نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسندگان
1 استاد دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2 دانش آموخته دانشگاه تربیت مدرس تهران، ایران.
چکیده
یکی از مسائل مرتبط با زنان شاغل، موانعی است که در مسیر استخدام و ارتقای شغلی آنها وجود دارد. جامعه‌شناسان موانع ارتقای شغلی زنان را براساس پدیده «سقف شیشه‌ای» بررسی و ارزیابی می‌کنند. سقف شیشه‌ای مجموعه عواملی است که موانعی را در مسیر پیشرفت شغلی زنان ایجاد می‌کند. آثار داستانی ازجمله منابع ادبی و فرهنگی هر جامعه‌ای است که سهمی در بازتاب وقایع اجتماعی و مسائل مرتبط با دنیای زنان دارد. در شماری از آثار داستانی شخصیت‌های زن با موانعی در ادامه تحصیل، ورود به بازار کار و ارتقای شغلی مواجه هستند. این مقاله درصدد است تا با بررسی داستانهای فارسی که به مسئله اشتغال زنان و شرایط شغلی آنها اشاره شده، برمبنای پدیده سقف شیشه‌ای و روش مطالعه کتابخانه‌ای و تحلیل محتوا موانع ارتقای شغلی آنها را استخراج و تحلیل کند. نتایج نشان می‌دهد که نگرشهای مردسالارانه، ازدواج، فساد محیط کار و فرزندآوری مهم‌ترین عوامل در ایجاد پدیده سقف شیشه‌ای هستند. این عوامل باعث می‌شود تا رده‌بندیهای شغلی در اختیار مردان باشد و تقسیمات براساس جنسیت انجام شود؛ درنتیجه مردان در مشاغل مهم و حساس و زنان در مشاغل متوسط و سطح پایین قرار گیرند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The phenomenon of Glass Ceiling in Contemporary fiction
نویسندگان [English]
- hasan zolfagari 1
- maryam moghaddami 2
1 professor of Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
2 Graduated from Tarbiat Modares Universityof tehran, iran.
چکیده [English]
The barriers to women's employment and job promotion are among the main issues surrounding working women. Sociologists study the barriers to women's promotion in terms of glass ceiling. The Glass Ceiling is a set of factors that creates barriers on the path of women's career advancement. Fictional works as the literary and cultural sources of any society play a part in representing social events and the issues surrounding the world of women. In some fictional works, the female characters face different barriers to continuing their studies, going into business, and being promoted. Conducting a study into the fictional works concerning women's employment and career conditions, the present paper attempts to identify the barriers to women's employment in terms of glass ceiling and based on a library research and a content analysis. The findings suggest that patriarchal views, marriage, work corruption, and having children are the major factors in creating the glass ceiling. Due to these factors, different carriers are dominated by men and strongly influenced by gender issues, a situation in which men win the jobs of high rank and women take the lower ones.
کلیدواژه‌ها [English]
- glass ceiling
- employment
- woman
- fiction
- آبوت، پاملا و کلر والاس. (1388). جامعه‌شناسی زنان. ترجمه منیژه نجم عراقی، تهران: نی. چاپ ششم.
- آل‌احمد، جلال. (1393). مدیر مدرسه. تهران: میراث اهل قلم. چاپ هشتم.
- برنارد، جسی شرلی. (1384). دنیای زنان. ترجمه شهرزاد ذوفن، تهران: اختران. چاپ اول.
- پیرزاد، زویا. (1381). سه کتاب. تهران: مرکز. چاپ سوم.
- پیرزاد . (1383). عادت می‌کنیم، تهران: مرکز. چاپ دوم.
- حبیب‌پور گتابی، کرم. (1397) «تعارض نقش زنان در خانه و کار: ماهیت و پیامدها»، فصلنامه مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، دوره 16، ش 2، صص 125 ـ 166.
- دانشور، سیمین. (1381). شهری چون بهشت، تهران: خوارزمی. چاپ هفتم.
- دانشور . (1380). جزیره سرگردانی، تهران: خوارزمی. چاپ سوم.
