نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران

2 دانشیارگروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، وحد تبریز، ایران

3 استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز. ایران

چکیده

زمان به عنوان یک عنصر مهم در رمان نویسی، از مؤلفه‌های اساسی در آفرینش رمان به شمار می‌رود و جایگاهی بنیانی در روایت دارد به گونه‌ای که به پندار برخی، ویژگی شناسایی روایت، منش زمانمند آن است. بازی‌های زمانی نویسندگان علاوه بر افزایش جذابیت روایت، نشانگر نحوۀ گزینش رویدادها از سوی نویسنده است و با بررسی آن به اهمیت یک رویداد در نظر نویسنده برای دستیابی به هدفش پی می‌بریم. ژرار ژنت نظریه پرداز ساختارگرای فرانسوی، در تکوین نظریۀ زمان روایی به عنوان یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های پیشبرد روایت داستانی نقش قابل توجهی داشته است. با توجه به همین نکته در پژوهش پیش رو، با رویکردی توصیفی-تحلیلی به بررسی عوامل مؤثر بر شتاب روایت در رمان تاتارخندان غلامحسین ساعدی براساس نظریۀ روایت‌پردازی ژرار ژنت پرداخته شده است. بررسی سرعت روایت برای آن است که نشان داده شود در یک اثر ادبی، کنش‌ها و رویداد‌ها در طول چه مدتی از زمان رخ داده و در سنجش هر یک از برهه‌های زمانی چه حجمی از کتاب به آن‌ها اختصاص یافته است. نتایج این پژوهش، بیانگر این است که در رمان تاتار خندان نویسنده با بنانهادن طرح روایت بر ساختاری غیرخطی، داستانی مدرن خلق می‌کند که عنصر زمان در آن نقش اساسی دارد. با تکیه بر نظریۀ"زمانمندی روایت ژرار ژنت"می‌توان نتیجه گرفت که در بخش‌های مختلف رمان تاتار خندان به دلیل کاربرد بیشتر عوامل کاهش دهندۀ سرعت روایی متن، شتاب؛ منفی و سرعت روایت کند است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Study of Affecting Factors in the Speed of Narrative in Gholam Hossein Sa'edi’s Smiling Tatar in the Light of Gerard Genette's Narratology

نویسندگان [English]

  • sedegeh kobra sadagiyani 1
  • Hamid Reza Farzi 2
  • Nasser Dashtpayma 3

1 PhD student in Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Tabriz Branch, Iran

2 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Vahd, Tabriz, Iran

3 Assistant Professor, Department of English Language and Literature, Islamic Azad University, Tabriz Branch. IRAN

چکیده [English]

Time is a significant and essential component in the creation of a novel. It has such a fundamental position in narrative, some critics believe that the most significant feature of narrative identification is its time. The authors’ playing with time increase the attractiveness of narrative, and indicates the way s/he chooses the events. By going through the authors’ playing with time, we realize the significance of an event in the author's view to achieve her/his goal. Genette, French structuralist theorist, has played a significant role in the development of the concept of time in narrative, as one of the important components of the advancement of narrative. Considering this issue, the present research paper has explored affecting factors on the speed of narrative, through a descriptive-analytical approach in Sa'edi’s Smiling Tatar in the light of Genette's Narratology. The speed of narrative is explored to find out the duration of actions/events over time and find out what the portion of a book is devoted to them in a specific span of time. The results of this research indicate that in Sa'edi’s Smiling Tatar, the author creates a modern story by creating a narrative, based on non-linear structure, in which the element of the time is very cardinal. Based on the concept of time in Genette's narratology, it can be concluded that in different parts of Sa'edi’s Smiling Tatar, due to having a lot of reducing factors of the text narrative speed, the validity is negative and the speed of narration is slow.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gholam Hossein Sa'edi
  • Gerard Genette
  • Smiling Tatar
  • narration
  • speed
  1. احمدی، بابک، (1388)، ساختار و تأویل متن، چاپ یازدهم، تهران: نشر مرکز.
  2. اخوت، احمد، (1392)، دستور زبان داستان، اصفهان: نشر فردا.
  3. اسکولز، آرتور، (1380)، روایت در فرهنگ عامیانه، ترجمۀ محمدرضا لیراوی، تهران: سروش.
  4. امامی، نصراله و قدرت قاسمی‌پور، (1386)، «عنصر روایتگری و توصیف در هفت‌پیکر نظامی»، نقد ادبی، سال اول، شماره 1.
  5. بامشکی، سمیرا، (1391)، روایت‌‌شناسی داستان‌های مثنوی، تهران: انتشارات هرمس.
  6. برتنس، هانس، (1384)، مبانی نظریه‌های ادبی، ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: ماهی.
  7. بی‌نیاز، فتح‌الله، (1388)، درآمدی بر داستان‌نویسی و روایت‌شناسی، تهران: افراز.
  8. تودوروف، تزوتان، (1392)، بوطیقای ساختار‌گرا، ترجمۀ محمد نبوی، تهران: آگه.
  9. چتمن، سیمور، (1390)، داستان و گفتمان، ترجمۀ راضیه سادات میرخندان، تهران: مرکز پژوهش‌های اسلامی صداوسیما.
  10. حری، ابوالفضل، (1387)، «درآمدی بر رویکرد روایت‌شناختی به داستان روایی با نگاهی به رمان آینه‌های دردار هوشنگ گلشیری»، (نشریۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز)، شماره 208.
  11. خسروی، ابوتراب، (1388)، حاشیه‌ای بر مبانی داستان، تهران: ثابت.
  12. ریمون، کنان، (1387)، روایت داستانی بوطیقای معاصر، ترجمۀ ابوالفضل حری، تهران: نیلوفر.
  13. ژنت، ژرار، (1388)، نظم در روایت، ترجمۀ فتاح محمدی، تهران: مینوی خرد.
  14. ساعدی، غلامحسین، (1397)، تاتار خندان، تهران: انتشارات نگاه.
  15. صالحی، پیمان، (1394)، «نگرش تحلیلی بر سرعت روایت در رمان‌های جای خالی سلوچ و موسم الهجره الی الشمال با تکیه بر نظریۀ ژنت»، متن پژوهی ادبی، شماره 66، صص 37-64.
  16. صهبا، فروغ، (1387)، «بررسی زمان در تاریخ بیهقی بر اساس نظریۀ ژنت»، پژوهش‌های ادبی، سال پنجم، شماره 21، صص 89 -112.
  17. طاهری، قدرت‌الله و لیلا سادات پیغمبرزاده، (1388)، «نقد روایت‌شناسانۀ مجموعۀ ساعت پنج برای مردن دیر است بر اساس نظریۀ ژنت»، مجلۀ ادب پژوهی، شماره 7 و 8، صص27 -49.
  18. فاضلی، فیروز و فاطمه تقی‌نژاد، (1389)، «روایت زمان در رمان از شیطان آموخت و سوزاند»، ادب پژوهی، شماره 21، صص 7 –
  19. قاسمی‌پور، قدرت، (1387)، «زمان در روایت»، مجله نثر ادبی، س1، صص 123 –
  20. -گیلمت، لوسی، (1386)، «روایت‌شناسی ژرار ژنت»، فصل‌نامه ادبی خوانش، ترجمۀ محمدعلی مسعودی، سال دوم، شماره 8.
  21. مارتین، والاس، (1382)، نظریه‌های روایت، ترجمۀ محمد شهبا، تهران: انتشارات هرمس.
  22. http://dx.doi.org/10.22034/perlit.2022.38729.2755