نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکدۀ ادبیات و زبان‌ها، دانشگاه اراک، اراک- ایران

چکیده

در روایت پژوهی، بحث مؤلفههای ششگانۀ الگوی ارتباط روایی همیشه مسأله‌برانگیز بوده است. این مؤلفهها به صدای روایت مربوط میشوند که یا بیرونی است یا درونی. سعدی در بیرونیترین جایگاه است که بوستان و گلستان را نگاشته است. اما شیخ شیراز مؤلف مستتر هم هست که واسطِ سعدی واقعی و سعدی روایت‌گر است و تصویر برساخته در ذهنیت خواننده از شیخ شیرازی واقعی است. حال، صدای سعدی روایت‌گر، گلستان و به طریق اولی، دیباچه را به خواننده/روایتگیر انتقال میدهد. وانگهی، صدای سعدی شیرازی میتواند حاکی از ایدئولوژی وی در مقام مؤلف واقعی هم باشد. اما، بوستان و گلستان بلندگوی اعلان مواضع سعدی واقعی نیست، بلکه سعدی واقعی این نظرگاه را از رهگذر ابزارهای متنی تبیین میکند. دقیقتر، از طریق سعدی نویسنده یا مستتر بهتر میتوان دربارۀ ایدئولوژی سعدی شیرازی واقعی سخن گفت. این مقاله، جایگاه سعدی واقعی و مستتر/نویسنده را در دیباچۀ گلستان بررسی میکند. توسل به سعدی نویسنده‌ ممکن است راه‌حلی برای بحث دربارۀ تضادها و تناقض‌ها و گفته‌های منسوب به سعدی واقعی محسوب شود، چه از این نظر، گلستان و بوستان دیگر آثار از آن سعدی نویسنده‌محور است تا سعدی واقعی که در تذکره‌ها ذکر شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Real Sa’di Versus Implied Sa’di in the Prologue of Gulistan

نویسنده [English]

  • Abolfazl Horri

English Language and Literature Department Faculty of Literature & Languages Arak University, Arak, Iran

چکیده [English]

In narratology, the discussion of the six components of the narrative communicative model has given rise to heated debate. The author discusses the six components of the narrative communicative model and how they relate to the external and internal voices of the narrator. The real Saʾdi Shirazi is the composer of the works, but there is also an implied author who mediates between the real Sa’di and the narrator. The narrator's voice conveys the Prologue of Golestân to the reader/narrator, while Saʾdi Shirazi's voice can indicate his ideology as a real author. However, the works are not a direct reflection of the real Sa’di's positions, but rather he expresses his point of view through textual tools. The article examines the real and implied position of Saʾdi in the Prologue of Golestân, using the authorial Saʾdi as a solution to discuss contradictions and paradoxes attributed to the real Sa’di. From this position, Golestân and Bustân are the works by this authorial Saʾdi rather than the real Saʾdi mentioned in the tazkiras.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Real author
  • Implied author
  • constructed storyworld
  • Gulistan
  • Narratology
اقبال آشتیانی، عباس (۱۳۱۶). «زمان تولد و اوائل زندگی سعدی». مجلۀ تعلیم و تربیت. سال هفتم، ص. ۶۲۷-۶۴۵. در سعدینامه (مجموعه مقالات هفتمین سال مجلۀ تعلیم و تربیت (شماره‎های ۱۱ و ۱۲). به کوشش حبیب یغمایی. تهران: وزارت معارف.
انوری، حسن (1384). شوریده و بیقرار (دربارۀ سعدی و آثار او). تهران: نشر قطره.
بهار، علی‌اصغر (۱۳۶۹). سبکشناسی (ج3). تهران: امیرکبیر.
حری، ابوالفضل (۱۳۸۶). «مبانی نظری روایت‎شناسی و ترجمۀ متون روایی». مطالعات ترجمه، سال پنجم، شماره هجدهم، ص. ۲۵-۳۸.
دشتی، علی (۱۳۴۴). قلمرو سعدی. زیرنظر مهدی ماحوزی. تهران: اساطیر.
ریپکا، یان (۱۳۶۴). ادبیات ایران در زمان سلجوقیان و مغولان. ترجمۀ یعقوب آژند. تهران: نشر گسترده. در سعدیشناسی. به کوشش کوروش کمالی سروستانی. شیراز: مرکز تحقیقات سعدی، ص. ۲۵۰-۲۵۹.
زرین‎کوب، عبدالحسین (۱۳۷۹). حدیث خوش سعدی. تهران: سخن.
صدری‎نیا، باقر (۱۳۸۴). «نسبت راوی و مؤلف در روایتگری سعدی». فصلنامۀ تربیت معلم آذربایجان، سال دوم، شمارۀ پنجم، ص. ۴۵-۵۶.
فروزانفر، بدیع‎الزمان (۱۳۱۶). «سعدی و سهروردی». مجلۀ تعلیم و تربیت، سال هفتم، ص. ۶۸۷-۷۰۶.
فروغی، محمدعلی (1385). کلیات سعدی. تهران: هرمس.
قریب، میرزاعبدالعظیم خان (۱۳۱۱). کلیات سعدی. تهران: بی‎جا.
متینی، جلال (۱۳۶۴). «مقامه‎ای منظوم به زبان فارسی». ایراننامه، شمارۀ دوازدهم، ص. ۷۰۵-۷۳۲.
موحد، ضیاء (۱۳۷۳). سعدی. تهران: هرمس.
میلانی، عباس (۱۳۷۸). «سعدی و سیرت پادشاهان: مدخلی بر بحث سعدی و تجدد». ایرانشناسی، سال یازدهم، شمارۀ اول، ص. ۷۸-۱۰۰.
یغمایی، حبیب (۱۳۲۸). «سعدی نامه». مجموعه مقالات هفتمین سال مجلۀ تعلیم و تربیت (شماره‎های ۱۱ و ۱۲). تهران: وزارت معارف.
Booth, W. C. (1961). The Rhetoric of Fiction, Chicago: University of Chicago Press.