قیدار

احسان خانی سومار؛ موسی پرنیان؛ خلیل بیگ‌زاده

دوره 75، شماره 245 ، شهریور 1401، ، صفحه 219-240

https://doi.org/10.22034/perlit.2022.48195.3185

چکیده
  پیرو پیشرفت علوم انسانی در قرن بیستم، نظریه‌های روایت‌شناسی پدیدار گشت که به عنوان علم ادبی نوظهور طرفداران بسیاری به خود جلب کرد. یکی از مباحث مطرح در روایت‌شناسی مسأله کانونی‌سازی است. ژرار ژنت کانونی‌سازی را به عنوان منظری برتر از دیدگاه برگزید که مفهومی فراتر از ادراک بصری دارد. این منظر زاویه دیدی است که اطلاعات زیادی به طور ...  بیشتر

بلاغت و دستور زبان فارسی
دستور زبان فارسی در قفقاز

محمدعلی موسی زاده؛ محمد طاهری خسروشاهی

دوره 74، شماره 243 ، شهریور 1400، ، صفحه 155-185

https://doi.org/10.22034/perlit.2021.48083.3180

چکیده
  بر اساس شواهد تاریخی و مستندات فرهنگی، سرزمین قفقاز، دارای اشتراکات تاریخی و پیوندهای فرهنگی دیرینه‌ای با ایران و مردمان آن است. یکی از این حوزه‌های مشترک که تأثیرات دو سویة فراوانی از روابط فرهنگی و تاریخی ایرانیان و ملّت قفقاز، در روزگاران دراز پدید آورده است، مسائل ادبی و حوزة تتبّعات شعری و تحقیقات مربوط به زبان و ادبیات است. ...  بیشتر

تاریخ ادبیات ایران
زبان نظامی گنجوی

تقی پورنامداریان؛ مصطفی موسوی

دوره 74، شماره 244 ، اسفند 1400، ، صفحه 1-31

https://doi.org/10.22034/perlit.2022.47080.3117

چکیده
  ابومحمد الیاس بن زکی موید نظامی گنجوی شاعر پارسی زبان داستانسرای قرن ششم هجری در بعضی مطالعات جهت دار چند دهۀ اخیر ترک زبان معرفی شده است. در این مقاله کوشیده ایم در درجه ی نخست با استناد به آثاری از نظامی گنجوی که در انتسابشان به وی هیچ گونه شک و تردیدی وجود ندارد و در درجه ی دوم با استناد به منابعی که از گذشته ی دور تا امروز در ارتباط ...  بیشتر

ادبیات حماسی و اسطوره
دلیر است و بینا دل و چرب‌گوی زبان‌آوری پهلوانان شاهنامه با تکیه بر ادبیات باستانی ایران

عباس آذرانداز؛ معصومه باقری حسن کیاده

دوره 74، شماره 243 ، شهریور 1400، ، صفحه 1-23

https://doi.org/10.22034/perlit.2021.45543.3070

چکیده
  «زبان‌آوری» یا «سخنوری» شخصیت‌های اسطوره‌ای و حماسی پیشینه‌ای دیرینه در ادبیات ایران دارد. فردوسی بسیاری از شخصیت‌های شاهنامه را با صفاتی چون «گوینده»، «سخنور»، «چرب‌زبان»، »چرب‌گوی» و «گشاده‌زبان» معرفی کرده است و آنها را با این صفات ستوده است. برخی اصطلاحات ادبی چون «سخن شیرین» ...  بیشتر

علمی- پژوهشی تصوف و عرفان
تحلیل ساختاری مکاتیب عبدالله قطب

آرزو پوریزدانپناه کرمانی؛ زینب شیخ حسینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 آذر 1401

https://doi.org/10.22034/perlit.2022.52866.3363

چکیده
  مکتوبات یکی از گونه‌های مهم ادبیّات و انواع نثر فارسی است که در دوره‌های مختلف تاریخی از نظر ادبی، اجتماعی، تاریخی و سیاسی از اهمّیت شایانی برخوردار بوده است. عرفای اسلامی با استفاده از فن مکتوب‌نگاری و با پیروی از پیشوایان دین، اقدام به نگارش نامه‌هایی برای انتقال آموزه‌های عرفانی و هدایت سالکان طریقت کرده‌اند. عبدالله قطب یکی ...  بیشتر

علمی- پژوهشی نظریه های ادبی
بررسی وتحلیل ویژگی‌های زبانی در نسخ خطی شروح شرف نامه نظامی گنجوی

ابراهیم اقبالی؛ اباصلت احمدی دیزج؛ محمد خاکپور؛ محمدرضا عابدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1401

https://doi.org/10.22034/perlit.2023.50036.3262

چکیده
  مشتاقان فرهنگ و ادب ایرانی همواره در کشورهایی مانند هند، پاکستان، افغانستان و ... در پی التذاذ ادبی و دریافت صحیح از متون فارسی بوده، در تفهیم آن‌ها اهتمام ورزیده‌ و به شرح آثاری مثل شرفنامه نظامی گنجوی پرداخته‌اند. نگارندگان در این مقاله به روش کتابخانه‌ای به کاربرد واژه‌ها، ریخت‌شناسی نوشتاری و دستور زبان در نسخ خطی شروح شرفنامة ...  بیشتر

علمی- پژوهشی بلاغت و دستور زبان فارسی
تحلیل و بررسی جایگاه اقتضای حالِ عوامل ارتباط کلامی در ساختار و مفهوم کلام

محبوبه همتیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 آبان 1402

https://doi.org/10.22034/perlit.2023.47903.3175

چکیده
  الگوی طراحی شده بر مبنای اقتضای ‌حال نگاهی متفاوت به چراییِ کاربرد ساخت‌های زبانی و آرایه‌های بلاغی در کلام است. در این رویکرد چرایی و علت کیفیت یا چگونگی زبان بررسی و نقش اقتضائات عوامل گوناگون در این زمینه مطالعه می‌شود. و فراتر از دستور و بلاغت، ویژگی‌های کلام و عوامل مؤثر در ایجاد آن و همچنین چگونگی ایجاد آن و چراییِ ویژگی‌های ...  بیشتر

سمیم نور

نرم افزار مشابهت یاب سمیم نور که دانشگاه تبریز برای مقالات فارسی خود از آن استفاده می کند.

DOI

این نشریه برای مقالات خود از کد شناسایی DOI استفاده می کند.

DOAJ

این نشریه از قوانین دسترسی آزاد مقالات پیروی می کند.

ابر واژگان

نشریات مرتبط