نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری / گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز،دانشگاه آزاداسلامی،تبریز، ایران

2 دانشیار/ گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز،دانشگاه آزاداسلامی،تبریز، ایران

3 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز،دانشگاه آزاداسلامی،تبریز، ایران

چکیده

نقد اسطوره‌ای به‌عنوان یکی از رویکر‌دهای نقد ادبی معاصر تبیین‌کنندۀ ماهیّت و ویژگی اسطوره‌ها و نقش آن‌ها در ادبیّات است. در این مقاله‌‌ گرشاسب‌نامۀ اسدی طوسی بر اساس دیدگاه پیرسون که یکی از دیدگاه‌های نقد اسطوره‌ای است تحلیل شده است. زندگی گرشاسب از سفرهای مختلفی در کنار هم تشکیل شده که هر سفر سبب رشد یکی از جنبه‌های شخصیّتی او و در کل تکامل شخصیّت گرشاسب شده است. سیر سفرهای گرشاسب گذر او از مرحلۀ خود به جان و سپس خویشتن را نشان می‌دهد. با ظهور جفت‌های ‌کهن‌الگویی، زمینۀ بروز کهن‌الگوهای کودک مقدّس، خدابانو، مرگ و تولّد دوباره، آرمان‌شهر و... فراهم شده است و گرشاسب، قهرمان این سفرها، در سیر و سلوک درونی و اجتماعی خود، با پشت سر گذاشتن موانع و آزمون‌های مختلف، با ایزد‌بانو همراه می‌شود و به‌جای آمیختن با پری بر او غلبه می‌کند، مراسم قربانی بر پا می‌دارد و نهایتاً با آگاهی و شناختی که در طول سفرها به مدد پدر و سایر یاریگران به دست می‌آورد، به جاودانگی روحی می‌رسد

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Gharshasbnameh mythological criticism based on Pearson’s viewpoint

نویسندگان [English]

  • roghaiie moghaddam 1
  • hamid reza farzi 2
  • ali dehghan 3

1 Educated/ Persian Language & Literature Groupe، Islamic azad university،Tabriz branch، Tabriz،Iran

2 Associate Professor/Persian Language & Literature Groupe،Islamic Azad university،Tabriz Branch، Tabriz،Iran

3 Associate Professor/Persian Language & Literature Groupe،Islamic Azad university،Tabriz Branch، Tabriz،Iran

چکیده [English]

The mythical critique as one of the approaches to contemporary literary criticism explains the nature and characteristics of myths and their role in literature. In this article, we analyzed Garshaspname Asadi Tusi's based on Pearson's view, which is one of mythical critique viewpoints. Garshasb's life consists of various trips that each journey gives rise to one of the characteristics of his personality. And then his personality is complete. The giraffes of the Gershaphas show his passage from his stage to life and then himself. With the advent of the ancient pairs of the pattern, the background to the birth of the sacred child, Khodabano, the death and rebirth, the ideal of the city and .... Garshasb, the hero of these trips, fell in love with his inner and social journey through various obstacles and trials. And conquer on fairy instead of blending with him and perform Sacrifice ceremony And what inspires the immortality of the spirit of Garshasb is the awareness and cognition that the traveler gains from the father and other helpers during the journey.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gharshasbnameh
  • Mythical Criticism
  • Pearson
  • Travel
-         آیدنلو، سجاد (1388) از اسطوره تا حماسه، انتشارات سخن، تهران، چ دوم.
-         اوستا (1374) گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه، چاپ مروارید، تهران، چ دوم.
-          اسدی طوسی، علی بن احمد (1393) گرشاسب‌نامه، به اهتمام و تصحیح حبیب یغمایی، تهران‌: دنیای کتاب، چ سوم.
-         الیاده، میرچا (1390) مقدس و نامقّدس، ترجمه بهزاد سالکی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چ سوم.
-         الیاده، میرچا (1393) اسطوره بازگشت جاودانه، ترجمه بهمن سرکارتی، تهران، انتشارات طهوری، چ چهارم.
-         الیاده، میرچا (1394) تاریخ اندیشه‌های دینی، ترجمه بهزاد سالکی، کتاب پارسه، تهران، چ اول.
-         پالمر، مایکل (1388) فروید، یونگ و دین، ترجمۀ محمد دهگان پور و غلامرضا محمودی، تهران رشد.
-         پراپ، ولادیمیر (1368) ریخت‌شناسی قصه‌های پریان، ترجمه فریدون بدره‌ای، چ اول، تهران، توس.
-         پیرسون، کارول اس (1394) بیداری قهرمان درون، ترجمه فرناز فرنود، انتشارات جیحون، تهران، چ دوم.
-         پیرسون، کارول و هیو کی مار (1392) زندگی برازندۀ من، ترجمۀ کاوه نیری، انتشارات بنیاد فرهنگ زندگی، تهران، چ هفتم.
-         حسینی، مریم (1387) «نقد ‌کهن‌الگویی غزلی از مولانا»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، ش 11 ص118-97.
-         ذبیحی، رحمان، پروین پیکانی (1393) «تحلیل سفر اسکندر در دارابنامۀ طرسوسی بر اساس ‌کهن‌الگوی «سفر قهرمان» جوزف کمبل»، فصلنامه علمی‌پژوهشی پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 33، تابستان‌: 33- 56.
-         سرکاراتی، بهمن (1350) «بازشناسی بقایای گرشاسب»، نامۀ فرهنگستان، 3/2.
-         شایگان فر، حمیدرضا (1386) نقد ادبی، دستان، تهران، چ 3.
-         شوالیه، ژان و دیگران (1388) فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضایلی، تهران، انتشارات جیحون.
-         گرین، ویلفرد و دیگران (1391) مبانی نقد ادبی، ترجمۀ فرزانه طاهری، انتشارات نیلوفر، تهران، چ پنجم 23.
-         فوردهام، فریدا (1388) مقدمه‌ای بر روان‌شناسی یونگ، ترجمه مسعود میربهاء، تهران، جامی، چ اول.
-         مقدادی، بهرام (1393) دانش‌نامۀ نقد ادبی از افلاتون تا به امروز، تهران، نشر چشمه.
-         هندرسن، جوزف ل. (1359) اساطیر باستانی و انسان امروز، ترجمه ابوطالب صارمی، تهران، امیرکبیر، چ دوم.
-         هیلنز، جان راسل (1393) شناخت اساطیر ایران، ترجمه باجلان فرخی، انتشارات اساطیر، تهران، چ چهارم.
-         یاوری، حورا (1386) روانکاوی و ادبیات، تهران‌: سخن.
-         یونگ، کارل گوستاو (1368) چهار صورت مثالی، ترجمۀ پروین فرامرزی، مشهد، آستان قدس رضوی، چ اول.
-         یونگ، کارل گوستاو (1392) انسان و سمبل‌هایش، با همکاری ماری لویفرون فرانتس و دیگران، ترجمۀ محمود سلطانیه، تهران، جامی.
-         یونگ، کارل گوستاو (1392/2) روان‌شناسی و کیمیاگری، ترجمه محمود بهفروزی، نیل، تهران، چ دوم.
-          Strickland, Bonnie, ed. (2001) The Gale Encyclopedia of Psychology. Second edition. USA: Gale Group