چکیده

تذکره‌نویسی یکی از شاخه­های رایج در تاریخ ادب فارسی و تذکره، عنوان عمومی کتاب‌هایی است که شرح‌ احوال شاعران، عارفان یا جماعتی دیگر به همراه نمونه‌ای از آثار و سخنان هر کدام، به طور سنتی و بدون رعایت اصول تاریخ‌نویسی و نقد جدید در آنها درج می‌شود.
یکی از دوره­های درخشان و پررونق تذکره‌نگاری، عصر قاجاریّه است. در این دوره، تدوین شرح حال شاعران، معیاری برای سنجش مایه­­های ذوق و سخن­شناسی به شمار می‌رود.
«بیان‌المحمود» عنوان یکی از تذکره­های عصر قاجار است که به همّت محمود میرزا قاجار چهاردهمین فرزند فتحعلی‌شاه و مؤلف تذکرة الشعرای سفینة المحمود تدوین شده است.
نسخة خطی این کتاب در بخش نسخ خطی کتابخانة مرکزی دانشگاه تبریز نگهداری می‌شود. با توجه به اهمیت تاریخی و ادبی این اثر، در این مقاله ضمن بیان مقدمه­ای در تاریخ تذکره‌نویسی و معرّفی ویژگی­های این نسخه خطی، بر احیا، تصحیح و نشر یکی از مواریث ادبی کشور تأکید شده است.

کلیدواژه‌ها

• تذکره‌نویسی
• دورة قاجاریه
• بیان‌المحمود
• محمود میرزا قاجار