نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

2 استادیار / زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

3 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مترجمی زبان عربی، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

محمدحسین شهریار، شاعر پرآوازه ایران‌زمین و جبران خلیل جبران، شاعر و نویسنده سرشناس لبنانی، در دنیای معاصر بیشتر به نحله ادبی رمانتیسم منتسب‌اند. اما با وجود این، در برهه‌ای از زندگی، گرایش عارفانه در آثارشان رنگ بیشتری به خود می‌گیرد. علی‌رغم این‌که شهریار، مسلمان و جبران معتقد به آیین مسیحیت بود اما در آثارشان مفاهیم، نمادها و اصطلاحات عرفانی مشترکِ درخورتأملی به چشم می‌خورد. این پژوهش بر آن است تا نگرش‌ها و تمایلات عارفانه این دو ادیب و شاعر فرهیخته را در به‌کاربردن برخی مفاهیم، اصطلاحات و تعابیر عرفانی مشترک، چون عشق حقیقی و مجازی، وحدت وجود، مناجات عارفانه، مقام تسلیم و رضا، محبت، شهود، تسبیح و ثنا و همچنین کاربست برخی نمادهای عرفانی مشترک نظیرِ شب و روز، آتش و پروانه، می و شراب، صبح و شب و نور به‌صورت تطبیقی موردبحث و بررسی قرار دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Mystical commonalities in the poem of Mohammad Hossein Shahriar and the works of Gibran Khalil Gibran

نویسندگان [English]

  • Abdolahad Gheibi 1
  • Hasan Esmailzade 2
  • Fereshteh Asghari 3

1 Associated professor/Arabic Language & Literature. Azarbaijan Shahid Madani University.Tabriz,Iran

2 Assistant professor/,Arabic Language & Literature. Azarbaijan Shahid Madani University

3 Student of Arabic translation,/ University of Mohaghegh Ardabili

چکیده [English]

  Mohamad Hossein Shahriyar, a renowned poet of Iran, and Gibran Khalil Gibran, a famous poet and writer of Lebanese literature are amongst those wrtiers who, in the contemporary world, are more associated with literary Romanticism. However, in the context of life, mystical tendencies are more highlighted in their works. Although Shahriyar was a Muslim and Gibran a Christian, significant common mystical concepts, symbols, and expressions can be seen in their works. The present research seeks to study the mystical thoughts and tendencies of these two well-known men of Literature by employing some mystical concepts such as true and virtual love, unity of being, mystic prayers, submission and contentment, love, intuition, praise and sincerity, as well as the application of some mystical symbols such as night and day, fire and butterflies, wine, morning and night, and light intertextually to illustrate the genius and literary ingenuity of these two well-known scholars who employed vocabulary in an artistic combination

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mohammad Hossein Shahriar
  • Gibran Khalil Gibran
  • Love
  • Mysticism
-  قرآن کریم.
-  بهجت تبریزی (شهریار)، سید محمدحسین. 1372. دیوان شهریار، جلد اول، چاپ سیزدهم، تهران: نگاه و زرین.
-  بهجت تبریزی (شهریار)، سید محمدحسین. 1372. دیوان شهریار، جلد دوم، چاپ سیزدهم، تهران: نگاه و زرین.
- چیتک، ویلیام سی. 1383. طریق صوفیانه عشق، ترجمه مهدی سررشته‌داری، تهران: مهراندیش.
- حافظ شیرازی، شمس الدین محمد. 1381. دیوان حافظ، چاپ دوم، تهران: نشر ژرف.
-  خلیل جبران، جبران. 2013. الأرواح المتمرده، بیروت: نوفل ش‌م‌م.
-  خلیل جبران، جبران. 2005. الأجنحه المتکسره، الطّبعه الأولی، بیروت: دارالجیل.
-  خلیل جبران، جبران. 2007. البدائع والطرائف، بیروت: دارالجیل.
- خلیل جبران، جبران. 1984. الشعله الزرقاء، الطّبعه الثانیه، بیروت: نوفل ش م م.
- خلیل جبران، جبران. 2013. الموسیقی، بیروت: نوفل ش م م.
- خلیل جبران، جبران. 2000. النبی، الترجمه: ثروت عکاشه، لبنان: دار النهار.
- خلیل جبران، جبران. 1365. حمام روح، ترجمه: حسن حسینی، چاپ اول، تهران: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
- خلیل جبران، جبران. 1999. رمل و زبد، الترجمه: ثروت عکاشه، قاهره: دار الشروق.
- خلیل جبران، جبران. 2017. عرائس المروج، الطّبعه الأولی، بیروت: دار ‌المصریه.
- خلیل جبران، جبران. 1999. عیسی ابن الإنسان، الترجمه: ثروت عکاشه، قاهره: دار الشروق.
- خلیل جبران، جبران. 1384. نامه‌های عاشقانه یک پیامبر، مترجم: آرش حجازی، تهران: کاروان.
- سجادی، سید جعفر. 1383. فرهنگ اصطلاحات وتعبیرات عرفانی، چاپ هفتم، تهران: طهموری.
- سعدی، مصلح بن عبد الله. 1385. کلیات سعدی، به اهتمام محمد علی فروغی، تهران: زوّا.
- غزالی، محمد بن محمد. 1384. إحیاء علوم‌الدین، ترجمه مؤالدین محمد خوارزمی، به کوشش حسین خدیو جم، تهران، نشر علمی فرهنگی.
- کاویان‌پور، احمد. 1375. زندگانی ادبی و اجتماعی استاد شهریار، چاپ اول، تهران: اقبال.
- کربن، هانری.1390. تخیل خلاق در عرفان ابن عربی، ترجمه: ان‌شاالله رحمتی، چاپ دوم، تهران: جامی.
- نجم الدین کبری، ابوالجناب احمد. 1363. أصول العشره، ترجمه و شرح: عبدالغفور لاری، به کوشش نجیب مایل هروی، تهران: مولوی.
- مشرف، مریم. 1386. شهریار مرغ بهشتی، چاپ دوم، تهران: نشر ثالث.
- نیک‌اندیش نوبر، بیوک. 1377. در خلوت شهریار، جلد اول، چاپ اول، تبریز: آذران.
- هاتف اصفهانی، احمد. 1394. دیوان هاتف اصفهانی، تصحیح وحید دستگردی، چاپ ششم، تهران: نگاه.
- نیک‌اندیش، یونس. 1387. «عشق حقیقی از دیدگاه عرفان»، فصلنامه عرفان اسلامی، شماره 16.
- ممتحن، مهدی و حسن مجیدی و سکینه صارمی. 1391. «تطبیق نوستالژی در اندیشه جبران و نیما»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی، شماره 21، صص 215ـ‌ 189
- میرزا محمدی، زیبا. 1384. «عشق از نگاه جبران خلیل جبران»، روزنامه اعتماد، شماره 1069، صص2ـ1