بررسی عناصر گروتسک در رمان«خوف» اثر شیوا ارسطویی (بر اساس نظریات میخائیل باختین، فیلیپ تامسون و ولفگانگ کایزر)

جاور, سعیده

بررسی عناصر گروتسک در رمان«خوف» اثر شیوا ارسطویی (بر اساس نظریات میخائیل باختین، فیلیپ تامسون و ولفگانگ کایزر)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

سعیده جاور

گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگده علوم انسانی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب ، ایران

چکیده

چکیده
مفهوم گروتسک که در ابتدای سدۀ شانزدهم به نقّاشی‌های عتیقۀ مورد پسند عامّه در ایتالیا محدود می‌شد، با ورود به موضوع بحث زیبایی‌شناسان قرن هیجده و تداعی آن با کاریکاتور، گسترش معنایی یافت و در کنار جنبه‌های ترسناک و منزجرکننده به عنصرهای مضحکه و خارق‌العاده گرایش پیدا کرد. ساختارگرایانی همچون «میخائیل باختین»، «فیلیپ تامسون» و «ولفگانگ کایزر» با پژوهش در حیطۀ گروتسک هر یک از منظری متفاوت ویژگی‌های آن را برشمردند که در نهایت این سبک هنری را درصدد تشریح جهانی، بیگانه از خود دانستند که در آن قدرت جهت‌گیری نیست. با توجّه به مؤلّفه‌های موجود در رمان خوف، که در این تحقیق با روش کتابخانه‌ای مورد بررسی قرار گرفت، مشخص شد، این اثر روایی که در حیطۀ فرم و محتوا پیشروست، با درآمیختن اجزای گروتسکی، روایت‌گر فضای هراسناکی است که برای نخستین بار در یک داستان زنانه به خدمت گرفته شده است و به اهداف عملکردی نوشته‌های گروتسک‌گونه دست یافته است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22517979.1397.71.237.4.7

عنوان مقاله [English]

The study of grotesque elements as presented in Shiva Arastouei’s novel "Fear"

چکیده [English]

The study of grotesque elements as presented in Shiva Arastouei’s novel "Fear"
(based on the ideas of Mikhail Bakhtin, Philip Thompson and Wolfgang Kaiser

Abstract
The concept of Grotesque which was limited to popular antique paintings at the beginning of the sixteenth century in Italy, expanded its meaning with the introduction of eighteenth-century aesthetics (its association with the caricature as well) and tended toward ridiculous and fantastic elements along with frightening and disgusting aspects. Structuralisms like Mikhail Bakhtin, Philip Thompson, and Wolfgang Kaiser described various features of Grotesque from different perspectives and ultimately when seeking a global explanation alienated with this artistic style. Investigating the elements present in “Fear” novel in this study by library method revealed that this narrative work, a precursor in form and content, through combining Grottic elements narrates a terrifying atmosphere that has been employed in a feminine story for the first time and has achieved the functional goals of the Grotesque writings.

کلیدواژه‌ها [English]

grotesque elements
novel
Fear
Arastouei

مراجع

الف: کتاب‌ها
1. آدامز، جیمزلوتر و ویلسون یتس (1389)، گروتسک در هنر و ادبیّات، چاپ اوّل، ترجمۀ آتوسا راستی، تهران، قطره.
2. ارسطویی، شیوا (1392)، خوف، چاپ اوّل، تهران، انتشارات روزنه.
3. اسحاقیان، جواد (1385)، نقد داستان، چاپ اوّل، تهران، گل آذین.
4. الیاده، میرچا (1391)، اسطوره و نماد، چاپ پنجم، تهران، زرّین.
5. باختین، میخائیل (1387)، تخیّل مکالمه‌ای: جستار‌هایی در بارۀ رمان، چاپ اوّل، ترجمۀ رؤیا پورآذر، تهران، نی.
6. براونینگ، رابرت (1389)، زنگ‌ها و انارها، چاپ پنجم، تهران، نشر نگاه.
7. بولن، جین‌شینودا (1386)، خدابانوان درون زنان، چاپ اوّل، ترجمۀ آذر یوسفی، تهران، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
8. بی‌نیاز، فتح‌الله (1388)، درآمدی بر داستان‌نویسی و روایت‌شناسی، چاپ اوّل، تهران، افراز.
9. پاکباز، رویین (1387)، دایره‌المعارف هنر، چاپ اوّل، تهران، فرهنگ معاصر.
10. تامسون، فیلیپ (1384)، گروتسک در ادبیات، چاپ اوّل، مترجم فرزانه طاهری، تهران، نشر مرکز.
11. زرّین، رؤیا (1389)، می‌خواهم بچّه‌هایم را قورت بدهم، چاپ اوّل، تهران، نشر روزگار.
12. سید صدر، ابوالقاسم (1388)، دایره‌المعارف هنر، سبک‌ها، شیوه‌ها، هنرمندان و...، چاپ اوّل، تهران، سیمای دانش.
13. علوی‌مقدّم، مهیار (1387)، نظریه‌های نقد ادبی معاصر (صورت‌گرایی و ساختارگرایی)، چاپ اوّل، تهران، سمت.
14. فوکو، میشل (1374) غیرعادی 2، چاپ سوم، تهران، نشر نگاه.
15. کارل، یونگ (1389)، انسان و سمبول‌هایش، چاپ هشتم، ترجمۀ محمود سلطانیه، تهران، جامی
16. کتاب مقدس، لاویان (انجیل شریف یا عهد جدید) (1393) چاپ چهارم، تهران، انتشارات انجمن کتاب مقدّس ایران
17. کرم‌پور، کوروش (1380)، ولد زن، چاپ اوّل، تهران، نشر لاجورد
18. گلدمن، لوسین (1376)، جامعه، فرهنگ، ادبیّات، چاپ اوّل، تهران، نشر چشمه
19. میر‌صادقی، جمال (1389)، ادبیّات داستانی، چاپ هفتم، تهران، شفا
20. هگل، گئورگ ویلهلم فریدریش (1382)، پدیدارشناسی روح، چاپ سوم، تهران، روزنه
ب: مقالات
1. ثابت‌قدم، خسرو (1383)، «گروتسک در نثر ناباکف»، نشریۀ سمرقند، ش3، صص 201- 210.
2. حری، ابوالفضل (1390) «عجایب‌نامه‌ها به‌منزلۀ ادبیّات وهمناک با نگاهی به برخی حکایت‌های کتاب عجایب هند»، نشریۀ نقد ادبی، ش4، صص 137- 164.
3. شربتدار، کیوان و انصاری، شهره (1391)، «گروتسک و ادبیّات داستانی. بررسی مفهوم گروتسک و کاوش مصداق‌های آن در داستان‌های کوتاه شهریار مندنی‌پور»، نشریۀ ادبیّات پارسی معاصر، ش4، صص 105- 121.
طالبیان، یحیی و فاطمه تسلیم‌جهرمی (1390)، «گروتسک و کاریکلماتور»، نشریۀ فنون ادبی، ش1، صص1- 20.