دوره 76 (1402)
دوره 75 (1401)
دوره 74 (1400)
دوره 73 (1399)
دوره 72 (1398)
دوره 71 (1397)
دوره 70 (1396)
دوره 69 (1395)
دوره 68 (1394)
دوره 67 (1393)
دوره 66 (1392)
دوره 65 (1391)
دوره 55 (1390)
دوره 54 (1390)
دوره 53 (1389)
دوره 52 (1388)
دوره 51 (1387)
دوره 50 (1386)
دوره 49 (1385)
دوره 48 (1384)
دوره 47 (1383)
دوره 46 (1382)
دوره 45 (1381)
دوره 44 (1380)
دوره 43 (1379)
دوره 42 (1378)
دوره 41 (1377)
دوره 40 (1376)
دوره 39 (1375)
دوره 38 (1374)
دوره 37 (1373)
دوره 36 (1372)
دوره 35 (1371)
دوره 34 (1370)
دوره 33 (1369)
دوره 32 (1363)
دوره 31 (1362)
دوره 30 (1357)
دوره 29 (1356)
دوره 28 (1355)
دوره 27 (1354)
دوره 26 (1353)
دوره 25 (1352)
دوره 24 (1351)
دوره 23 (1350)
دوره 22 (1349)
دوره 21 (1348)
دوره 20 (1347)
دوره 19 (1346)
دوره 18 (1345)
دوره 17 (1344)
دوره 16 (1343)
دوره 15 (1342)
دوره 14 (1341)
دوره 13 (1340)
دوره 12 (1339)
دوره 11 (1338)
دوره 10 (1337)
دوره 9 (1336)
دوره 8 (1335)
دوره 7 (1334)
دوره 6 (1333)
دوره 5 (1332)
دوره 4 (1330)
دوره 3 (1329)
دوره 2 (1328)
دوره 1 (1327)

مقالاتی که در سامانه ثبت شده و تمامی فرآیند ارزیابی و داوری را طی کرده و اصلاحات بازنگری (در صورت لزوم) به انجام رسیده باشد، در صورتی که سردبیر نشریه آنها را در وضعیت پذیرش آنلاین قرارد داده باشد در قسمت مقالات آماده انتشار نمایش داده می‌شود.
زمان گذران در نگاه بیقرار خیام
دوره 47، شماره 192 ، آبان 1383، ، صفحه 17-50

چکیده
  معمای پیچیدة هستی، همواره، همچون رازی سر به مهر، کنجکاوی آدمی را برانگیخته و او را در درازنای زمان به خود مشغول داشته است. اندیشمندان جهان، با درنگ در این معمای مبهم، هرکس به شیوه‌ای، پندارهای خویش را بازگفته است. حکیم عمر خیام نیشابوری از اندیشه‌ورزان نامدار ایرانی‌ست که در سروده‌های اندک خود، پرسشهایی ژرف و شگرف در انداخته و برای ...  بیشتر

بررسی تحلیلی مفهوم ظلم و مصادیق آن در شعر پروین

محمدباقر بهادری؛ افسانه سلمانی

دوره 68، شماره 231 ، خرداد 1394، ، صفحه 17-40

چکیده
  پروین ستاره تابناک ادب فارسی است که صورت زیبا و محتوای غنی اشعار او کاوش­های مختلف را می­طلبد که این سطور یکی از آنهاست. در این پژوهش که به روش کتابخانه­ای صورت گرفته، چگونگی بازتاب ستم و ستمگری در نظام فکری پروین بررسی شده و این نتایج رخ نموده است که وی در قالب­های گوناگون شعری خود، عالمانه به ظلم و آثار و عواقب آن پرداخته و ستم ...  بیشتر

