نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

• امیرحسین همتی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران

چکیده

قرن پنجم، در سیرِ تاریخیِ تصوّف، دوران‌ طلایی این مَسلک، از نظر بالندگی است. ظهورِ مشایخ متعدد، و هم‌چنین کمالِ تعدادی از عالمانِ عارف را در این دوران می‌توان دید. بررسیِ احوال و مقاماتِ بر‌جای مانده از معاریفِ این روزگار، مشخص می‌کند میانِ برخی از ایشان، صرف نظر از تقارن در ایامِ حیات، یا اشتراک در زیست‌بومِ جغرافیایی، روابطی از نوع استادی و شاگردی، یا پیوندهای مرادی و مریدی، و هم‌چنین ملاقات و مُراوده، برقرار بوده است. دو تن از نام‌آورانِ زمانۀ مذکور، که مناسباتی ویژه میانِ ایشان وجود داشت، ابوالقاسم قشیری و ابوسعیدابوالخیر هستند. این در حالی است که برخی بر مبنای چند استدلالِ کلی، ضمن انکارِ مُراودات این دو، هر سندِ تاریخی را که در این باب وجود دارد، ساختگی می‌دانند. این جُستار در پیِ آن است تا ضمن بحث دربارۀ این استدلال‌ها‌، با بهره‌گیری از اسنادِ کهن، و استناد به آن‌چه مؤیدِ اعتبارِ آن‌هاست، صحت یا سُقمِ مناسبات این دو شیخ را در بوتۀ نقد قرار دهد. نتایجِ حاصل از این پژوهش مؤید آن است که میانِ قشیری و ابوسعید، مراوداتی ویژه، نه فقط میانِ دو شخص، بلکه تا حدِّ شکل‌گیریِ روابطِ مستحکمِ خانوادگی، برقرار بوده است.

کلیدواژه‌ها

• ابوالقاسم قشیری»
• ابوسعیدابوالخیر»
• اسرارالتوحید»
• مقامۀ کهن و نویافته»
• «
• السیاق لتاریخ نیسابور»

موضوعات

• تصوف و عرفان

عنوان مقاله [English]

Validation of Stories Related to the Relationship between Abolghasem Qoshairi and Abu Saeed Abolkhair in Asrar al-Tawhid: A Critique of Qoshairi's Visage in Asrar al-Tawhid

نویسنده [English]

• amir hossein hemati

Associate Professor at department of Persian language and literature, Shahrekord Branch, islamic Azad University, Shahrekord, iran

چکیده [English]

The fifth century, within the historical course of the formation and evolution of Sufism, is one of the golden eras of this ideology and profession, in terms of growth and development. Different epochs of this century have actually witnessed the existence and emergence of many great figures and the appearance and perfection of famous scholars. The study of the surviving authorities of the great scholars of this century reveals that there have been relations of a kind of mastery and discipleship as well as friendship and companionship and sincere familial ties among a large number of them, regardless of simultaneity of time and place. Two of the most famous Sheikhs and the most well-known scholars of this century are Abolghasem Qoshairi and Abu Sa'id Abul Khair, although some researchers have denied the relationship of these two Sheikhs with each other, and have tried to consider any relevant existing historical documents as fake. The present study seeks to clarify the relationship of these two Sheikhs based on the existing ancient documents, and through citing what confirms the authenticity of such documents. The second general purpose of this research is to demonstrate the historical route and the gradual evolution of writing technology in Persian. The third aim is to prove that lack of mentioning the names of some scholars of different ages in a number of classic books or in other sources of Sufism, cannot rule out the absence of relationship among them.

کلیدواژه‌ها [English]

• Qoshairi"
• Abu Sa'
• id Abu al-Khair"
• ."
• Asrar al Tawhid"
• MaQameh"
• "
• Al-Siyaq"