نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• محمد محمدی ¹
• محمود فتوحی رودمعجنی ²

¹ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

قرن دهم هجری قمری آغاز شکل گیری جریان ادبی تفسیرنویسی قرآن به نظم فارسی است. این جریان تا کنون ادامه یافته و در عصر قاجار رواج بیشتری داشته است. برخی از این آثار به صورت مستقیم و برخی غیرمستقیم چونان قرآن مدعی اعجازند. محمل این ادعا نظم عروضی فارسی است؛ نظمی که تابع قرآن و در تفاهم با آن شکل گرفته است. پژوهش پیش رو مدعای مزبور را با مطالعۀ تفاسیر برجستۀ منظوم به ویژه تفسیر صفی (1308ق) که همۀ قرآن را در بر گرفته؛ مورد بررسی قرار داده و در پی پاسخ به این سؤالات است: ادعای اعجاز نظم در ساحت تفسیر با چه انگیزه ای صورت پذیرفته یا چه عواملی بستر چنین مدعایی را فراهم آورده است؟ آیا این رویه به گسترش سنت تفسیری صوفیانه انجامیده یا صرفاً در حد یک مدعاست؟ دریافت وحی یا الهام در ضمن عمل تفسیر چگونه ممکن است؟ از آنجا که اصل کنش تفسیر در چارچوب یک متن مقدس است آن متن چگونه می تواند محمل تجربۀ دینی و زمینۀ دریافت الهامات وحیانی برای عارف شود؟

کلیدواژه‌ها

• تفاسیر منظوم
• نظمِ تفسیر
• تداوم وحی
• اعجاز نظم

موضوعات

• تصوف و عرفان

عنوان مقاله [English]

The sufistic poetic interpretation: the claim of continuity of revelation in Persian language

نویسندگان [English]

• mohammad mohammadi ¹
• Mahmood Fotoohi Rudmajani ²

¹ PhD Candidate of Persian Language and Literature, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

² Department of Persian Language and Literature Faculty of Letters and Humanities Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

The 10th century A.H. is the beginning of the formation of the literary currents of Qur'an poetic interpretation.This current has continued until now and was more popular in the Qajar era. Some of these works claim directly or indirectly miracles like the Quran. The basis of this claim is Persian prosody order. This poetic interpretation is subordinate to the Qur'an. The aforementioned claim is examined by studying the prominent poetic interpretations of the Qur'an, especially the Tafsir Safi (1308 A.H) ; which includes the entire Qur’an; the study seeks answers to these questions: what was the motive behind the claim of the miracle of poetry in the field of interpretation or what factors provided the basis for such a claim? Has this practice led to the expansion of the Sufi interpretation tradition or is it just a claim? How is it possible to receive revelation or inspiration while interpreting? Since the principle of interpretation is within the framework of a sacred text, how can that text be a source of religious experience and a field for the mystic to receive revelatory inspirations?

کلیدواژه‌ها [English]

• poetic interpretations
• interpretation poetry
• continuity of revelation
• the miracle of poetry