تحلیل اشعار نسیمی شروانی در مقایسه با اشعار عطار نیشابوری در باب توحید

عاطفه بانک؛ مهدی افتخار

دوره 68، شماره 232 ، خرداد 1395، ، صفحه 17-29

چکیده
  مسئله توحید و بحث وحدت از مهم­ترین مباحث ادبیات عرفانی فارسی است. در گذشتۀ عرفان اسلامی، عارفان شاعر، از وحدت به زبان نظم سخن می­گفتند. نسیمی شروانی از خلفای فضل­الله حروفی از شاعران آذری زبانی است که به فارسی و عربی نیز شعر می­سروده است. اشعار فراوانی در مبحث توحید عرفانی و شهود وحدت در کثرت از او در دست است که برخی در ظاهر مشعر ...  بیشتر

بررسی طنز در حکایت‌های رسالة دلگشا بر اساس الگوی رابرت لیو

خلیل بیگ‌زاده؛ ساناز خوش‌حساب

دوره 69، شماره 234 ، اسفند 1395، ، صفحه 17-32

چکیده
  عبید زاکانی شاعر و طنزپرداز قرن هشتم است که حکایت‌های طنزآمیز شاعر در رسالة دلگشا زبان تند و گزندة او را در اعتراض به فضای اجتماعی و سیاسی روزگارش به‌خوبی نمایانده‌است. نظـریة «انـگاره معنایـی طنـز» ویکتور راسکین (Victor Raskin) حرکتی اساسـی است که در مقابل رویکـرد طبقه‌بندی سنتـی طنـز قرار می‌گیرد. این نظریه سرآغاز بررسی‌های ...  بیشتر

واکاوی مؤلفه‌های رئالیسم در آثار داستانی جمال‌زاده و آل‌احمد

محمد پاشایی؛ ابوالفضل رمضانی

دوره 70، شماره 235 ، شهریور 1396، ، صفحه 17-38

چکیده
  محمدعلی جمال­زاده نخستین نویسندۀ ایرانی است که سنت‌های کهن داستان‌سرایی را با فنون داستان‌نویسی اروپایی تلفیق کرد و اولین داستان‌ کوتاه فارسی را پدید آورد. اولین مجموعه داستان او‌ با عنوان «یکی بود یکی نبود» را سرآغاز ادبیات واقع‌گرای ایران دانسته‌اند. از سوی دیگر، آثار داستانی جلال آل‌احمد تصویرگر زندگی سنتی و محیط ...  بیشتر

رویکرد نظری شاعران سنت‌گرای معاصر به روح و روان (با تکیه بر شعر حکیم هیدجی، علامه حسن‌زاده آملی و استاد شهریار)
دوره 65، شماره 225 ، شهریور 1391، ، صفحه 19-45

چکیده
  چکیده       این مقاله کوشیده است پس از ذکر مقدمه‌ای کافی پیرامون روح و روان و کیفیت آن از نظر فلاسفه و عرفا و همچنین روح از منظر قرآن، به بررسی و تبیین بازتاب شاعرانۀ روح و روان در شعر سنت‌گرای معاصر با تکیه بر اشعار علامه حسن‌زادۀ آملی، حکیم هیدجی و شهریار که هرکدام نمایندۀ طیفی از شاعران با رویکردها و دیدگاه‌های ...  بیشتر

سودای سبب سوزی (تأملی‌در فلسفه‌ستیزی‌مولانا‌در مثنوی‌باتکیه‌بر نقد برخی اصطلاحات فلسفی)
دوره 51، شماره 204 ، مرداد 1387، ، صفحه 19-45

چکیده
  بحث تقابل و عشق یا فلسفه و عرفان بحث فراگیر و دازدامنی است. کمتر اثری عرفانی می توان پیدا کرد که از پرداختن به این موضوع غفلت ورزد. در میان صاحبان آثار عرفانی، مولانا از جمله بزرگ ترین شاعران و عارفانی است که در موارد زیادی به این موضوع پرداخته و راه شناخت مبتنی بر دل را بر شناخت عقلی برتر دانسته است. در سایر متون عرفانی نیز جلوه های مختلف ...  بیشتر

