نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

• یوسف اصغری بایقوت

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه جیرفت.ایران

چکیده

شکی در این نیست که بخشی از بن‌مایه‌های صور خیال شاعران و نویسندگان، تحت تأثیر محیط و قلمرو جغرافیایی آن‌ها شکل می‌گیرد و به نوعی در آثار ادبی آن‌ها انعکاس و بازتاب می‌یابد. این تأثیرپذیری در نویسندگان و شاعران با توجه به روحیّۀ لطیف و حسّاسی که دارند، بیشتر از دیگران بوده است. بر این اساس، پژوهش حاضر در پی پاسخ بدین سؤال است که آیا خاقانی شروانی نیز از زبان و فرهنگ محیط زندگی خود، آذربایجان، تأثیر و تأثر پذیرفته است؟ سرزمینی که خاقانی در آن رشد و زندگی کرده است، علاوه بر وجود اقوامِ تُرک در آن، خود نیز تحت حکومت فرمانروایان تُرک اداره می‌شده است. پژوهش نشان می‌دهد که زبان ترکی و محیط و فرهنگ آذربایجان به انحای مختلف در آثار خاقانی بازتاب یافته است؛ علاوه بر حضور مستقیم تعداد بی‌شماری از لغات ترکی، تمثیلات و کنایات ترجمه‌شده از ترکی، باورها و اعتقادات مردمی و محیط آذربایجان در آثار شاعر تأثیر جدّی نهاده و مبنای خلق بسیاری از مضامین و تصاویر شعری وی شده است تا حدی که بدون توجه بدین امر، بخشی از ظرایف و مفاهیم ابیات دیوان خاقانی به‌درستی قابل‌درک و تبیین نیست.

کلیدواژه‌ها

• خاقانی شروانی
• دیوان خاقانی شروانی
• آذربایجان
• فرهنگ و زبان ترکی
• تأثیرپذیری

20.1001.1.22517979.1398.72.240.1.7

موضوعات

• بلاغت و دستور زبان فارسی

عنوان مقاله [English]

Turk of mine saying san san (Reviewing the reflection of Turkish language and culture in Khāqāni's Diwān)

نویسنده [English]

• Yousof Asghari Bayqut

Assistant Professor of Persian Language and Literature/ University of Jiroft.Iran

چکیده [English]

Turk of mine saying san san
(Reviewing the reflection of Turkish language and culture in Khāqāni's Diwān)
Yousof Asqari Bayqoot
Assistant Professor, Dept. of Persian Language and Literature, University of Jiroft

Abstract
There is no doubt that part of poets and writers' imaginary motifs is influenced by their environment and geographical territory and it is somehow reflected in their literature. Writers and poets' susceptibility is more than others due to their subtle and sensitive spirits. Accordingly, the current research aimed to give answer to this question: Had Khāqāni shirwani been influenced by language and culture of Azerbaijan, his living environment? The research showed that the environment and culture of Azerbaijan and its common language, namely the Turkish language, were reflected in various forms in Khāqāni's; In addition to direct presence of thousands of Turkish words, allegories and ironies translated from Turkish, popular beliefs, Azerbaijan environment had serious impact on poet's works and had been the basis of creating many themes and poetic pictures, to the extent that without regarding this,
part of Khāqāni's literature in his Diwān was not well interpreted and clarified.

Key words: Khāqāni shirwani, Azerbaijan, Language and culture, Turkish language, Susceptibility

کلیدواژه‌ها [English]

• Key words: Khāqāni shirwani
• Khāqāni shirwani's Diwān
• Azerbaijan
• Language and culture
• Turkish languag