نویسندگان

• علی صفایی ¹
• باهره پاسخی ²

¹ دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گیلان

² کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گیلان

چکیده

اکبر اکسیر شاعر طنزپرداز مبدع و منتقد آذری زبان آستارایی، در زمره ادب دوستان و شعرسرایانی است که شعری بدون وزن و قافیه را با عنوان فرانو که شاخه ای از شعر نو است، با درنظر گرفتن دو عامل مسلط بر جهان حاضر یعنی سرعت و فن آوری، به بازار ادبیات معرفی می کند تا بتواند ادبیات غنی فارسی را به جنبشی نو واداشته، مخاطب جوان امروز را به دوستی مجدد با این ادبیات کهنسال دعوت نماید. او در این میان از مؤثرترین و نافذترین نوع ادبی یعنی طنز بهره می گیرد. طنز که همواره بهترین وسیله انتقادی اصلاح طلبانه بوده، ماهیت اصلی شعر اکسیر را نیز تشکیل می دهد. اکسیر برای خلق طنز در شعر فرانو که ایجاز ویژگی بارز این شعر است، ضمن گزینش هوشمندانه واژگان ساده از صنایع بدیع معنوی و لفظی همچون ایهام، مراعات نظیر و جناس و ...  و سازوکارهای بیانی مانند نقیضه، غافلگیری، هنجارگریزی و ... به طور نامحسوس و غیرتحمیلی استفاده می کند که گاهی طنز اشعار منتج از تلفیق چند شگرد با هم است. هدف از این پژوهش معرفی شعر فرانو و ذکر ویژگیهای آن و بررسی شگردها و تکنیک های طنزساز در اشعار اکسیر به عنوان یکی از برجسته ترین نمایندگان این شعر است. نتیجه آنکه اکسیر ضمن نوآوری در استفاده از شگردهای طنزآفرین، عمدتاً از طنز کلامی و طنز موقعیت در آفرینش آثار شعری خود بهره جسته است. ضمناً این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی تدوین گردیده است. 

کلیدواژه‌ها

• اکسیر
• شعر فرانو
• طنز
• شگردهای طنزساز

20.1001.1.22517979.1395.69.234.6.9

عنوان مقاله [English]

Examination of satire in Faranou poetry with emphasis on Akbar Exir verse

نویسندگان [English]

• Ali Safai ¹
• Bahereh Pasokhi ²

¹ Associate Professor of Persian Language and Literature, University of Gilan

² MA in Persian Language and Literature, University of Gilan

چکیده [English]

Akbar Exir, an Azari born in Astara, Iran, a satirist is one of the literary scholars and poets who has introduced a non-rhythmic neither rhyming verse into the literary market which is categorized as a part of modern literature called Faranou (Ultra-modern) poetry, considering two essential global elements pace and technology to make ancient Persian literature appeal to young contemporary readers. To achieve so, he has utilized satire, the most influential literary term in his works. His poetry consists of satire which has always been a critical but reformist stimulus. For the sake of satire in his Ultra-modern poetry which revolves around brevity, Exir has cunningly selected a variety of figures of speech such as multiple meaning, taxis, pun, deviation and paradox in an invisible unforced way to create a multi-layer poetry which can appeal to various public or scholar addresses in the simplest way. The introduction of Faranou poetry and its features and the analysis of its wit and comic play from literary and local points of view has been the most simulative reason of writing this descriptive- analytical article which also leads to a better recognition of the poet’s literary work.

کلیدواژه‌ها [English]

• Satire
• Faranou poetry
• Akbar Exir
• Ultra-modern