دوره 76 (1402)
دوره 75 (1401)
دوره 74 (1400)
دوره 73 (1399)
دوره 72 (1398)
دوره 71 (1397)
دوره 70 (1396)
دوره 69 (1395)
دوره 68 (1394)
دوره 67 (1393)
دوره 66 (1392)
دوره 65 (1391)
دوره 55 (1390)
دوره 54 (1390)
دوره 53 (1389)
دوره 52 (1388)
دوره 51 (1387)
دوره 50 (1386)
دوره 49 (1385)
دوره 48 (1384)
دوره 47 (1383)
دوره 46 (1382)
دوره 45 (1381)
دوره 44 (1380)
دوره 43 (1379)
دوره 42 (1378)
دوره 41 (1377)
دوره 40 (1376)
دوره 39 (1375)
دوره 38 (1374)
دوره 37 (1373)
دوره 36 (1372)
دوره 35 (1371)
دوره 34 (1370)
دوره 33 (1369)
دوره 32 (1363)
دوره 31 (1362)
دوره 30 (1357)
دوره 29 (1356)
دوره 28 (1355)
دوره 27 (1354)
دوره 26 (1353)
دوره 25 (1352)
دوره 24 (1351)
دوره 23 (1350)
دوره 22 (1349)
دوره 21 (1348)
دوره 20 (1347)
دوره 19 (1346)
دوره 18 (1345)
دوره 17 (1344)
دوره 16 (1343)
دوره 15 (1342)
دوره 14 (1341)
دوره 13 (1340)
دوره 12 (1339)
دوره 11 (1338)
دوره 10 (1337)
دوره 9 (1336)
دوره 8 (1335)
دوره 7 (1334)
دوره 6 (1333)
دوره 5 (1332)
دوره 4 (1330)
دوره 3 (1329)
دوره 2 (1328)
دوره 1 (1327)

مقالاتی که در سامانه ثبت شده و تمامی فرآیند ارزیابی و داوری را طی کرده و اصلاحات بازنگری (در صورت لزوم) به انجام رسیده باشد، در صورتی که سردبیر نشریه آنها را در وضعیت پذیرش آنلاین قرارد داده باشد در قسمت مقالات آماده انتشار نمایش داده می‌شود.
هم‌پیوندی درخت و اشراق و بازتاب آن در شعر سهراب سپهری
دوره 53، شماره 220 ، اسفند 1382، ، صفحه 43-67

چکیده
  چکیده درخت یکی از پدیده‌های طبیعت است که هنوز هم در میان بسیاری از اقوام، مقدس شمرده می‌شود. این پدیده که در بسیاری از اسطوره‌ها با اصل آفرینش ارتباط می‌یابد با اشراق و عرفان هم‌پیوند می‌شود. هم‌پیوندی اشراق و درخت در شعر سهراب سپهری، شاعر نوپرداز جلوه‌های متعددی می‌یابد از جمله در دید او «گل سرخ» قبله است ...  بیشتر

بررسی فنون رمزپردازی در رمان‏ های «جزیرة سرگردانی» و «ساربان سرگردان»

ابراهیم رنجبر

دوره 67، شماره 229 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 43-67

چکیده
  رمان دوجلدی «جزیرة سرگردانی» و «ساربان سرگردان» یک اثر رمزی است. دانشور برای استفاده از زبان غیر مستقیم رمز جهت بیان گفتنی‌های گوناگون از فنون متنوعی استفاده کرده است که همگی بدیع­اند و در عین حال کشف آن‌ها تابعی از سازمان‌بندی متن داستان است؛ استفاده از صحنه‌های خاص، واژه‌های ناگزیر از تفسیر، وصفهای رمزی، فراوانی ...  بیشتر

بلاغت و دستور زبان فارسی
موقوف‌المعانی ، نقد و تحلیل یکی از صنایع مهم و مبهم ادبی

سعید شفیعیون

دوره 75، شماره 246 ، اسفند 1401، ، صفحه 44-73

https://doi.org/10.22034/perlit.2023.51458.3315

چکیده
  موقوف‌المعانی یکی از آرایه‌های ادبی است که هنوز به درستی مورد بررسی قرار نگرفته است. وسعت دامنه و نقشی که به عنوان هنرسازه در ساخت چند قالب و گونه‌ ادبی دارد و نیز کارکردش در تعلیق سخن آن را به تعدادی از صنایع و انواع ادبی پیوند می‌زند. در این میان برخیشان مانند «تضمین» و «مُدرج» و «زشت و زیبا» زیرقسم‌های موقوف‌المعانی ...  بیشتر

از اسب بالدار افلاطون تا طوطی‌جان مولانا

عاتکه رسمی

دوره 65، شماره 225 ، شهریور 1391، ، صفحه 45-64

چکیده
  چکیده     داستان پرواز روح یکی از مسائل  مهم مطرح در فلسفه و عرفان است. این نکته در آثار پارمنیدس و افلاطون با تمثیل اسب بالدار در یونان باستان نمود می‌یابد و با قصیدة عینیه و رساله‌الطیر ابن­سینا در ادبیات پارسی منعکس می‌شود. تشبیه نفس ناطقه به طیر و محبوس شدن آن در قفس جسم و تلاش برای معراج روح، مضمون مایة مشترک همة رساله‌الطیرهاست. ...  بیشتر

نمادپردازی معراج در خسرو و شیرین نظامی بر اساس نظریه کهن‌الگوی یونگ

خلیل حدیدی؛ علی دهقان

دوره 66، شماره 227 ، شهریور 1392، ، صفحه 45-70

چکیده
  معراج سفری روحانی از دنیای ناسوت به جهان لاهوت است و در ادبیات شرق و غرب، خاستگاه‌های کهن­الگویی عمیقی دارد. مهم‌ترین رکن اساطیری در معراج، کهن­الگوی صعود است. معراج روایت نمادین سیر انسان به سوی کیهان و سفری درونی، از کثرت خودآگاه به سوی وحدت ناخودآگاه جمعی است. در این سیر و سفر، ادراک جزئی انسان تبدیل به ادراک کلی می­شود. در ...  بیشتر

ادب عرفانی و مسئله ورود به جهنم
دوره 50، شماره 201 ، مرداد 1386، ، صفحه 45-61

چکیده
  مفاد آیات 71 و 72 سوره مریم به این ترتیب است که همه انسان ها اعم از کافر و مومن به آتش جهنم وارد می شوند، اما افراد پرهیزکار نجات می یابند و ناپاکان و پلیدان در جهنم به طور ابدی و جاودانه باقی می مانند...  بیشتر

تعابیر سه‌گانه نظر، مزه‌ و اتحاد در جهان‌بینی‌ بهاء ولد
دوره 46، شماره 188 ، آبان 1382، ، صفحه 45-63

چکیده
  مقاله‌ حاضر به‌ بررسی‌ جایگاه‌ سه‌ اصطلاح‌ نظر، مزه‌، اتحاد (وحدت‌) در بینش‌ کلامی‌ و عرفانی‌ بهاء ولد اختصاص‌ دارد. موضوعات‌ محوری‌ بحث‌ عبارتند از: آثار این‌ دریافت‌ها در روح‌ و جان‌ عارف‌، وجوه‌ دوگانه‌ نظر، آشنایی‌ با قلمرو نظر، تنوع‌ مفهوم‌ معیـّت‌، جمال‌گرایی‌ به‌ عنوان‌ یکی‌ از محورهای‌ اساسی‌ جهان‌بینی‌ ...  بیشتر

اخلاق شناسی علامه طباطبایی
دوره 44، شماره 178 - 179 ، شهریور 1380، ، صفحه 45-70

چکیده
  این مقاله در صدد ارائه آرای فلسفی علامه طباطبایی در باب اخلاق‌ می‌باشد.این آرای فلسفی در دو اثر مهم ایشان،«المیزان»و«اصول فلسفه و روش رئالیسم»،منعکس شده است.مقالهء حاضر تلاش دارد تا دیدگاه اخلاقی‌ علامه را به طور جامع ارائه دهد.نکات عمده‌ای که در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است عبارتند از: تأملات فلسفی در المیزان و ...  بیشتر

عنصر «گفتگو» در تاریخ بیهقی

قاسم صحرائی؛ علی حیدری؛ مریم میرزایی مقدم

دوره 65، شماره 226 ، اسفند 1391، ، صفحه 47-75

چکیده
  چکیده در محیط دربار سلطان مسعود غزنوی، بی اعتمادی عمیقی در لایه‌های مختلف حکومت وجود داشت که زمینۀ انواع توطئه‌ها و فتنه‌انگیزی‌ها را فراهم می‌آورد. ابوالفضل بیهقی به کمک ابزارهایی هم‌چون عنصر داستانی «گفتگو»، کوشیده است به نحوی زیرکانه و پوشیده آن واقعیت‌ها را آشکار سازد و آن‌ها را در بوته نقد قرار دهد. بیهقی با این انگیزه ...  بیشتر

مقایسه عقاید شبستری و حسینی هروی در گلشن راز و کنز الرموز
دوره 51، شماره 204 ، مرداد 1387، ، صفحه 47-85

چکیده
  از آنجا که حسینی هروی پرسش‌گر سؤالات مشهور مطرح در گلشن راز، خود عارفی واقف به مسائل و مبانی عرفانی بوده بررسی غرض یا اهداف او از ارسال این سؤالات از سویی و مقایسة میان معتقدات وی با دیدگاههای شبستری از سوی دیگر می‌تواند راهنمای ما به نکاتی مهم در شناخت همانندیها و تفاوتهای دو نظام عرفانی «محبت محور» و «معرفت مدار» به شرح ...  بیشتر

ادبیات داستانی
احمد محمود: روایتِ تاریخ و داستان در رمان «همسایه ها»

عباس باقی نژاد

دوره 72، شماره 240 ، اسفند 1398، ، صفحه 47-66

https://doi.org/10.22034/perlit.2020.10295

چکیده
  احمد محمود نویسنده‌ای اقلیم‌گرا و رئالیست است که آثارش از طُرق مختلف با تاریخ، حوادث و اشخاص تاریخی ارتباط ‌یافته است. «همسایه‌ها» نخستین رمان این نویسنده است که درونمایۀ آن با تلفیقی از مستندات تاریخی، تخیل و خاطراتِ نویسنده تکوین یافته است. «همسایه‌ها» در عین داشتنِ خصوصیات یک روایت داستانی، مثل دیگر رمان‌های محمود، ...  بیشتر

شعر معاصرایران
پست‌مدرنیسم در شعر شمس لنگرودی

عباس باقی نژاد

دوره 74، شماره 243 ، شهریور 1400، ، صفحه 47-67

https://doi.org/10.22034/perlit.2021.39064.2767

چکیده
  پست‌مدرنیسم پس از ظهور و ایجاد دگرگونی در ادبیات غرب، مورد توجه برخی نویسندگان و طیفی از شاعران معاصر فارسی قرار گرفت. شمس لنگرودی از شاعرانی است که پس از تجربه‌های زبانی مختلف که پیش و بعد از انقلاب از سرگذراند، به رویه‌ای ساختارشکنانه و زبانی هنجارگریز روی آورد. تحت تأثیر این رویکرد، برخی مختصات در شعر لنگرودی ظهور یافت که با مختصات ...  بیشتر

تصوف و عرفان
حکایات مشایخ در منظومه‌های صوفیانه فارسی

سالومه صیاد راجبی؛ محمد ابراهیم پور نمین؛ خسرو جلیلی کهنه‌شهری

دوره 76، شماره 248 ، اسفند 1402، ، صفحه 47-68

https://doi.org/10.22034/perlit.2024.59696.3609

چکیده
  ادبیات صوفیه در دو صورت منثور و منظوم آن، بخشی بزرگ و مهم از ادبیات فارسی است با گونه‌ها و زیرگونه‌های متنوعی چون دستینه‌ها و آثار منثور و منظوم تعلیمی و نیز آثار خلاقه‌ای که گزارش‌گر لحظات شور و اشراق صوفی در زبانی غنایی یا رمزی(سمبلیک) است. یکی از مواد اصلی و مشترک در میان تقریباً تمامی این انواع گوناگون، نقل «حکایات» و «اقوال» ...  بیشتر