گزارش انتقادی جریان‌شناسی‌های شعر معاصر فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید مدنی، تبریز، ایران

2 دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

چکیده

پس از انقلاب ادبی نیما، جریان‎ها و شاخه‌های متعددی از شعر نیمایی منشعب شد که گاهی رنگ نحله‌ها و مکاتب ادبی غربی نیز به خود گرفت. به تبع گسترش جریان ها و نحله های ادبی، مطالعات و نقدهای گوناگونی دربارۀ آن‌ها صورت پذیرفت. باتوجه به تعدد منابع موجود در حوزة جریان‌شناسی شعر معاصر، نقد و بررسی آن‎ها و مقایسة دایرة مطالعات نویسندگان هر کدام، به درک غثّ و سمین آثار چاپ شده، کمک خواهد کرد. در این مقاله که به شیوۀ توصیفی، تحلیلی و به شکل مقایسۀ آثار، تدوین شده است، سعی کرده‏ایم کتاب‌های حوزۀ جریان‌شناسی‌ شعر را به نقد بگذاریم و هر یک از کتاب‎ها را در مقایسه با یکدیگر و نیز در بررسی تحلیلی هر جریان، بسنجیم. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که تکاپوها در تبیین تحولات شعر معاصر، اگرچه بسیار سودمند بوده است، در بعضی از آن‎ها اشکالات اساسی دیده می‎شود. بسیاری از مطالعات جریان‌شناسی، در حد گزاره‌ای توضیحی از یک جریان شعری تقلیل پیدا کرده است و در بهترین حالت برخی از منتقدین به نقد شعر و تفسیر جریان‌های شعری پرداخته‌اند. فقدان معیار و ملاک مشخص در دسته بندی شاعران در جریان‎ها و حتی نام گذاری جریان‎ها و عدم دسته بندی زمانی شفاف برای سبک شعری معاصر، موجب آشفتگی در بعضی از تقسیم بندی‎ها شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Critical report on the currentologys of contemporary Persian poetry

نویسندگان [English]

  • Nooreddin Peyda 1
  • Rahman Moshtaghmehr 2
  • Yadoollah Nasroollahi 2
1 Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Madani University, Tabriz, Iran
2 Shahid Madani University. Tabriz. Iran
چکیده [English]

After the literary revolution of Nima, numerous currents were born from Nimai's poetry and it merged with the currents and literary schools of the West and became popular. Following this, many studies and critiques were made about these poetic currents Due to the large number of available resources in the currentology of contemporary poetry Reviewing and comparing them will help us figure out which one is better In this article, we tried to critique these currentologys, and compare each of these books in comparison with each other and in the analytical review of each stream. The results show that the attempts to explain the evolution of contemporary poetry, although very useful, but in some of them there are fundamental drawbacks. Many of the critiques have been mere descriptions of a poetic current and At best, some critics have criticized poetry and interpreted poetic currents. The lack of a clear criterion in the classification of poets in the currents and even the naming of the currents and the lack of a clear time category for the contemporary poetic style, has caused confusion in some divisions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • contemporary literature
  • Critique
  • currentology
  • literary schools

