حیاتِ تاریخیِ ایزدبانوی آناهیتا در شیرین و شکرِ نظامی

محمودی, محمد علی; شفیعی فر, فرزاد; فولادی, یعقوب

حیاتِ تاریخیِ ایزدبانوی آناهیتا در شیرین و شکرِ نظامی

نویسندگان

¹ دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

² دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر دانشگاه سیستان و بلوچستان

³ دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

چکیده
اسطوره، به عنوان گونه‌ای نگاه به جهان، ریشه در اعماق ذهنِ بشر و دورۀ پرستش رب‌النوع‌ها دارد. شکل‌گیری این نوع نگاه به مرورِ زمان و با گذشت سالیان دراز صورت می‌گیرد. به همین علّت اساطیر با فرهنگ اقوام گره می‌خورند. این ارتباط و گره‌خوردگی باعث می‌شود که اسطوره در طول تاریخ دائماً بازتولید شود. یکی از اصلی‌ترین جایگاه‌های این بازتولید آثار ادبی و هنری است. در این آثار، بازتولید گاه آگاهانه است و گاه ناآگاهانه؛ گاه به صورت مستقیم و با همان شکل است و گاه با جرح و تعدیل و به شکل‌های مختلف. اسطوره گاه در برخورد با تاریخ برای ادامۀ حیات خود به لایه‌های ژرف‌ترِ متون پناه می‌برد. این پژوهش بر آن است تا چگونگی و چرایی بازتولید ایزدبانوی "آناهیتا" را در منظومۀ "خسرو و شیرین" نظامی نشان‌دهد. به نظر می‌رسد ایزدبانوی آناهیتا از طریق ادبیات عامّه در شخصیت "شیرین" و "شکرِ" نظامی تبلّور یافته و به حیات خود در کالبَدی جدید ادامه داده است.

کلیدواژه‌ها