نویسندگان

• یدالله نصراللهی ¹
• عاطفه جنگلی ²

¹ استادیار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

² کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی

چکیده

داستان رستم و سهراب، از غم انگیزترین داستان­های شاهنامه است که پژوهشگران مختلف، از جنبه های گوناگون به بحث و فحص پیرامون آن پرداخته اند. این نوشتار، با استناد به منابع مرتبط با نقدروانشناختی قرائت تازه ای در باب این داستان به دست می­دهد و در این زمینه، به مباحثی چون آنیما، مادرتباری، عقده اودیپ و عقده­ بی­مسئولیتی که همه از اصطلاحات بنیادین روان­شناسی هستند اشاره می کند. در ابتدا، به ارتباط بین تهمینه با آنیما و بعد پیوند آن در بستر تاریخ و دوره باستان با مادر تباری می پردازد و نظرخود را با استناد به منابع روان­شناسی، اثبات می­کند و سپس از منظر نقد روان­شناختی، جدال پدر و پسر را بررسی می­کند. در نهایت با استناد به پیروزی ترفندآمیز رستم بر سهراب، از اصطلاح«­عقده بی مسئولیتی» بهره می­برد که در آن، رستم  بعد از کشتن سهراب، احساس گناه و بی­کفایتی می­کند و می­کوشد با تربیت پهلوانانی چون سیاوش، کیخسرو و بهمن این احساس خود را تسکین دهد. همه این نظرها را می­توان برگرفته از نقد روانکاوی دانست و قرینه و نظیرهای دیگر آن برای احساس بی­مسئولیتی را در رابطه کاووس و کیخسرو بعد از مرگ سیاوش و گشتاسب و بهمن بعد از مرگ اسفندیار برای اثبات این مدعا می­توان عرضه کرد. 

کلیدواژه‌ها

• رستم و سهراب
• مادرتباری
• پدرشاهی
• عقده ادیپ
• احساس بی‌مسئولیتی

20.1001.1.22517979.1395.69.233.10.1

عنوان مقاله [English]

Anima reflects the ethnic mother and psychoanalysis, the story of Rostam and Sohrab

نویسندگان [English]

• Yadoollah Nasroollahi ¹
• Atefe Jangali ²

¹ Assistant Professor at Shahid Madani University

² MA

چکیده [English]

different areas and diverse perspectives have discussed around it. This paper, drawing upon related sources and using the psychological criticism and psychoanalysis, presents a new reading about this story. Psychological analysis and criticism of the story of Rostam and Sohrab deals with issues such as anima, matriarchy, and the Oedipus Complex and the Irresponsibility Complex that are all the fundamental terms of Psychology and Psychoanalysis. At first, the paper examines the relationship between Tahmineh and anima, then links it with matriarchy in the context of history. Using psychological sources, it proves its own view. Then drawing on psychological criticism it studies the father and son conflict through the battle of Rostam and Sohrab, and discusses thematic and narrative similarities in other cultures. Eventually, drawing on the Irresponsibility Complex after the tricky victory of Rostam following Sohrab’s slaying that makes him guilty and inefficient, the paper attempts to foster and nurture champions like Siavash, Kkhosrow and Bahman in order form him to relieve and heal this feeling. This article has been written based on the views of three psychologists (Freud, Jung and Adler) and benefitted from a comparative method and comparative analysis and obtained the documents from the library and taking notes.

کلیدواژه‌ها [English]

• Rostam and Sohrab Story
• Matriarichy
• Father King
• Oedipus Complex
• Irresponsibility feeling