دوره 76 (1402)
دوره 75 (1401)
دوره 74 (1400)
دوره 73 (1399)
دوره 72 (1398)
دوره 71 (1397)
دوره 70 (1396)
دوره 69 (1395)
دوره 68 (1394)
دوره 67 (1393)
دوره 66 (1392)
دوره 65 (1391)
دوره 55 (1390)
دوره 54 (1390)
دوره 53 (1389)
دوره 52 (1388)
دوره 51 (1387)
دوره 50 (1386)
دوره 49 (1385)
دوره 48 (1384)
دوره 47 (1383)
دوره 46 (1382)
دوره 45 (1381)
دوره 44 (1380)
دوره 43 (1379)
دوره 42 (1378)
دوره 41 (1377)
دوره 40 (1376)
دوره 39 (1375)
دوره 38 (1374)
دوره 37 (1373)
دوره 36 (1372)
دوره 35 (1371)
دوره 34 (1370)
دوره 33 (1369)
دوره 32 (1363)
دوره 31 (1362)
دوره 30 (1357)
دوره 29 (1356)
دوره 28 (1355)
دوره 27 (1354)
دوره 26 (1353)
دوره 25 (1352)
دوره 24 (1351)
دوره 23 (1350)
دوره 22 (1349)
دوره 21 (1348)
دوره 20 (1347)
دوره 19 (1346)
دوره 18 (1345)
دوره 17 (1344)
دوره 16 (1343)
دوره 15 (1342)
دوره 14 (1341)
دوره 13 (1340)
دوره 12 (1339)
دوره 11 (1338)
دوره 10 (1337)
دوره 9 (1336)
دوره 8 (1335)
دوره 7 (1334)
دوره 6 (1333)
دوره 5 (1332)
دوره 4 (1330)
دوره 3 (1329)
دوره 2 (1328)
دوره 1 (1327)

مقالاتی که در سامانه ثبت شده و تمامی فرآیند ارزیابی و داوری را طی کرده و اصلاحات بازنگری (در صورت لزوم) به انجام رسیده باشد، در صورتی که سردبیر نشریه آنها را در وضعیت پذیرش آنلاین قرارد داده باشد در قسمت مقالات آماده انتشار نمایش داده می‌شود.
لحن حماسی در شعر خاقانی

نرگس اسکویی

دوره 67، شماره 230 ، مهر 1393، ، صفحه 1-23

چکیده
  لحن که مهمترین عامل فضاسازی و تأثیرگذاری بر مخاطب در شعر است، از دو منبع خلق و خوی راوی و عوامل و جزئیات ساختاری و سبکی شعر نشأت می‌گیرد. خاقانی روحیه‌ای حساس و زودرنج دارد. این خصلت به اضافۀ پای‌بندی به اعتقادات مذهبی و آموزه‌های عرفانی چون استغنا و آزادگی، موجب بروز کنش‌هایی مبارزه‌طلبانه و حماسی در برابر بسیاری از نیروها و پدیده‌ها ...  بیشتر

کودک‌نمایی در شعر سپهری

عباس باقی نژاد؛ ناصر علیزاده

دوره 68، شماره 231 ، خرداد 1394، ، صفحه 1-15

چکیده
  کودکانه­نگری، بُعدی از دنیای فکری و شعریِ سهراب سپهری است که اَشکال آن در شعر وی خود­نمایی می­کند. او از سرمایه­های کودکی به عنوان دست­مایه­های شعری بهره­گرفته است. سپهری لحنی صمیمی و صادقانه و در عین­حال ساده که می­توان آن را تلفیقی از زبان کودکانه و شاعرانه و نمادین تلقی کرد، برای تبیینِ کشف و دریافت­های عرفانی ...  بیشتر

بررسی و تحلیل ویژگی‌های محتوایی و زبانی اشعار حماسی سیاوش کسرایی

علی اصغر بابا صفری؛ محمدامین محمدپور

دوره 68، شماره 232 ، خرداد 1395، ، صفحه 1-15

چکیده
  داستان‌ها و اشعار مبتنی بر توصیف اعمال پهلوانی و بزرگی‌ها و افتخارات قومی را در تعریف سنتی، حماسه می‌گویند. شعر حماسی از جمله جریان­های عمدة شعر معاصر است که ویژگی­های حماسی آن متناسب با شرایط تاریخی دگرگون شده است. در این پژوهش برای توصیف حماسه، متناسب با نیازهای بیانی تازه، ابتدا به روند تطور تعریف حماسه تا دوره‌ء معاصر اشاره ...  بیشتر

کارکردهای بلاغی عناصر دیوانی در غزل فارسی؛ از قرن ششم تا هشتم با تکیه بر غزلیّات شاعران برجسته

میرجلیل اکرمی؛ مجید واحدپور

دوره 69، شماره 233 ، شهریور 1395، ، صفحه 1-26

چکیده
  غزل از قرن ششم حضور جدّی و چشمگیر در ادب فارسی می‌یابد. این نوع شعر، با آن‌که از کیفیّت زبانی و معنایی خاصّی برخوردار است که آن را از انواع دیگر شعر متمایز می‌سازد، نمی‌تواند خود را از تأثیر عناصر زبانی دوره‌های پیشین – که عمدتاً عناصر تصویرآفرین هستند- دور نگه دارد. البته طرز نگرش شاعر و جغرافیای فرهنگی که وی در آن پرورش یافته ...  بیشتر

بررسی تطبیقی شخصیت‌ها و کارکردهای آنها در داستان‌های سیاوش و رامایانا

یوسف علی بیرانوند؛ قاسم صحرایی؛ علی حیدری؛ محمدرضا حسنی ‌جلیلیان

دوره 69، شماره 234 ، اسفند 1395، ، صفحه 1-16

چکیده
  اقوام هند و ایران از دیرباز دارای مشترکات فرهنگی بوده­اند. بررسی تطبیقی شخصیت­ها و کارکردهای آنها در داستان­های سیاوش و رامایانا، گویای بخشی از این فرهنگ مشترک است. از جمله عناصر مشترک این دو داستان، کنش­ها و ویژگی­های مشترک شخصیت­هاست. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی کوشیده­ایم شخصیت­های دو داستان مذکور را بر اساس ...  بیشتر

بیژن نجدی و بدعت در زبان داستان

عباس باقی نژاد

دوره 70، شماره 235 ، شهریور 1396، ، صفحه 1-16

چکیده
  «بیژن نجدی» نویسنده‌ای بدعت‌گذار است که با انتشار سه مجموعه داستان کوتاه، سبکی انحصاری و متفاوت را به ظهور رسانده است. او در روایتِِ داستان از نثری ویژه و شاعرانه بهره برده که دارای تازگی و وجه نامتعارف است. نجدی میان بیان شعری و عناصر داستانی به گونه‌ای خاص، تلفیق به وجود آورده که ضمن داشتن مشخصه های روایی، واجد ظرفیت‌های ...  بیشتر

شعر معاصرایران
بکُشتی، به ‌گُشنی یا به کُشتی؟ (بررسیِ مجدّدِ چهار بیت بحث‌برانگیز شاهنامه دربارۀ ضحّاک)

سجاد آیدنلو

دوره 71، شماره 238 ، اسفند 1397، ، صفحه 1-26

https://doi.org/10.22034/perlit.2019.8526

چکیده
  فردوسی در اوایل پادشاهی ضحّاک چهار بیت در بیان بی‌رسمیِ هوس‌آلود او سروده است: پس آیین ضحّاک وارونه‌خوی ز مردان جنگی یکی خواستی کجا نامور دختری خوب‌روی پرستنده کردیش در پیش خویش   چنان بُد که چون می‌بدیش آرزوی بکشتی/ به گُشنی/ به کشتی که با دیو برخاستی به پرده اندرون پاک بی‌گفت‌و‌گوی نه رسم کیی بُد نه آیین کیش دشواری ...  بیشتر

ادبیات حماسی و اسطوره
بن‌مایه های حماسی در خاوران نامه

ستار پیر عین الدین؛ عبداله طلوعی آذر؛ فاطمه مدرسی

دوره 72، شماره 239 ، شهریور 1398، ، صفحه 1-32

https://doi.org/10.22034/perlit.2019.9282

چکیده
  عنصر یا عناصری که به داستان شکل واحد می‌دهند، و اجزا و عناصر آن را به هم می‌پیوندند، بن‌مایه خوانده می‌شود. این عنصر یا عناصر ساختار داستان را مستحکم می‌کنند و در موقعیت‌های روایی خاص و به سبب تکرارشوندگی، برجستگی و معنای ویژه‌ای به آن می‌بخشند. این بن‌مایه‌ها علاوه بر برجسته‌نمایی، در حرکت داستان نیز مؤثر واقع می‌شوند. در بسیاری ...  بیشتر

بلاغت و دستور زبان فارسی
تُرکِ سن سن گوی من (بررسی بازتاب زبان و فرهنگ ترکی در دیوان خاقانی)

یوسف اصغری بایقوت

دوره 72، شماره 240 ، اسفند 1398، ، صفحه 1-21

https://doi.org/10.22034/perlit.2020.10288

چکیده
  شکی در این نیست که بخشی از بن‌مایه‌های صور خیال شاعران و نویسندگان، تحت تأثیر محیط و قلمرو جغرافیایی آن‌ها شکل می‌گیرد و به نوعی در آثار ادبی آن‌ها انعکاس و بازتاب می‌یابد. این تأثیرپذیری در نویسندگان و شاعران با توجه به روحیّۀ لطیف و حسّاسی که دارند، بیشتر از دیگران بوده است. بر این اساس، پژوهش حاضر در پی پاسخ بدین سؤال است که آیا ...  بیشتر

تصوف و عرفان
اولیانامه‌نویسی متصوفه (چشم‌اندازی تاریخی به تحولات یک ژانر)

محمد ابراهیم پور نمین

دوره 73، شماره 242 ، اسفند 1399، ، صفحه 1-58

https://doi.org/10.22034/perlit.2021.44966.3042

چکیده
  یکی از انواع نگارش‌ها در ادب صوفیه، مجموعه‌هایی است گرد‌آمده در ضبط و نقل اقوال و احوال مشایخ و پیران تصوّف؛ آثاری که در تعبیری عام، تذکره‌های صوفیانه خوانده می‌شود. این دسته از آثار عموماً برآمده از سنّتی رایج در اغلب قریب‌به‌اتفاق ادیان و مذاهب است که حیات اولیا و قدّیسین را خاصه پس از مرگ آنان، نه صرفاً مقید به چهارچوب عینیت ...  بیشتر

ادبیات حماسی و اسطوره
دلیر است و بینا دل و چرب‌گوی زبان‌آوری پهلوانان شاهنامه با تکیه بر ادبیات باستانی ایران

عباس آذرانداز؛ معصومه باقری حسن کیاده

دوره 74، شماره 243 ، شهریور 1400، ، صفحه 1-23

https://doi.org/10.22034/perlit.2021.45543.3070

چکیده
  «زبان‌آوری» یا «سخنوری» شخصیت‌های اسطوره‌ای و حماسی پیشینه‌ای دیرینه در ادبیات ایران دارد. فردوسی بسیاری از شخصیت‌های شاهنامه را با صفاتی چون «گوینده»، «سخنور»، «چرب‌زبان»، »چرب‌گوی» و «گشاده‌زبان» معرفی کرده است و آنها را با این صفات ستوده است. برخی اصطلاحات ادبی چون «سخن شیرین» ...  بیشتر

تاریخ ادبیات ایران
سهم آذربایجان در فرهنگ‌ فارسی‌نویسی

حسن انوری

دوره 75، شماره 245 ، شهریور 1401، ، صفحه 1-13

https://doi.org/10.22034/perlit.2022.53534.3391

چکیده
  آذربایجانیان چون عموم ساحت‌های اندیشه و علم و اقتصاد و سیاست و فرهنگ ایران‌زمین، در عرصه فرهنگ‌نویسی برای زبان فارسی نیز، هم پیشگام و هم سخت‌کوش بوده‌اند. ثمره تلاش آنان در این حوزه، زمانه‌ای بسیار مدید از کهن‌ترین ادوار زبان فارسی دری با نمونه‌های کهنی همچون فرهنگ قطران (از قرن پنجم هجری قمری)، تا سال‌های اخیر و نمونه‌ای چون ...  بیشتر

تصوف و عرفان
واکاوی تحول معنایی نمادین سیمرغ درادب فارسی

تقی پورنامداریان؛ الهه بیات زرند

دوره 76، شماره 247 ، شهریور 1402، ، صفحه 1-24

https://doi.org/10.22034/perlit.2022.46383.3101

چکیده
  نمادها تصویرهایی قدرتمند هستند که انبوهی از مفاهیم و اساطیر فرهنگی را در قالب یک خوشۀ معنایی صورت‌بندی می‌کنند. این خوشه‌های معنایی طی فرایندهای خلاق ادبی تولید می‌شوند و بخشی از حافظۀ فرهنگی ما را تشکیل می‌دهند. یکی از این نمادها که در متون ایرانی قبل از اسلام تولید شده و در حافظۀ فرهنگی جامعۀ پس از اسلام باقی مانده و در صورت‌بندی‌های ...  بیشتر

تصوف و عرفان
زبان قدرت در عناصر زبانی و ساختاری مناقب اوحدالدین کرمانی

محمد افشین‌وفایی؛ مهدی فیروزیان حاجی

دوره 75، شماره 246 ، اسفند 1401، ، صفحه 1-22

https://doi.org/10.22034/perlit.2022.51984.3332

چکیده
  در این مقاله با هدف شناسایی و نمایاندن لایه‌های نهان ارتباطات گفتمانی در زبان و ساختار متنی صوفیانه، به بررسی مناقب اوحدالدین کرمانی، عارف و شاعر سدۀ ششم و هفتم، پرداخته شده است. بدین منظور عناصر زبانی (اسم و صفت، فعل، ضمیر، نشانۀ جمع، قید، مترادفات، اعداد) و عناصر ساختاری و مفاهیم مربوط به آن‌ها (بافت و موقعیت، وارونگی و تعلیق واقعیت، ...  بیشتر

بلاغت و دستور زبان فارسی
بررسی و تحلیل جایگاه اقتضای حالِ عوامل ارتباط کلامی در ساختار و مفهوم کلام

محبوبه همتیان

دوره 76، شماره 248 ، اسفند 1402، ، صفحه 1-26

https://doi.org/10.22034/perlit.2023.47903.3175

چکیده
  الگوی طراحی شده بر مبنای اقتضای ‌حال نگاهی متفاوت به چراییِ کاربرد ساخت‌های زبانی و آرایه‌های بلاغی در کلام است. در این رویکرد چرایی و علت کیفیت یا چگونگی زبان بررسی و نقش اقتضائات عوامل گوناگون در این زمینه مطالعه می‌شود. و فراتر از دستور و بلاغت، ویژگی‌های کلام و عوامل مؤثر در ایجاد آن و همچنین چگونگی ایجاد آن و چراییِ ویژگی‌های ...  بیشتر