زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز)

صفحه اصلی

مرور

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

اطلاعات نشریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

راهنمای نویسندگان

ارسال مقاله

داوران

داوران سال1401/1400

تماس با ما

دوره 76 (1402)

دوره 75 (1401)

دوره 74 (1400)

دوره 73 (1399)

دوره 72 (1398)

دوره 71 (1397)

دوره 70 (1396)

دوره 69 (1395)

دوره 68 (1394)

دوره 67 (1393)

دوره 66 (1392)

دوره 65 (1391)

دوره 55 (1390)

دوره 54 (1390)

دوره 53 (1389)

دوره 52 (1388)

دوره 51 (1387)

دوره 50 (1386)

دوره 49 (1385)

دوره 48 (1384)

دوره 47 (1383)

دوره 46 (1382)

دوره 45 (1381)

دوره 44 (1380)

دوره 43 (1379)

دوره 42 (1378)

دوره 41 (1377)

دوره 40 (1376)

دوره 39 (1375)

دوره 38 (1374)

دوره 37 (1373)

دوره 36 (1372)

دوره 35 (1371)

دوره 34 (1370)

دوره 33 (1369)

دوره 32 (1363)

دوره 31 (1362)

دوره 30 (1357)

دوره 29 (1356)

دوره 28 (1355)

دوره 27 (1354)

دوره 26 (1353)

دوره 25 (1352)

دوره 24 (1351)

دوره 23 (1350)

دوره 22 (1349)

دوره 21 (1348)

دوره 20 (1347)

دوره 19 (1346)

دوره 18 (1345)

دوره 17 (1344)

دوره 16 (1343)

دوره 15 (1342)

دوره 14 (1341)

دوره 13 (1340)

دوره 12 (1339)

دوره 11 (1338)

دوره 10 (1337)

دوره 9 (1336)

دوره 8 (1335)

دوره 7 (1334)

دوره 6 (1333)

دوره 5 (1332)

دوره 4 (1330)

دوره 3 (1329)

دوره 2 (1328)

دوره 1 (1327)

مقالات آماده انتشار: همه پذیرفته شده اصلاح شده برای چاپ

مقالاتی که در سامانه ثبت شده و تمامی فرآیند ارزیابی و داوری را طی کرده و اصلاحات بازنگری (در صورت لزوم) به انجام رسیده باشد، در صورتی که سردبیر نشریه آنها را در وضعیت پذیرش آنلاین قرارد داده باشد در قسمت مقالات آماده انتشار نمایش داده می‌شود.

نگاهی گذرا بر تاریخچه سیم تلگراف در ایران و نقش آن در بیداری مردم و نهضت مشروطه

دوره 41، شماره 167 ، شهریور 1377، ، صفحه 43-56

چکیده

هیچ حادثهء تاریخی بدون مقدمه و زمینه به وقوع نمی‌پیوندد،بلکه هر واقعه‌ای بر بنیاد پدیده‌های گوناگون،شکل می‌گیرد؛بیداری ایرانیان و نهضت‌ مشروطهء ایران هم از این قاعدهء کلی مستثنی نبوده است.از جملهء عوامل و پدیده‌هایی که زمینه‌ساز آگاهی و نهضت گردید،علاوه بر وقوع جنگهای ایران و روسیه و شکست دولت ایران در این جنگها و تأثیر مؤسسات ... بیشتر هیچ حادثهء تاریخی بدون مقدمه و زمینه به وقوع نمی‌پیوندد،بلکه هر واقعه‌ای بر بنیاد پدیده‌های گوناگون،شکل می‌گیرد؛بیداری ایرانیان و نهضت‌ مشروطهء ایران هم از این قاعدهء کلی مستثنی نبوده است.از جملهء عوامل و پدیده‌هایی که زمینه‌ساز آگاهی و نهضت گردید،علاوه بر وقوع جنگهای ایران و روسیه و شکست دولت ایران در این جنگها و تأثیر مؤسسات تمدنی جدید از قبیل مطبوعات،مدارس،معاشرت و مؤانست با اروپاییها و...یکی هم نقش سیم‌ و خطوط تلگرافی بوده است،موردی که در قیاس با سایر پدیده‌ها کمتر مورد توجه محققان و دست اندرکاران تاریخ معاصر قرار گرفته است. در مقالهء حاضر سعی شده است ضمن روشن ساختن عوامل بیداری‌ ایرانیان با استفاده از منابع دست اول و نظر مردان بزرگ سیاسی و اجتماعی، نظری افکنده شود به تاریخچهء تاسیس خط تلگراف و تأثیر آن در ایجاد امنیت و آرامش ایران دورهء قاجار و مطالعهء سیر آن در خلال گفته‌ها و روزنامه‌های‌ خارجی و داخلی تاریخ معاصر ایران.در بخشی از مقاله ضمن اشاره به‌ کرونولوژی تأسیس تلگرافخانه و معرفی اولین شهرهایی که دارای خطوط تلگرافی شده‌اند چون تهران و تبریز و تأثیر آن در دورهء مشروطیت،نویسندهء مقاله ضمن تأکید بر حوادث مشروطه در تبریز و انعکاس سر خط بعضی از تلگرافها در آن هنگامه،موضوع را با نشان دادن آخرین پاسخ تبریزیها به دربار به پایان می‌برد.آخرین تلگرافی که حاکی از رساندن پیامهای تلگرافی به تبریز جهت صدور دستور تلگرافی برای مهاجمان و سر دستهء قوای دولتی به منظور برداشت محاصرهء تبریز و اجازهء ورود آزوقه به شهر و پاسخ تبریزیان که:«... دریغا از این تلگرافات چه سود توانست بود الان خبر بدبختی غیر متوقع رسید مذلت بر سر مملکت بیخته شد...خبر تلگرافی رسید که قشون روش از سرحد گذشت...»

