دانشگاه تبریززبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز)2251-79796522620130219The Duty of Intellectuals and dispute between traditional and modernity in the novel Nefrin – e Zamin (the curse of land (arable)رسالت روشنفکر و نزاع سنت و تجدد در رمان نفرین زمین123983FAابراهیمرنجبرعضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلیJournal Article20121113The Nefrin – e Zamin (the curse of land) is a novel which tells the reader about the dispute between tradition and modernity as well as the Intellectual and the rulers. It may also be regarded as a document testifying defeat of the Intellectualism and tradition. This novel was written by Al –e ahmad to perform his responsibility as an Intellectual. In this novel, he tries to oppose modernity and revival of past religions in some Intellectual and political circles and bourgeoisie economy. From this point of view, in some parts, the novel acts as a political statement and some time realities are ignored as if the author does not wish to see them. Therefore, his views and social theory fails to be generalized. In the present work an attempt is made to investigate the responsibility of intellectual and the concept of modernity. His social theory is also explained according to some of the famous models of explanation in social science and then tradition and modernity is contrasted and a plan of his ideal society is provided. The result of the present study is that this social theory may not be explained according to a single model and in order to explain it more than one model should be drawn upon; all his views are not valid and suffer some weak points; he does not intent to theories and offer solutions, but opposes the present situation as an intellectual.چکیده<br /> رمان نفرین زمین داستان نزاع تجدد با سنت و روشنفکر با حکومت و سند شکست روشنفکر و سنت است.آلاحمد این رمان را برای ایفای رسالت روشنفکری که برای خود قایل بود، نوشته است. وی در این رمان به بهانة نقد اصلاحات ارضی، با تجدد و دینسازی در برخی محافل فکری و سیاسی، و با اقتصاد بورژوایی مخالفت میکند. بدین جهت رمان در برخی قسمتها به یک بیانیة سیاسی تبدیل میشود. گاهی نیز واقعیتها مغفول میمانند چنان که گویی نویسنده نمیخواهد آنها را ببیند. در نتیجه نظریات و تئوریهای اجتماعی او تعمیم نمییابند. در این نوشته درصددیم که رسالت روشنفکر و مفهوم تجدد را از دیدگاه او بررسی کنیم و تئوری اجتماعی او را با برخی مدلهای معروفِ تبیین در علوم اجتماعی، تطبیق دهیم و ضمن اشاره به تقابل سنت و تجدد که در رمان مطرح شده است، طرح جامعة مطلوب او را ترسیم کنیم. حاصل این بررسی این است که تئوری اجتماعی وی فقط با یک مدل قابل تطبیق نیست بلکه برای تبیین آن باید از چند مدل استفاده کرد؛ تمام نظریات او صائب و قابل دفاع نیستند و برخی ضعفهایی دارند؛ او بیش از این که قصد تئوریپردازی و ارائة راه حل داشته باشد، به حکم التزامِ رسالت روشنفکری با وضع موجود مخالفت میکند.دانشگاه تبریززبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز)2251-79796522620130219Mythical Analysis of Story of Lion and Cow in Kelile and Demne
Based on the Theory of Jung and Northrop Fryeتحلیل اساطیریِ حکایت شیر و گاو در کلیله و دمنه بر پایۀ نظریۀ یونگ و نورتروپ فرای2347984FAعلی اکبرسام خانیانیاستادیار دانشگاه بیرجند0000-0003-4039-4369مصطفیملک پائیندانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجندJournal Article20120717The Story of Lion and Cow in Kelile and Demne has a lot of literary beauties; applying different literary criticisms and various meaningful readings in the context of this story, one can determine the aesthetic factors and their effects on the readers. One the most efficient literary criticism in this regard is the mythical criticism. This study tries to analyze the Story of Lion and Cow in Kelile and Demne based on the Theory of Jung regarding Archetypes and Symbols, and its integration with the Northrop