نویسندگان

• خلیل بیگ‌زاده ¹
• ساناز خوش‌حساب ²

¹ دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازی

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازی

چکیده

عبید زاکانی شاعر و طنزپرداز قرن هشتم است که حکایت‌های طنزآمیز شاعر در رسالة دلگشا زبان تند و گزندة او را در اعتراض به فضای اجتماعی و سیاسی روزگارش به‌خوبی نمایانده‌است. نظـریة «انـگاره معنایـی طنـز» ویکتور راسکین (Victor Raskin) حرکتی اساسـی است که در مقابل رویکـرد طبقه‌بندی سنتـی طنـز قرار می‌گیرد. این نظریه سرآغاز بررسی‌های زبان‌شناسانه و معناشناسانه در حوزة طنز گردید و بر نظریه‌ها و الگوهای متأخر پس ازخود تأثیر گذاشت که از جملة این الگوها، طرح ارائه‌شده توسط رابرت لیو (Robert Lew) است. از دیدگاه لیو طنز زبان‌شناختی از غیر زبان‌شناختی جداست و آن چه سبب شکل‌گیری طنز مبتنی بر ویژگی‌های زبان‌شناختی می‌گردد، نوعی ابهام است که در حوزة آوایی، واژگانی و نحوی روی می‌دهد و عبید زاکانی برای طنزآمیز کردن حکایت‌های رسالة دلگشا از امکانات زبانی (طنز عبارتی) و امکانات غیر زبانی (طنز موقعیت) بهره برده‌است. بنا بر این، پژوهش پیش روی با هدف معرفی الگوی رابرت لیو و تبیین طنز در حکایت‌های رسالة دلگشای عبید زاکانی بر اساس چارچوب‌های نظری این الگو در 355 حکایت از رسالة دلگشا انجام شده‌است که نتایج نشان می‌دهد، چارچوب نظری این الگو تا حد زیادی قابلیّت تحلیل طنز در حکایت‌های رسالة دلگشای عبید زاکانی را دارد.

کلیدواژه‌ها

• طنز
• الگوی رابرت لیو
• حکایت طنزآمیز
• رسالة دلگشا
• عبید زاکانی

20.1001.1.22517979.1395.69.234.2.5

عنوان مقاله [English]

The Study of Humorous Tales of Resaleh Delgosha Due to Robert Lew's Model

نویسندگان [English]

• Khalil Baygzadeh ¹
• Sanaz Khoshhesab ²

¹ Associate Professor of Persian of Language and Literature Razi University of Kermanshah

² PhD Candidate of Persian language and literature, Razi University of Kermanshah

چکیده [English]

Obeyd Zakani is the humor poet in the eighth century whose the humorous tales of poet are sarcasm in Resaleh Delgosha, in order to show the social, political conditions of time. Theory of "meaning image of humor" of Victor Raskin is the main movement on the contrary with the traditional classification theory. This theory is the threshold of linguistic and semantics in the humorous reign that has influenced on the later models and theories such as that of Robert Lew's .For him, the linguistics humor is out of linguistics and there is some illusion forming the linguistics features in the phonetic, vocabulary and rhetorical region and Obeyd Zakani has used some humorous means either linguistic (expression humor) and non-linguistic (situation humor) in Resaleh Delgosha. Therefore, this study aims to introduce Robert Lew's Model to assign the humorous tales of Obeyd Zakani's Resaleh Delgosha due to theoretical form in 355 tales of Resaleh Delgosha concluding that theoretical form is able to analyze the humorous tales of Obeyd Zakani's Resaleh Delgosha.

کلیدواژه‌ها [English]

• Obeyd Zakani
• Resaleh Delgosha
• Robert Lew's Model
• Humorous Tale
• Humor