نویسنده
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی
چکیده
نمادگرایی برای بیان مفاهیم در طی زمان‌ها و قرون شکل گرفته و در تفکرات و رؤیاهای نژادهای مختلف جای گرفته است و درفراسوی مرزهای ارتباطی جای دارد. نماد، اندیشه را برمی‌انگیزد و انسان را به گسترة اندیشه بدون گفتار رهنمون می‌کند. تاریخ نماد نشان می‌دهد که هر چیز می‌تواند ارزش نمادین پیدا کند، مانند مظاهر طبیعت (سنگ‌ها، گیاهان، جانوران، کوه‌ها و دره‌ها، خورشید و ماه، باد، آب، آتش) یا حتی اشکال مجرد (اعداد، مثلث، مربع و دایره). در حقیقت همه جهان یک نماد بالقوه است. انسان با تمایلی که به آفرینش نمادها دارد، اشیاء و اشکال و جانوران را به نماد تبدیل می‌کند؛ به این وسیله اهمیت روان‌شناسی بسزایی به آنها می‌دهد و آنها را در هنر بصری خود بیان می‌کند(لایافه، 1352: 364). شیر و گاو از جملة حیواناتی هستند که در فرهنگهای مختلف کارکردهای نمادین دارند. بررسی منشأ و نوع این کارکردهای نمادین نه تنها در شناخت هرچه بیشتر تمدنها و فرهنگها مؤثر خواهد بود، بلکه سیر فکری مشترک آنها را نیز نشان خواهد داد. بر این اساس، در پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی کارکردهای نمادین شیر و گاو در تمدنهای متعدد میپردازیم و عناصر مشترک و وجوه اختلاف آنها را از نظر نمادشناسی تبیین میکنیم.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نقد و بررسی تطبیقی کارکرد نمادین شیر و گاو
نویسنده [English]
- Akhtar Paryad
PhD student of Persian Language & Literature
چکیده [English]
نمادگرایی برای بیان مفاهیم در طی زمان‌ها و قرون شکل گرفته و در تفکرات و رؤیاهای نژادهای مختلف جای گرفته است و درفراسوی مرزهای ارتباطی جای دارد. نماد، اندیشه را برمی‌انگیزد و انسان را به گسترة اندیشه بدون گفتار رهنمون می‌کند. تاریخ نماد نشان می‌دهد که هر چیز می‌تواند ارزش نمادین پیدا کند، مانند مظاهر طبیعت (سنگ‌ها، گیاهان، جانوران، کوه‌ها و دره‌ها، خورشید و ماه، باد، آب، آتش) یا حتی اشکال مجرد (اعداد، مثلث، مربع و دایره). در حقیقت همه جهان یک نماد بالقوه است. انسان با تمایلی که به آفرینش نمادها دارد، اشیاء و اشکال و جانوران را به نماد تبدیل می‌کند؛ به این وسیله اهمیت روان‌شناسی بسزایی به آنها می‌دهد و آنها را در هنر بصری خود بیان می‌کند(لایافه، 1352: 364). شیر و گاو از جملة حیواناتی هستند که در فرهنگهای مختلف کارکردهای نمادین دارند. بررسی منشأ و نوع این کارکردهای نمادین نه تنها در شناخت هرچه بیشتر تمدنها و فرهنگها مؤثر خواهد بود، بلکه سیر فکری مشترک آنها را نیز نشان خواهد داد. بر این اساس، در پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی کارکردهای نمادین شیر و گاو در تمدنهای متعدد میپردازیم و عناصر مشترک و وجوه اختلاف آنها را از نظر نمادشناسی تبیین میکنیم.
کلیدواژه‌ها [English]
- نماد
- شیر
- گاو
- بررسی تطبیقی
- اسماعیل پور، ابوالقاسم. 1387. اسطوره بیان نمادین. تهران: سروش.