جغرافیای جنایت، شاخه جدید در دانش جغرافیا

دوره 29، شماره 121 ، خرداد 1356، ، صفحه 45-52

چکیده

بیشتر

سخنی در علم تفسیر

دوره 32، شماره 131 ، خرداد 1363، ، صفحه 47-70

چکیده

بیشتر

به یاد فرزانگان شیفته

دوره 35، شماره 142 - 143 ، شهریور 1371، ، صفحه 54-99

چکیده

بیشتر

کاربردها و تحولات جغرافیای انسانی در پنج سال گذشته

دوره 30، شماره 125 ، خرداد 1357، ، صفحه 62-90

چکیده

بیشتر

تاریخچه شنب غازان

دوره 2، شماره 12 - 13 ، آبان 1344، ، صفحه 81-97

چکیده

بیشتر

تاریخ ادبیات ایران

جریان‌شناسی و تبارشناسی ترجمه و اقتباس از داستان «محاکمه انسان و حیوانِ» رسائل إخوان‌الصفا در زبان فارسی (و ترکی)

حسن حیدرزاده سردرود

دوره 73، شماره 242 ، اسفند 1399، ، صفحه 85-114

https://doi.org/10.22034/perlit.2021.43923.2994

چکیده

داستان محاکمه انسان و حیوان که قدیم‌ترین روایت موجود از آن در رساله‌های عربی إخوان‌الصفاست، در دو دوره زمانی سده هشتم و سده سیزدهم قمری بیشتر مورد توجه نویسندگان زبان فارسی (و ترکی) قرار گرفته است. در این دو دوره، دوازده ترجمه و اقتباس از این داستان شناسایی شده، که این تحقیق در پی معرفی و کشف تبارشناسی و جریان‌شناسی و در کل ارتباط ... بیشتر داستان محاکمه انسان و حیوان که قدیم‌ترین روایت موجود از آن در رساله‌های عربی إخوان‌الصفاست، در دو دوره زمانی سده هشتم و سده سیزدهم قمری بیشتر مورد توجه نویسندگان زبان فارسی (و ترکی) قرار گرفته است. در این دو دوره، دوازده ترجمه و اقتباس از این داستان شناسایی شده، که این تحقیق در پی معرفی و کشف تبارشناسی و جریان‌شناسی و در کل ارتباط بین آنهاست. بر اساس یافته‌های این تحقیق، سه جریان اصلی و یک جریان فرعی (التقاطی) در این ترجمه و اقتباسها وجود دارد: جریان اصلی شاکله روایت عربی (پیرنگ، زمان و مکان، شخصیتها و خط سیر داستان) را حفظ کرده و تغییرات بنیادین در آن نداده است. دخل و تصرفات این جریان، عمدتا تغییر سبک نگارش آن از نثر مرسل به نثر مصنوع بوده است. جریان دوم، داستان را تلخیص کرده است و جریان سوم که با ابتکار میرحسینی هروی آغاز می‌شود، تغییرات بنیادین در روایت داده و داستانی با ساختار، خط سیر و پیرنگ متفاوت ارایه می‌دهد. در این جریان، گرچه مضامین اصلی گفتگوها و برخی شخصیت‌ها حفظ می‌شود، طرح و خط سیر داستان، در پرتو گفتمان عرفانی باز تولید می‌شود. نمود تاثیر گفتمان عرفانی، در افزودن تم «سفر» و «پیر» و برپایی دادگاه‌های هفتگانه در هفت روز و همچنین موضوعات گفتگوهاست. سرانجام در روایت مجمع‌النورین ملا اسماعیل سبزواری، سه شاخه مذکور ترکیب می‌شود و در آن مضمون و محتوا از شاخه اول و ساختار از شاخه دوم اقتباس می‌گردد.