نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

2 استاد زبان و ادبیات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن

3 استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن

چکیده

پارادوکس به‌عنوان یک آرایۀ بدیعی در ادبیات فارسی، یکی از عوامل زیبایی و برجسته‌سازی در آثار ادبی محسوب می‌شود. عطار از این آرایۀ ادبی به‌فراوانی در آثار خود استفاده نموده است. این پژوهش در نظر دارد تا کاربرد این آرایۀ بدیعی را در منطق‌الطیر و روان‌شناسی یونگ بررسی و تحلیل نماید. مطابق نتایج، عطار به یاری سیمرغ و یونگ به کمک کهن‌الگوی خویشتن هر دو در جستجوی تکامل و رشد انسانی؛ یعنی کل یکپارچه‌اند و کل یکپارچه پارادوکس‌بنیاد است؛ زیرا از نیروهای متضاد هستی تشکیل شده است؛ نیروهایی چون نیک و بد، عالم صغیر و عالم کبیر، جزء و کل و ماده و مینو (وحدت اضداد) که ناظر به یکپارچگی و تعادل دو جنبۀ وجود، یعنی «جسم و روان» (سی مرغ یا خودآگاه‌ + سیمرغ یا ناخودآگاه) است که به مقام وحدت تعبیر می‌شود؛ نتیجۀ این وحدت، فناست و این فنا در آن واحد، بقاست در ابعاد دیگر هستی. در نتیجۀ چنین تمامیت پارادوکس‌بنیاد است که عارف کل‌نکر و تمامیت‌جو در «قرن‌های بی‌زمان» به سر می‌برد، «درون سایه آفتاب می‌بیند»، «در بی‌خویشی به خویش» می‌رسد و «در عدم به وجود» دست می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of paradoxes in Manteghotteir Attar and Jung's psychology

نویسندگان [English]

  • Leyla gholampoor ahangar kolayee 1
  • Mahmoud Tavousi 2
  • Shahin Ojagh Alizadeh 3

1 PhD student of Islamic Azad University/ Roodehen Branch

2 Professor of Persian Language and Literature/ Roodehen Branch/ Islamic Azad University/Roodehen

3 Assistant Professor of Persian Language and Literature, Roodehen Branch, Islamic Azad University, Roodehen

چکیده [English]

The paradox is considered as an innovative array in Persian literature, one of the factors beauty, surprising and highlighting in literary works (and mystical). This research intends to investigate the causes of the growth of this innovative array in Attar’s Manteq-o-alteir Based on Jung's psychology.
According to the results,. Attar, with the help of the Simorgh and Jung, with the help of their own ancestor of both, seek to evolve and develop human, that is, the whole and the whole integrated paradox is fundamental; Because it consists of opposing forces; forces such as good and evil, the small world and the great world, the whole and the material, and the mino (the unity of opposites), which seeks to integrate and balance the two aspects of being, that is, "the body and the psyche" Thirty chicken or self-conscious + Simorgh or unconscious) Which is interpreted as unity; The result of this unity, fanaticism and this fanaticism at one and the same time, survives in other dimensions.
As a result of such a complete paradox, that is The mystic of the total and complete in the "centuries", "sees in the shade of the sun", "in selflessness", and "in the absence of existence" It will be achieved.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Attar
  • paradox
  • simorgh
  • Manteq-o-alteir
  • Yung
-        اریک، اوبلاکر، (1371). فیزیک نوین؛ ترجمۀ بهروز بیضایی، تهران: انتشارات قدیانی.
-        الیاده، میرچا، (1390). اسطورۀبازگشتجاودانه‌؛ ترجمۀ بهمن سرکاراتی، تهران: طهوری.  
-        افلاطون، (1353).جمهوریت، ترجمۀ محمدحسن لطفی، تهران: چاپخانه خوشه.
-        برایسن، بیل، (1388). تاریخچۀ تقریباً همه چیز؛ ترجمۀ محمد تقی فرامرزی، تهران: مازیار.
-        بصیری، محمد صادق، (1386). «حکمت اضداد در مثنوی مولوی»، فرهنگ، شماره 63 و 64، صص 103 تا 140.
-        تالبوت، مایکل، (1389). جهان هولوگرافیک؛ ترجمه داریوش مهرجویی، تهران: هرمس.
-          چناری، امیر، (1377). متناقض‌نمایی در شعر فارسی؛ چاپ اول، تهران: فروزان روز.
-         داد، سیما، (1371). فرهنگ ‌اصطلاحات ‌ادبی؛ چاپ اول، تهران: انتشارات ‌مروارید.
-        دیچز، دیوید، (1377). شیوه‌های نقد ادبی؛ ترجمه سیفی و قدیانی، تهران: علمی.
-        شفیعی کدکنی، محمد رضا، (1366). شاعر آیینه‌ها، تهران: آگاه.
-          شفیعی کدکنی، محمد رضا، (1396). موسیقی شعر، تهران: انتشارات آگاه.
-        عطار، محمد بن ابراهیم، (1366). دیوان اشعار؛ تصحیح تقی تفضّلی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
-        عطار، محمد بن ابراهیم، (1389 الف). مختارنامه؛ تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن.
-        عطار، محمد بن ابراهیم، (1389 ب). منطق‌الطیر؛ تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن.
-        فتوحی، محمود، (1393). بلاغت تصویر، تهران، چاپ سوم، انتشارات سخن.
-        فرنبغ دادگی، (1390).بندهش؛ گزارنده مهرداد بهار، تهران، انتشارات توس.
-        کاپرا، فریتیوف، (1385). تائوی فیزیک؛ ترجمه حبیب دادفرما، تهران: انتشارات کیهان.
-        کاکو، میچیو، (1395). جهان‌های موازی؛ ترجمۀ سارا ایزدیار و علی هادیان، تهران: مازیار.
-        کریمی، امیربانو و غفار. برج‌ساز، (1385). «تجربۀ عرفانی و بیان پارادوکس»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیراز، دورۀ 57، شمارۀ 179،  21 – 41.
-        مورنو، آنتونیو، (1392). یونگ، خدایان و انسان مدرن، ترجمۀ داریوش مهرجویی، تهران: مرکز.
-        وثوق، حسین، (1374). «ویژگی‌های عبارت‌های متناقض‌نما و توصیف آن‌ها در غزلیات عطار»، ‌مجلۀ علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دورۀ دهم، ش2، 33 – 64.
-        یونگ، کارل گوستاو، (1389). انسان و سمبل‌هایش؛ ترجمۀ محمود سلطانیه، تهران: دیبا.
-        یونگ، کارل گوستاو (1392). روان‌شناسی وکیمیاگری، ترجمه محمود بهفروزی، تهران، جامی
-         Jung, Carl G. (1959). Aion (Researches into the Phenomenology of the Self). Tr. R. F.C. Hull. New York: Bollingen Foundation Inc.