- الیاده، میرچا. 1362. چشم اندازهای اسطوره. ترجمه جلال ستاری. تهران: توس.
- الیاده، میرچا. 1365. اسطوره بازگشت جاودانه. ترجمه بهمن سرکاراتی. تبریز: نیما.
- الیاده، میرچا.1376. رساله در تاریخ ادیان. ترجمه جلال ستاری. تهران: سروش.
- بهار، مهرداد.1375. پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: آگاه.
- بهار، مهرداد.1387. از اسطوره تا تاریخ. تهران: نشر چشمه.
- جابز، گرترود.1370، سمبلها، ترجمه محمدرضا بقاپور. تهران: جهاننما.
- خاقانی. 1375. دیوان خاقانی، ویراستة میرجلالالدین کزازی. تهران: مرکز.
- درویشیان، علی اشرف. 1382. فرهنگ افسانههای مردم ایران. ج13، تهران: نشر کتاب و فرهنگ.
- دوبوکور، مونیک. 1373. رمزهای زنده جان، ترجمه جلال ستاری. تهران: نشر مرکز.
- دورانت، ویل، 1387. مشرق زمین گاهواره تمدن ترجمه احمد آرام. تهران: علمی و فرهنگی.
- دهخدا، علی اکبر. 1337. لغت نامه دهخدا. تهران: چاپ سیروس.
- رو، ژ. 1369. بینالنهرین باستان، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران: نشر آبی.
- ساندارز، ن،ک، (1388)، حماسة گیلگمش، ترجمه محمد اسماعیل فلزی، چاپ سوم، تهران، انتشارات هیر مند.
- شوالیه، ژان و گر بران، آلن. 1377. فرهنگ نمادها. ترجمه سودابه فضائلی. تهران: جیحون.
- عبدالهی، منیژه.1381. فرهنگ نامه جانوران در ادب پارسی، تهران: پژوهنده.
- فردوسی. 1387. شاهنامه، به کوشش سعید حمیدیان. تهران: قطره.
- فرهوشی، بهرام. 1352. فرهنگ فارسی به پهلوی. تهران: انجمن آثار ملی.
- کوپر، جی. سی. 1379. فرهنگ مصور نمادهای سنتی ترجمه ملیحه کرباسیان، تهران: فرشاد.
- گامبریج، ارنست. 1387 . تاریخ هنر. ترجمه علی رامین. تهران: نشر نی.
- مزداپور، کتایون. 1383. داغ گل سرخ و چهارده گفتار دیگر درباره اسطوره. تهران: اساطیر.
- مولانا، جلالالدین. 1376. کلیات شمس تبریزی، تصحیح بدیعالزمان فروزانفر. تهران: امیرکبیر.
- میرشکرایی، محمد.1387.«مار، نشانهای کهن در فرهنگ امروز». مجموعه مقالات اولین همایش بین المللی جیرفت، به کوشش یوسف مجیدزاده. ترجمه موسسه پیشین پژوه. تهران: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمان، ص 405-399.
- وارنر، ر. 1389. دانشنامه اساطیر جهان، ترجمه ابوالقاسم اسماعیلپور، تهران: اسطوره.
- هال، ج. 1380. فرهنگ نگارهای نمادها در هنر شرق و غرب، ترجمه رقیه بهزادی، تهران: فرهنگ معاصر.
- هوهنه گر، الفرد.1370. نمادها و نشانهها. ترجمه علی صلح جو. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- هینز، والتر، 1376. دنیای گمشده ایلام. ترجمه فیروز فیروز بنا. تهران: علمی و فرهنگی.
- - Krappe,, A.H. 1945. The Anatolian Lion God. Journal of the American Oriental Society 65(3): 144-154.
- - White, G. 2008. Babylonian Starlore: An Illustrated Guide to the Star-lore and Constellations of Ancient Babylonia. London: Solaria Publications.
', './data/perlit/coversheet/cover_fa.jpg'))