نویسندگان

• حمیدرضا فرضی ¹
• محمدرضا عابدی ²

¹ دانشیار دانشگاه آزاداسلامی تبریز

² استادیار دانشگاه تبریز

چکیده

اسطوره‌ها به عنوان بینش انسان بدوی در باب انسان و جهان، معمولاً با تغییر شکل در فرهنگ و ادبیات ملت‌ها بازتاب پیدا می­کنند. مرزبان­نامه‌ از جمله متون ادب فارسی است که می‌توان ردّپای اساطیر و افسانه‌های کهن را در آن مشاهده کرد. در این مقاله بن‌مایه‌های اساطیری «داستان شهریار بابل با شهریارزاده» از مرزبان­نامه بررسی شده است. فرض نگارندگان بر این بوده است که این داستان آیین‌ها و مراسم آشناسازی (پاگشایی) را در خود نمودار می­سازد. مبتنی بر ایدۀ مذکور و با تحلیل محتوایی داستان، قابل تطبیق بودن این داستان با مراسم آشناسازی اثبات شده است؛ همة اجزاء و مراحل مراسم آشناسازی از قبیل انزوا، جداسازی، بردن نوآموز به بیشه (شکارگاه)، آزمون سخت (شکنجه)، بالا رفتن از درخت و ... را می‌توان در داستان مذکور مشاهده کرد. افزون­براین عناصر نمادین و کهن­الگویی دیگر نیز در متن وجود دارد که در ارتباط با مضمون اصلی (آشناسازی) هستند و بر این اساس تحلیل شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

• اسطوره
• مراسم آشناسازی
• انزوا
• روح خارجی
• مرزبان‌نامه

عنوان مقاله [English]

Analysis of mythical themes of the story of “Shahriyar Babel with Shahriyarzadeh in Marzban book

نویسندگان [English]

• Hamid Reza Farzi ¹
• Mohammad Reza Abedi ²

¹ Assistant Professor at Islamic Azad University of Tabriz.

² Assistant Professor at Tabriz university

چکیده [English]

Myths as primitive human insight about human and world are usually reflected in culture and literature of the nations in transformational way. Marzban book is one of the texts that myths and legends can be traced in them. In this article, mythical themes of the story of Shahriyar Babel with Shahriyarzadeh in Marzban book have been investigated. It is assumed that this story depicts rituals and ceremonies of initiation. Therefore, content analysis of the story proved conformity of this story with initiation ceremony so that all elements and steps of initiation including solitude, separation, taking trainees to the hunting ground, hardship (torture), climbing up the tree and etc are seen. Of course, there are symbolic and archetypical elements in the text related to the main content (initiation) and these elements have been analyzed accordingly.

کلیدواژه‌ها [English]

• Myth
• initiation ceremony
• solitude
• external soul
• Marzban