خراج به روایت تاریخ قدیم
دوره 50، شماره 201 ، مرداد 1386، ، صفحه 19-43

چکیده
  در حلقه منابع اصلی و موثق مرتبط با مسایل اجتماعی و مدنیات گذشتگان، یقینا باید به تواریخ محلی هم اشاره کرد. تحلیل و تبیین مورخان این نوع تواریخ، از آن روی که اغلب بر شناسایی و توصیف عناصر فرهنگی و اجتماعی مبتنی است...  بیشتر

« رقصی میانة میدان » یا شور خواندن ادبیات در عالم هستی
دوره 48، شماره 196 ، آذر 1384، ، صفحه 19-68

چکیده
  در سنت نقد ادبی (و هنری) مدرن غرب، خواندن متن به عنوان پدیده‌ای جدی در راستای کشف «حقیقت»، غالباً تحت تأثیر زیبایی‌شناسی ـ از نوع زیبایی‌شناسی کانت ـ و با بی‌توجهی به حضور خواننده/مخاطب، در فرآیند دریافت متن ناکام می‌ماند و به حالتی از «افسردگی» منجر می‌شود. در مقابل، خوانشی از ادب و هنر می‌تواند وجود داشته باشد که به ...  بیشتر

وحی‌ و الهام‌ و انواع‌ و مراتب‌ آن‌ در مثنوی‌ مولوی‌
دوره 46، شماره 188 ، آبان 1382، ، صفحه 19-44

چکیده
  وحی‌ در قرآن‌ مفهوم‌ گسترش‌ یافته‌ای‌ دارد که‌ شامل‌ انواع‌ هدایت‌های‌ ناشناخته‌ از هدایت‌ جماد و نبات‌ و حیوان‌ گرفته‌ تا هدایت‌ انسان‌ را شامل‌ می‌شود. مولوی‌ با نگاهی‌ نو و بدیع‌ به‌ آیات‌ قرآنی‌، انواع‌ و مراتب‌ وحی‌ را بیان‌ داشته‌ و همچنانکه‌ شیوة‌ خاص ‌اوست‌ تفسیر عرفانی‌ لطیف‌ و بی‌سابقه‌ای‌ ارائه‌ ...  بیشتر

آیا خاقانی زن‌ستیز است؟!
دوره 53، شماره 220 ، اسفند 1382، ، صفحه 21-42

چکیده
  چکیده زن و جایگاه حقوقی و انسانی وی از بحث‌های داغ مکاتب فکری معاصر به‌خصوص اومانیسم و فمینیسم است و موضوعی است که محققان و نویسندگان و شاعران زیادی- درگذشته و حال- ضمن آثار خویش به آن پرداخته‌اند. خاقانی نیز یکی از شاعرانی است که حضور زن در دیوان او بازتاب قابل توجهی دارد و اشعارش در این خصوص، زمینه‌ساز نقدهای تندی علیه او ...  بیشتر

کمال انسان و انسان کامل در نظر شبستری

محمدحسین خان محمدی

دوره 66، شماره 227 ، شهریور 1392، ، صفحه 21-44

چکیده
          مقاله حاضر در جست و جوی پاسخ مستدل و برهانی به پرسش­های مطرح پیرامون کمال انسان و انسان کامل در عرفان اسلامی است؛ کمال انسان در چیست؟ انسان کامل کیست و چه ویژگی­هایی دارد؟ این کمال چگونه تحقق می­پذیرد و از کجا آغاز شده و به کجا می­انجامد؟ در این باره از اشعار مثنوی گلشن راز شیخ محمود شبستری به عنوان الگوی ...  بیشتر

ختم الغرائب خاقانی و مثنوی سرگردان
دوره 52، شماره 209 ، مرداد 1388، ، صفحه 21-35

چکیده
  از هنگامی که استاد ضیاء الدین سجادی متن 638 بیتی مثنوی منسوب به خاقانی را که در یکی از متفرعات بحر هزج سروده شده بود، با عنوان ختم الغرائب منتشر ساخت اثری به نام ختم الغرائب در شمار آثار خاقانی و در کنار دیوان ، تحفه العراقین و منشآت او شهرت یافت...  بیشتر