نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• وحید علی بیگی سرهالی ¹
• افسانه رمضانی ²

¹ دانش آموخته، دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه، ایران

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یاسوج، ایران

چکیده

نقد روان‌شناختی از مهم‌ترین حوزه‌های نقد ادبی است که بر مبنای روان‌شناسی جدید و بر اساس نظریات یونگ صورت می‌پذیرد. این امر با استفاده از کُهن‌الگوهای مختلف، به واکاوی شخصیتهای افراد می‌پردازد و کُنش‌رفتاری آنها را در موارد گوناگون مورد ارزیابی قرار می‌دهد. در این میان کتاب شاهنامه و شخصیت‌های زنان آن، از نظرهای گوناگونی دارای اهمیت است که در این پژوهش به بررسی روانکاوی آنها از نظر یونگ پرداخته شده است. در این تحقیق که بر مبنای شخصیت‌های، گُرد آفرید، کتایون و تهمینه صورت پذیرفته است، کُهن الگو‌های پنهان در ذات آنها را بر مبنای نظریات یونگ، مورد روانکاوی قرار داده‌ایم. در این میان کهن الگوهای مادری، فردیت و آنیموس در موقعیت‌های مختلف، شخصیت‌های آنان را از هر نظر ممتاز نموده است تا این امر با رفتار‌های بالقوه‌ای که از آنان بروز کرده، روانشناسی شخصیت آنها را به خوبی نشان دهد. با بررسی افراد مورد بحث در شاهنامه، مشخص شد که کتایون بیشترین نشانه‌های کهن الگو را داراست و کُنش‌های رفتاری او در موارد گوناگون، نظریۀ فوق را بیشتر برجسته می-سازد. این پژوهش با روش تحلیلی و توصیف رفتار‌های آنان صورت گرفته تا شخصیت هر کدام از زنان مورد بحث در شاهنامه را مورد ارزیابی قرار داده و با استفاده از نظریات یونگ، کهن الگوهای مختلف هر یک از افراد را به خوبی تفسیر و تبیین نموده‌ایم.

کلیدواژه‌ها

• شاهنامه فردوسی
• نقد روانشناسانه
• گردآفرید
• کتایون
• تهمینه

موضوعات

• ادبیات حماسی و اسطوره

عنوان مقاله [English]

Psychological Critique of Shahnameh Women Based on Jung's Theory (Based on the Characters of Gordafarid, Katayoun and Tahmineh)

نویسندگان [English]

• vahid alibaygi sarhali ¹
• afsaneh ramezani ²

¹ Graduate, Doctor of Persian Language and Literature, Urmia University, Iran

² PhD student in Persian language and literature, Yasouj University, Iran

چکیده [English]

Psychological critique is one of the most important areas of literary criticism based on modern psychology and Jung's theories. It uses a variety of archetypes to analyze people's personalities and evaluates their behavior in various cases. Meanwhile, the book Shahnameh and its female characters are important from various points of view, and in this study, their psychoanalysis is examined from Jung's point of view. Among them, Gerdafarid, Katayoun and Tahmineh have outstanding personalities who have various archetypes inherent in their nature that we have evaluated their psychoanalysis through various studies and the use of Jung's theories. Meanwhile, the archetypes of motherhood and individuality, along with the occurrence of animus symptoms in different situations, have distinguished their personality in every way, which is well demonstrated by the potential behaviors that have emerged from them, the psychology of their personality. Examining the people discussed in the Shahnameh, it was found that among the characters studied, Katayoun has the most ancient signs of the pattern, and his behavioral cues in various cases make the above theory more prominent. This research, which was done by analyzing the verses and describing their behaviors, evaluated the personality of each of the women discussed in the Shahnameh, and by using Jung's theories; we have interpreted and explained the different patterns of each individual.

کلیدواژه‌ها [English]

• Ferdowsi'
• s Shahnameh
• Psychological Criticism
• Gordafarid
• Katayoun
• Tahmineh