مراجع

آزادبخت، فروزان. (1396). دیگری؛ بررسی تحلیلی جریان‌های شعر معاصر ایران از سال 1360 تا 1390، تهران، انتشارات پایا.
اکبری، منوچهر و سالاری، مهتاب. (1398). «بررسی زبان و بازی‌های زبانی در غزل پست مدرن ایران»، پژوهشنامۀ نقد ادبی و بلاغت، سال 8، شمارۀ 1، بهار و تابستان 98، صص 11 تا 39.
امن‎ خانی، عیسی. (1396). «آسیب‎ شناسی درس‎ نامه‎‌های ادبیات معاصرِ منظوم»، فصل‎ نامه‎ ی ادبیات پارسی معاصر، سال هفتم، بهار 1396 شماره 1 (پیاپی 21)، صص 3-28.
باباچاهی، علی. (1377). گزاره‎‌های منفرد بررسی انتقادی شعر امروز ایران، تهران، انتشارات فرهنگی- هنری نارنج.
باقی‌نژاد، عباس. (1387). تاملی در ادبیات امروز، تاریخ، تحلیل و نقد شعر معاصر فارسی از مشروطیت تا دهه هشتاد، تهران، نشر کتاب پارسه.
براهنی، رضا. (1371). طلا در مس، تهران، نشر مرکز.
پورنامداریان، تقی. (1384). «نگاهی انتقادی به جریان‎‌شناسی‎‌های شعر معاصر ایران»، فصل‎ نامه‎ ی علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س)، سال 15 و 16، ش 56 و 57، صص 1-18.
خسروی، شهریار. (1396). مدخل شعر معاصر فارسی، چ اول، تهران، نشر فاطمی.
برسلر، چارلز. (1389). درآمدی بر نقد و نظریه ادبی، ترجمه حسین پاینده، تهران، نیلوفر.
تسلیمی، علی. (1387). گزاره‎‌هایی در ادبیات معاصر ایران، چ دوم، تهران، نشر اختران.
حسن‎ لی، کاووس. (1386). گونه‎‌های نو‎ آوری در شعر معاصر ایران، چ دوم، تهران، نشر ثالث.
حسین‎ پور چافی، علی. (1384)، جریان‎‌های شعر معاصر فارسی، تهران، نشر اساطیر.
حسینی، حسن. (1391). نوشداروی طرح ژنریک: مجموعه شعر، تهران، سوره مهر.
رضی، احمد. (1399). روش‌ها و مهارت‌های تحقیق در ادبیات و مرجع شناسی، تهران، فاطمی.
رضایی، احمد. (1393). «نقدی بر کتاب با چراغ و آینه»، پژوهش‎ نامۀ انتقادی متون و برنامه‎‌های علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال چهاردهم، صص 57-73.
روزبه، محمدرضا. 1381، ادبیات معاصر ایران (شعر)، چ اول، تهران، نشر روزگار.
زرقانی، مهدی. 1391، چشم‎ انداز شعر معاصر ایران، چ سوم، تهران، نشر ثالث.
زرین‎‌کوب، حمید. 1358، چشم‎ انداز شعر نو فارسی، تهران، نشر توس.
زهره وند، سعید. (1395). جریان‌شناسی شعر دهه هفتاد، تهران، نشر روزگار.
سنگری، محمدرضا. (1390). ادبیات دفاع مقدس (مباحث نظری و شناخت اجمالی گونه‌های ادبی)، تهران، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1387). ادوار شعر فارسی از مشروطه تا سقوط سلطنت، چ چهارم، تهران، انتشارات سخن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1390). با چراغ و آینه در جستجوی ریشه‌های تحول شعر معاصر ایران، تهران، انتشارات سخن.
شمس لنگرودی، محمد. (1372). تاریخ تحلیلی شعر نو، ج 1-4، تهران، نشر مرکز.
طاهری، قدرت اله. (1392). بانگ در بانگ طبقه بندی، نقد و تحلیل جریان‌های شعری معاصر ایران (از 1357 تا 1380)، تهران، نشر علمی.
عالی عباس‌آباد، یوسف. (1390). جریان‌شناسی شعر معاصر، تهران، انتشارات سخن.
فرای، نورتروپ. (1391). تحلیل نقد (کالبدشناسی نقد)، ترجمه صالح حسینی، تهران، نشر نیلوفر.
فتوحی، محمود. (1385). بلاغت تصویر، تهران، سخن.
فتوحی، محمود. (1386). تاریخ ادبی و بحران در استنباط معنای معاصر، نامۀ فرهنگستان، دوره 9، شماره 4 (پیاپی 36)، صص 11 تا 33.
فولادوند، مرجان. (1373). «درآمدی بر سبک شناسی دوره‌ای شعر جنگ»، مجله شعر، شماره 17، صص 32-37.
مختاری، محمد. (1378). انسان در شعر معاصر، چ دوم، تهران، انتشارات توس.
موسوی، سیدمهدی. (1393) «شناسه‎‌های غزل پست‎ مدرن»، پایگاه ادبی متن نو.matneno.com
نجاتی، علی‌محمد. (1387). «تحلیلی تاریخی بر تاریخ تحلیلی شعر نو: واپسین شعله‌های دخمۀ دخو»، گوهران، شماره 19 و 20، 80-84.
نوذری، سیروس. (1388). کوته سرایی، تهران، ققنوس.
نوری علاء، اسماعیل. (1348). صور و اسباب در شعر امروز ایران، چ اوّل، تهران، انتشارات بامداد.
ولک، رنه و وارن، آوستن. (1390). نظریه ادبیات، ترجمه ضیاء موحد و پرویز مهاجر، تهران، نشر نیلوفر.
یاحقی، محمد. (1384). جویبار لحظه‎ ها، چاپ هفتم، تهران، نشر جامی.
https://doi.org/10.22034/perlit.2022.50897.3296

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 06 فروردین 1401
  • تاریخ بازنگری: 05 شهریور 1401
  • تاریخ پذیرش: 17 شهریور 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار