نویسنده

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان

چکیده

بنای این تحقیق بر این پرسش گذاشته شده است که یک متن روایی باید چه معیارهایی داشته باشد که آن را بتوان نوع ادبی غنایی به شمار آورد. برای پاسخ به این سؤال، نگارنده با روش توصیفی – تحلیلی سعی کرده است ویژگی­هایی را که در داستان­های برجستۀ عاشقانه عامل روایی را در برابر عامل غنایی کم رنگ می­کند، نشان دهد. عواملی مانند توصیف کشمکش­های عاطفی، وجوه شعری و غنایی، استفاده از زبان غنایی، حضور من راوی در متن، از مهم­ترین مؤلفه­هایی است که فراوانی و گسترش آن در یک متن، عنصر روایت را کم رنگ تر از عنصر غنایی جلوه می­دهد. بنابراین در داستان­های عاشقانۀ غنایی مخاطب با صحنه­هایی رو به رو می­شود که منشاء آن عواطف و احساسات گوینده یا شخصیت داستان است. در چنین متنی کارکرد شعری (ادبی) و عاطفی متن بر کارکرد ارجاعی آن غالب است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Love Stories: Lyric or Narrative Genre?

نویسنده [English]

  • Omid Zakeri Kish

Assistant Professor of Persian Language and Literature, University of Isfahan

چکیده [English]

The question this article is to answer is on the basis of what criteria a narrative text could be classified as lyric literature. Trying to give an answer to this question, the author has used a descriptive-analytic methodology to indicate which properties, in prominent love story, lessen the importance of narrative factors versus lyric ones. Such factors as description of emotional tensions, poetic and lyric facets, using lyric language, and the presence of the narrator’s ego in the text are among the main components the extension of which in the text decreases the prominence of narrative and leads to the significance of lyric. Accordingly, in lyric love stories, a reader may encounter some scenes the source of which are mainly the emotions and feelings of the story character or narrator. In such texts, the poetic and emotional function is more dominant than the referential one.

کلیدواژه‌ها [English]

  • narration
  • Lyric Poetry
  • Lyric Language
  • Lyric Aspect
  • Emotional Tension
احمدی، بابک. (1370) ساختار و تأویل متن، تهران: مرکز.
اسکولز، رابرت. (1383). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمۀ فرزانه طاهری، چاپ دوم، تهران: آگاه.
افلاطون. (1360) جمهور، ترجمۀ فؤاد روحانی، چاپ چهارم. تهران: بنیاد ترجمه و نشر کتاب.
حمیدیان، سعید، (1373)  آرمانشهر نظامی. تهران: قطره.
ذوالفقاری. حسن. (1391) «طبقه بندی منظومه­های عاشقانۀ فارسی». نشریۀ تاریخ ادبیات. شمارۀ71. صص90-77.
ذوالفقاری. حسن. (1392). یکصد منظومۀ عاشقانۀ فارسی. تهران: چرخ.
شفیعی کدکنی، محمد رضا. (1391). صور خیال در شعر فارسی. چاپ پانزدهم. تهران: آگاه.
شمیسا، سیروس. (1373). انواع ادبی. چاپ دوم. تهران: فردوس.
صفا، ذبیح الله. (1363) تاریخ ادبیات در ایران. جلد سوم. چاپ سوم. تهران: فردوسی.
صورتگر، لطفعلی. (1345) منظومه­های غنایی ایران. چاپ دوم. تهران: انتشارات ابن سینا.
عیوقی،1343، ورقه و گلشاه، به اهتمام ذبیح الله صفا، تهران: دانشگاه تهران.
غلامرضایی، محمد. (1370). داستان­های غنایی منظوم. تهران: فردابه.
فردوسی، ابوالقاسم. (1373) شاهنامه. به کوشش سعید حمیدیان. جلد اول. تهران: قطره.
کالر. جاناتان. (1382). نظریۀ ادبی. ترجمۀ فرزانۀ طاهری. تهران: مرکز.
گرگانی، فخرالدین اسعد. (1337) ویس و رامین. به اهتمام محمد جعفر محجوب. تهران: بنگاه نشر اندیشه.
محجوب، محمد جعفر،بی تا، سبک خراسانی در شعر فارسی، تهران: فردوس و جامی.
نظامی گنجه­ای، الیاس بن یوسف. (1380). لیلی و مجنون. تصحیح حسن وحید دستگردی، به کوشش سعید حمیدیان. چاپ چهارم. تهران: قطره.
نظامی گنجه­ای، الیاس بن یوسف. (1382) خسرو و شیرین. تصحیح حسن وحید دستگردی. به کوشش سعید حمیدیان. چاپ چهارم. تهران: قطره.
میرهاشمی، مرتضی. (1390) نظیره­های غنایی منظوم. تهران: چشمه.
ولک رنه،1383، تاریخ نقد جدید، جلد پنجم، ترجمه سعید ارباب شیرانی، تهران: نیلوفر.
ولک، رنه و آوستن وارن. (1373) نظریۀ ادبیات. ترجمۀ ضیاء موحّد و پرویز مهاجر. تهران: علمی و فرهنگی.
همایی، جلال الدین. (1366) تاریخ ادبیات ایران. چاپ چهارم. تهران: کتاب فروشی فروغی.
 
Abrams, M. H. (1385), A Glossary of Literary Terms, Eighth Edition, Tehran: Jungle Publications.
Cuddon, J. A. (1982), A Dictionary of Literary Terms, 4th edition, USA: Penguin Book.