Fry Theory about the mitoses forming a literary work. To do this, after explaining the theoretical framework and method of this study, the symbols and archetypes of different parts of this story would be analyzed applying mythical analysis; then their relations with mitoses forming that part would be expressed. <br />The Story of Lion and Cow in Kelile and Demne has a lot of literary beauties; applying different literary criticisms and various meaningful readings in the context of this story, one can determine the aesthetic factors and their effects on the readers. One the most efficient literary criticism in this regard is the mythical criticism. This study tries to analyze the Story of Lion and Cow in Kelile and Demne based on the Theory of Jung regarding Archetypes and Symbols, and its integration with the Northrop Fry Theory about the mitoses forming a literary work. To do this, after explaining the theoretical framework and method of this study, the symbols and archetypes of different parts of this story would be analyzed applying mythical analysis; then their relations with mitoses forming that part would be expressed. <br />The Story of Lion and Cow in Kelile and Demne has a lot of literary beauties; applying different literary criticisms and various meaningful readings in the context of this story, one can determine the aesthetic factors and their effects on the readers. One the most efficient literary criticism in this regard is the mythical criticism. This study tries to analyze the Story of Lion and Cow in Kelile and Demne based on the Theory of Jung regarding Archetypes and Symbols, and its integration with the Northrop Fry Theory about the mitoses forming a literary work. To do this, after explaining the theoretical framework and method of this study, the symbols and archetypes of different parts of this story would be analyzed applying mythical analysis; then their relations with mitoses forming that part would be expressed.چکیده <br /> حکایت شیر و گاو در کلیله و دمنه زیباییهای ادبی فراوانی دارد که با نقدها و خوانشهای نو، میتوان عوامل هنری و تأثیر آن را در جامعۀ مخاطبان روشن کرد. تحلیل اساطیری یکی از این شیوههاست که نشاندهندۀ برجستگیهای ویژۀ این حکایت است. در این پژوهش با استفاده از نظریۀ «یونگ» دربارۀ کهنالگوها و نمادها و تلفیق آن با نظریۀ «نورتروپ فرای» در مورد میتوسهای شکلدهندۀ اثر ادبی، حکایت شیر و گاو تحلیل شد. به این منظور پس از ذکر چارچوب نظری و روش، نمادها و کهنالگوهای بخشهای مختلف این حکایت با تحلیلی اسطورهای شکافته و بررسی شد و سپس ارتباط آنها با میتوسِ شکلدهندۀ آن بخش از حکایت بیان شد. در پایان روشن شد که این حکایات دارای سه بخش ساختاری شامل زمینه، گرهافکنی و گرهگشایی است که منطبق با میتوسهای تابستان، زمستان و بهار است که به ترتیب نشاندهندۀ انواع ادبی رُمانس، آیرونی و کمدی است.دانشگاه تبریززبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز)2251-79796522620130219elementعنصر «گفتگو» در تاریخ بیهقی4775985FAقاسمصحرائیدانشیار دانشگاه لرستانعلیحیدریدانشیار دانشگاه لرستانمریممیرزایی مقدمدانشجوی دانشگاه لرستانJournal Article20121207چکیده<br /> در محیط دربار سلطان مسعود غزنوی، بی اعتمادی عمیقی در لایههای مختلف حکومت وجود داشت که زمینۀ انواع توطئهها و فتنهانگیزیها را فراهم میآورد. ابوالفضل بیهقی به کمک ابزارهایی همچون عنصر داستانی «گفتگو»، کوشیده است به نحوی زیرکانه و پوشیده آن واقعیتها را آشکار سازد و آنها را در بوته نقد قرار دهد. بیهقی با این انگیزه و هدف خاص از طریق گفتگو به توصیف دقیق شخصیتها و روابط آنها پرداخته است. وی گاه از طریق بازگویی جملاتِ اشخاص در لابهلای گفتگوهایشان، آنها را قابلاعتماد یا غیرقابل اعتماد معرفی کرده است. همچنین گاه فضای بیاعتمادی را از طریق گزینشها و پارههای برگزیدۀ خود از میان گفتگوی شخصیتها منعکس کرده است. بیهقی معمولاً انتقاد خود را در لفافهای از گفتگوهای دیگران میپیچد و از طریق گفتگوی آنها بسیاری از سیاستهای اشتباه حکومت غزنویان و شخص مسعود را زیرکانه و غیر مستقیم برملا میکند.