نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضوهیات علمی دانشگاه رازی کرمانشاه

2 عضو هیأت علمی گروه فلسفه دانشگاه رازی کرمانشاه

3 دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده

خوانش فلسفی آثار ادبی، به درک و فهم بهترآن کمک می‌کند. یکی از مکاتب فلسفی مهم در قرن بیستم، که چهره‌های شاخصی همچون کی‌یرکگور، نیچه، هایدگر و سارتر داشت و تأثیر بسیاری بر جریان ادبی پس از خود برجاگذاشت، اگزیستانسیالیسم است. اگزیستانسیالیسم را به فارسی اصالت وجود ترجمه کردهاند. تقدّم وجود بر ماهیّت، فردیّت، آزادی، درون ماندگاری، گزاف بودن جهان و عواطف وجودی مانند غم و دلهره، مبانی اصلی این فلسفه را تشکیل میدهند. سهراب سپهری از برجستهترین شاعران نیمایی معاصر است که به گواهی شعرهایش، دغدغههای وجودی بسیاری داشته است. این دغدغهها در هشت کتاب، بروز و ظهور پررنگی دارند. این جستار در پی تبیین اصول و مبانی فلسفه اگزیستانسیالیسم در هشت کتاب سپهری است. مسأله محوری این پژوهش این است که تفکر سهراب تا چه میزان با مبانی فلسفی این مکتب تطابق دارد؛ به بیان دیگر اوچه مبانی‌ای از فلسفۀ مذکور را در شعر خود به نمایش گذاشته است. روش پژوهش از نوع کیفی و مطالعه کتابخانه‌ای بر مبنای تحلیل محتواست. دلزدگی و ملال سهراب از وضع کنونی جهان، احساسات و عواطف عمیق وی، مرگ، تنهایی، زندگی اصیل و نیز عطف توجه مخاطب به مقولۀ امر متعال، از جمله عواملی است که رگه‌های فلسفه اگزیستانسیالیسم را در شعر او نشان می‌دهد؛ تنهایی و غم، عشق، چیستی زندگی و مرگ و امر متعال از جمله اصول فلسفی اگزیستانسیالیسم است که در هشت کتاب سهراب نیز دیده می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An investigation and analyzing of principals of Existentialism Philosophy in Sohrab Sepehri's poetry

نویسندگان [English]

  • Amirabbas Azizifar 1
  • Fateme Bakhtyari, 2
  • morteza shokri 3

1 Persian language and literature Dep, faculty of humanities, Razi university

2 member faculty of Philosophy Dept. at Razi university

3 M.A Student at Razi university

چکیده [English]

Existentialism was one of the most important philosophical schools of the twentieth century, which featured prominent figures such as Kierkegaard, Nietzsche, Heidegger, and Sartre, had a great influenced on literary movement. Existentialism has been translated into Persian by the originality of existence. The primacy of existence on the nature, individuality, freedom, immortality of inwardness, inefficacy of the universe and existential emotions, such as sadness and anxiety, are the basis of this philosophical movement. Sohrab Sepehri is one of the most prominent contemporary poets who have had many existential concerns about his poems. These concerns are presented in his works such as eight books. This study seeks to explain the main principles of the philosophy of existentialism in Sepehri's eight books. The central subject of this study is to what extent Sohrab's thinking is consistent with the philosophical principals of this school. The research method is qualitative and library study based on content analysis. The despair and grief of Sohrab from the current state of the world, his deep emotions, death, loneliness, genuine life, as well as the turning of the attention of the audience to the transcendental matter are among the factors that show the tinge of existentialist philosophy in his poem. Loneliness and sadness, love, the quiddity of life and death, and the transcendent, including the philosophical principles of existentialism, are also seen in eight Sohrab books.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Existentialism philosophy
  • Sepehri
  • Eight books
-     پاینده، حسین (1386)،«دیدگاه مشترک والت ویتمن و سهراب سپهری»، فصلنامه ادبیات تطبیقی، شماره 3: صص74-61
-     جمالپور، بهرام (1371)، انسان و هستی، تهران: نشر هما
-     خجسته، فرامرز و فسایی، جعفر (1394)، «چوبک و اندیشۀ وجودی»، فصلنامۀ ادب پژوهی، شماره 34: صص 205-179
-     دباغ، سروش (1388)، امر اخلاقی، امر متعالی، تهران: نشر کتاب پارسه
-     دباغ، سروش (1390)، حجم زندگی در مرگ، مجله بخارا، شماره 85: صص 148-139
-     دباغ، سروش (1393)، در سپهر سپهری، تهران: نشر نگاه معاصر
-     دباغ، سروش (1394)، فلسفه لاجوردی سپهری، تهران: نشر صراط
-     سپهری، سهراب (1395)، هشت کتاب، چاپ هشتم، تهران: انتشارات نیلوفرانه
-     سید حسینی، رضا (1386)، مکتب های ادبی، تهران: انتشارات نگاه
-     سارتر، ژان پل (1394)، اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر، ترجمه مصطفی رحیمی، تهران: انشارات مروارید
-     شمیسا، سیرویس (1392)، نگاهی به سپهری، تهران: انتشارات صدای معاصر
-     ضرابیها، محمد ابراهیم (1391)، نگاه ناب، تهران: انتشارات بینا دل
-     کوروز، موریس (1378)، فلسفه هایدگر، ترجمه محمود نوالی، تهران: انتشارات حکمت
-     کاپلتسون، فردریک (1388)، تاریخ فلسفه غرب، ترجمه داریوش آشوری، جلد هفتم، تهران: علمی و فرهنگی
-     کاخی، مرتضی (1369)، روشن تر از خاموشی، تهران: نشر آگه
-     کی یرکگور، سورن (1385)، ترس و لرز، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشر نی
-     کی یرکگور، سورن (1377)، بیماری به سوی مرگ (شرح روان شناسانۀ مسیحی برای پارسایی و دینداری)، ترجمۀ رؤیا منجم، تهران: نشر پرسش
-     کین، سم (1375)، گابریل مارسل، ترجمۀ مصطفی ملکیان، تهران: نشر گروس
-     طاهری، علی و حدیدی، سمیرا (1391)، « بررسی تطبیقی عشق و عرفان در اندیشه سهراب سپهری و جبران خلیل جبران»، مجله عرفان اسلامی، دوره هشتم، شماره سی و یکم: صص 304-279
-     علیزمانی، امیرعباس و فرجی، علیرضا (1393)، «بررسی و تطبیق مفهوم خدا و اصالت در اندیشۀ کرکگور و سارتر»، مجلۀ الهیات تطبیقی، اصفهان، شماره 11، سال 5: صص 114-91
-     مردیها، مرتضی (1388)، سیطره جنس، تهران: نشر نی
-     ملکیان، مصطفی (1373)، تاریخ فلسفه غرب، جلد چهارم، قم: انتشارات حوزه و دانشگاه
-     ملکیان، مصطفی (1394)، در رهگذار باد و نگهبان لاله، جلد دوم، تهران: انتشارات نگاه معاصر
-     مگی، باریان (1374)، مردان اندیشه (پدیدآورندگان فلسفۀ معاصر)‌، ترجمۀ عزت‌الله فولادوند، تهران: طرح نو
-     مولوی ( 1382)، مثنوی معنوی، تصحیح نیکلسون، تهران: انتشارات صدای معاصر
-     معصومی همدانی، حسین (1365)، «سپهری و مشکل شعر امروز»، کیهان فرهنگی، شماره 26:صص 27-23
-     نوالی، محمود (1379)، فلسفه‌های اگزیستانس و اگزیستانسیالیسم تطبیقی، تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز