%0 Journal Article %T اولیانامه‌نویسی متصوفه (چشم‌اندازی تاریخی به تحولات یک ژانر) %J زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) %I دانشگاه تبریز %Z 2251-7979 %A ابراهیم پور نمین, محمد %D 2021 %\ 03/17/2021 %V 73 %N 242 %P 1-58 %! اولیانامه‌نویسی متصوفه (چشم‌اندازی تاریخی به تحولات یک ژانر) %K " %K ادبیات صوفیه" %K تذکره‌های صوفیانه" %K ولی‌نامه" %K اولیانامه" %K نقد ژانر" %R 10.22034/perlit.2021.44966.3042 %X یکی از انواع نگارش‌ها در ادب صوفیه، مجموعه‌هایی است گرد‌آمده در ضبط و نقل اقوال و احوال مشایخ و پیران تصوّف؛ آثاری که در تعبیری عام، تذکره‌های صوفیانه خوانده می‌شود. این دسته از آثار عموماً برآمده از سنّتی رایج در اغلب قریب‌به‌اتفاق ادیان و مذاهب است که حیات اولیا و قدّیسین را خاصه پس از مرگ آنان، نه صرفاً مقید به چهارچوب عینیت و واقعیت تاریخی حیات ایشان، بلکه بیشتر آمیخته و پوشیده با لایه‌های متعددی از افسانه و کرامت و در ساحتی قدسی و منزّه به تصویر می‌‌کشد؛ سنّتی که از تمامی انواع و گونه‌های آن در وسیع‌ترین معنایش می‌توان به مقدّس‌نگاری/ سپنتانگاری (Hagiography) تعبیر کرد. از این میراث صوفیه در مقام یک نوع / ژانر، با تعابیری چون احوال یا حالات / تذکره / سیره یا سیرت یا سیرت‌نامه یا سِیر/ مقامات و مناقب‌ یا مناقب‌نامه/ ولی‌نامه/ اولیانامه در منابع کهن و جدید یاد شده است. پژوهش حاضر از دیدگاه نقد ژانر و بررسی چشم‌انداز تاریخی تحولات این گونه از نوشتارهای صوفیان است که نشان می‌دهد ژانر مذکور چگونه از میراث زهدنویسان اولیه سر بر می‌آورد و در نقطۀ اوج تکامل خود به اولیانامه‌های اختصاصی مشایخ منجر می‌شود. %U https://perlit.tabrizu.ac.ir/article_12654_e4873506de8587d1ae23575e8b025064.pdf