دانشگاه تبریززبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز)2251-79796522620130219studyبررسی تطبیقی مفهوم عرفانی عشق دراندیشۀ عطّار و سهروردی75105986FAالهامعلی جولاکارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد تهران شماهنگامهآشوریاستادیار دانشگاه آزاد شمال تهرانJournal Article20121205نگاه عطّار نیشابوری به مقولۀ «عشق»، نگاهی عارفانه و عقل گریز است. او عقل را در ساحت عشق ناکارآمد میشمارد و راه وصول به عشق را گذر از حصار عقل میداند؛ اما درمقابل، سهروردی با نگرش فلسفی و اشراقی خویش عشق را فرزند عقل و ملازم آن میخواند و رسیدن به حُسن را جز از طریق علم و آگاهی میسّر نمیداند. از منظر این دو اندیشمند، عشق در مجموعۀ هستی سریان دارد و هر موجودی - اعمّ از مادّی و غیرمادّی - از آن بهره و نصیبی دارد و درحقیقت، عشق رابط وجودی میان موجودات عالم است. از نگاه این دو متفکّر، غایت عشق فنای در معشوق است. مقدّمۀ عشق، به اعتقاد عطّار، «طلب» و به عقیدۀ سهروردی، «معرفت» و «محبّت» است. در نگاه عرفانی این دو حکیم، بریدن از خویش، مبارزه با نفس و وحدت گرایی، از مهمترین آثار و نتایج عشق است. این نوشتار درصدد یک بررسی تطبیقی در باب عشق از منظر این دو عارف حکیم است.دانشگاه تبریززبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز)2251-79796522620130219Historical life of Anahita in the characters of Shirin and Shak(k)ar of Nazamiحیاتِ تاریخیِ ایزدبانوی آناهیتا در شیرین و شکرِ نظامی105129987FAمحمد علیمحمودیدانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستانفرزادشفیعی فردانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر دانشگاه سیستان و بلوچستانیعقوبفولادیدانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستانJournal Article20120716چکیده<br /> اسطوره، به عنوان گونهای نگاه به جهان، ریشه در اعماق ذهنِ بشر و دورۀ پرستش ربالنوعها دارد. شکلگیری این نوع نگاه به مرورِ زمان و با گذشت سالیان دراز صورت میگیرد. به همین علّت اساطیر با فرهنگ اقوام گره میخورند. این ارتباط و گرهخوردگی باعث میشود که اسطوره در طول تاریخ دائماً بازتولید شود. یکی از اصلیترین جایگاههای این بازتولید آثار ادبی و هنری است. در این آثار، بازتولید گاه آگاهانه است و گاه ناآگاهانه؛ گاه به صورت مستقیم و با همان شکل است و گاه با جرح و تعدیل و به شکلهای مختلف. اسطوره گاه در برخورد با تاریخ برای ادامۀ حیات خود به لایههای ژرفترِ متون پناه میبرد. این پژوهش بر آن است تا چگونگی و چرایی بازتولید ایزدبانوی "آناهیتا" را در منظومۀ "خسرو و شیرین" نظامی نشاندهد. به نظر میرسد ایزدبانوی آناهیتا از طریق ادبیات عامّه در شخصیت "شیرین" و "شکرِ" نظامی تبلّور یافته و به حیات خود در کالبَدی جدید ادامه داده است.دانشگاه تبریززبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز)2251-79796522620130219From Khamseh / Quintet Composing to Khamseh / ouintet Scholarships( critical Study of Khamseh / Quintet Researches)از خمسهسرایی تا خمسه پژوهی (بررسی انتقادی تحقیقات حوزۀ خمسهپژوهی)129163988FAعباسواعظ زادهدانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهدابوالقاسمقوامدانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهدعبداللهرادمرددانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهدمریمصالحی نیادانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد0000-0002-5923-4149Journal Article20130117چکیده<br /> خمسهسرایی یکی از سنتهای دیرپای ادب فارسی است که در قرن شش هجری توسط نظامی پایهگذاری شد و تا قرن چهارده هجری در ایران و قلمرو نفوذ فرهنگ ایران به حیات خود ادامه داد. در طی این تاریخ هشتصد ساله بسیاری از شاعران ایرانی، هندی و ترک بـه سـرودن مثنویهایی به تقلید از خمسۀ نظامی پرداختهاند. ایـن سنت ادبی را میتوان پس از شاهنامهسرایی، پراقبالترین سنت ادبی فارسی دانست؛ اما تا کنون پژوهش جامعی حول آن صورت نگرفته و بسیاری از خمسههای ادب فارسی ناشناخته باقی مانده-اند و فهرست دقیقی از آنها در دست نیست. این مقاله با معرفی و نقد و بـررسی عمده پژوهشهای انجام شده در این زمینه، کمبودها و کاستیهای این پژوهشها را یادآور شده و پیشنهادهایی برای پژوهش در این حوزه ارائه کرده است.