- دولت‌آبادی، محمود. (1383). با شُبیرو، تهران: نگاه. چاپ شانزدهم.
- سفیری، خدیجه و سارا ایمانیان. (1388). جامعه‌شناسی جنسیت، تهران: جامعه‌شناسان. چاپ دوم.
- سلیمانی، بلقیس. (1384). بازی آخر بانو، تهران: ققنوس. چاپ اول.
- شاملو، سپیده. (1379). انگار گفته بودی لیلی، تهران: مرکز. چاپ اول.
- شاملو . (1392). سرخی تو از من، تهران: مرکز. چاپ دهم.
- شریفیان، روح‌انگیز. (1384). چه کسی باور می‌کند رستم، تهران: مروارید. چاپ چهارم.
- شفی، آرزو و اکبر اعتباریان و رضا ابراهیم‌زاده دستجردی. (1397). «شناسایی عوامل مؤثر بر ایجاد سقف شیشه‌ای زنان شاغل در ستاد شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران بر اساس رویکرد تفسیری ـ ساختاری (ISM)»، فصلنامه زن و جامعه، س 9، ش 2، صص 155 ـ 190.
- ضرغامی‌فرد، مژگان و محمدرضا بهبودی. (1393). «پدیده صخره شیشه‌ای: بررسی تجربه‌ها و چالش‌های زنان در پست‌های رهبری سازمان»، نشریه مدیریت فرهنگی سازمانی، دوره 12، ش 12، صص 191 –
- طالقانی، غلامرضا و علی‌اصغر پورعزت و بهاره فرجی. (1388). «بررسی تأثیر سقف شیشه‌ای بر کاهش توانمندی زنان در سازمان توسعه برق ایران»، نشریه مدیریت دولتی، دوره 1، ش 2، صص 89 –
- طباطبایی، ناهید. (1379). چهل‌سالگی، تهران: چشمه. چاپ اول.
- عطف، زهرا و ایمان قاسمی همدانی و مهناز حاج‌علیان. (1396). «تأثیر سقف شیشه‌ای بر عدم به کارگیری مدیران زن در سازمان‌های دولتی استان مازندران»، فصلنامه رسالت مدیریت دولتی، س 8، ش 27، صص 81 ـ 92 .
- فرخی، طاهره. (1376). «نقش زنان در توسعه پایدار، تواناسازی زنان»، فصلنامه تعاون، دوره 1، ش 74، صص 76 ـ 79.
- گیدنز، آنتونی. (1376). جامعه‌شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نی. چاپ اول.
- محمدعلی، محمد. (1384). قصه تهمینه، تهران: افق. چاپ دوم.
- محمود، احمد. (1377. قصه آشنا، تهران: نگاه. چاپ سوم.
- مشونیس، جان. (1395). مسائل اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات. چاپ اول.
- مهرآرا، اسدالله و سیده‌فاطمه شفیع‌پور و ربابه دیانتی و علیرضا زارع زیدی. (1397). «سقف شیشه‌ای، از چالش‌ها و راهکارها تا توانمندسازی زنان»، نشریه پژوهش در هنر و علوم انسانی، س 3، ش 2، صص 45 ـ 57 .
- میرصادقی، جمال. (1387). 23 داستان از داستان‌نویسان امروز ایران با تفسیر، تهران: مجال. چاپ اول.
- نرسیسیانس، امیلیا. (1383). مردم‌شناسی جنسیت، تهران: افکار، سازمان میراث فرهنگی کشور. چاپ اول.
- وکیلی، شهره. (1392). بگشای لب، تهران: پیکان. چاپ یازدهم.
- هام، مگی. (1382). فرهنگ نظریه‌های فمینیستی، ترجمه نوشین احمدی و دیگران، تهران: توسعه. چاپ اول.
- هولمز، ماری. (1389). جنسیت در زندگی روزمره، ترجمه محمدمهدی لبیبی، تهران: افکار. چاپ اول.
- http://dx.doi.org/10.22034/perlit.2022.40403.2836
', './data/perlit/coversheet/151663855348.jpeg'))