نویسنده

استادیار دانشگاه تبریز

چکیده

پس از رحلت پیامبر اکرم (ص) ، سازمان و تشکیلات جدیدی در عالم اسلام به نام خلافت شکل گرفت.  گروهی از دشمنان اسلام در کسوت مسلمانی، ولی با باطنی معتقد به آیین­های گذشته همچون یهود و مسیحیت و یا حتّی آیین­های بشری که از مقابله نظامی و توسل به زور علیه اسلام ناامید شده بودند با نفوذ در این سازمان نوپا، شیوة تحریف و وارونه ساختن حقایق را برای تخریب بنیان­های فکری و آموزه­های معرفتی مسلمانان در پیش گرفتند. بر این اساس، افسانه­های موجود در تورات و انجیل را در لابه­لای معارف دین اسلام وارد کردند و با مسخ مفاهیم اسلام امکان القای شبهات را در بین مسلمین هموار ساختند. این مقاله با بررسی اینگونه افسانه­ها به موضوع مهم اسرائیلیات پرداخته و جلوه­هایی از آن را در کشف­المحجوب هجویری به عنوان یکی از امهات کتب صوفیه نمایانده است؛ که شبیه­سازی در معارف اعتقادی اسلام مربوط به شخصیت پیامبر اسلام (ص)، شبهه افکنی درموضوع وحی و مهم­تر از همه عادی­سازی پذیرفتن برتری نژادی یهودیان و دفاع از تصوف حتی به بهای سست­کردن اعتقاد به نبوت و امامت شیعه از آن جمله است. بنابراین هدف کلی این پژوهش، بررسی این نوع شبهه­افکنی­ها و شفاف­سازی فضای علمی متون جهت درک روش و تبیین آنهاست .

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

تحقیقی در تأثّر هجویری از منابع دینی غیر اسلامی

نویسنده [English]

  • Ahmad Farshbafian

Assistant Professor, University of Tabriz

چکیده [English]

پس از رحلت پیامبر اکرم (ص) ، سازمان و تشکیلات جدیدی در عالم اسلام به نام خلافت شکل گرفت.  گروهی از دشمنان اسلام در کسوت مسلمانی، ولی با باطنی معتقد به آیین­های گذشته همچون یهود و مسیحیت و یا حتّی آیین­های بشری که از مقابله نظامی و توسل به زور علیه اسلام ناامید شده بودند با نفوذ در این سازمان نوپا، شیوة تحریف و وارونه ساختن حقایق را برای تخریب بنیان­های فکری و آموزه­های معرفتی مسلمانان در پیش گرفتند. بر این اساس، افسانه­های موجود در تورات و انجیل را در لابه­لای معارف دین اسلام وارد کردند و با مسخ مفاهیم اسلام امکان القای شبهات را در بین مسلمین هموار ساختند. این مقاله با بررسی اینگونه افسانه­ها به موضوع مهم اسرائیلیات پرداخته و جلوه­هایی از آن را در کشف­المحجوب هجویری به عنوان یکی از امهات کتب صوفیه نمایانده است؛ که شبیه­سازی در معارف اعتقادی اسلام مربوط به شخصیت پیامبر اسلام (ص)، شبهه افکنی درموضوع وحی و مهم­تر از همه عادی­سازی پذیرفتن برتری نژادی یهودیان و دفاع از تصوف حتی به بهای سست­کردن اعتقاد به نبوت و امامت شیعه از آن جمله است. بنابراین هدف کلی این پژوهش، بررسی این نوع شبهه­افکنی­ها و شفاف­سازی فضای علمی متون جهت درک روش و تبیین آنهاست .

کلیدواژه‌ها [English]

  • اسلام
  • اسرائیلیات
  • هجویری
  • یهود
  • عهدین
-         ابوریه، محمود، (2006م)، اضواء علی السنة المحمدیه، قاهره: دار الکتب الاسلامیة.
-         البستانی، بطرس، (بی­تا)، دائرةالمعارف فرق اسلامی، بیروت: دارالمعرفه.
-         توکلی، محمد مهدی،(1385)، محمد پیام­آور خداوند، تهران: طرح اندیشه.
-         حلی، حسن بن یوسف، (1407)، نهج الحق، چاپ دوم، قم: موسسه دارالهجرة.
-         دشتی، محمد، (1369)، ترجمه نهج البلاغه، چاپ دوم، تهران: مشرقین.
-         دهخدا، علی­اکبر، (1376)، لغتنامه، تهران: امیرکبیر.
-         ذهبی ، محمد حسین،(بی­تا) التفسیر و المفسرون، التراث العربی، لبنان:
-         رزمجو، حسین،(1369)، شعر کهن فارسی در ترازوی نقد اخلاقی اسلامی، چاپ دوم، تهران: انتشارات استان قدس رضوی.
-         شریف­القریشی، باقر، (بی­تا)، امینی، عبدالحسین، حیاة الامام الحسن (ع)، قم: هجرت.
-         صدوق، محمد بن علی، (1374)، علل الشرایع، قم: مومنین.
-          صفارزاده، طاهره، (1386)، ترجمه قرآن کریم، چاپ دوم، تهران: پارس­کتاب.
-          طباطبایی، سیدمحمدحسین،(1364)، ترجمۀ تفسیر المیزان، موسوی همدانی (مترجم)، تهران: نشر فرهنگ.
-          فرشبافیان، احمد، (1378)، مشرب عرفانی امام خمینی و حافظ، چاپ دوم، تهران : نشر عروج.  
-          محمد قاسمی، حمید، (1381)، اسرائیلیات و تأثیر آن بر داستان انبیاء، تهران: سروش.
-          مطهری، مرتضی، (1364)، حماسه حسینی، تهران: انتشارات صدرا.
-          مقدس اردبیلی، احمد، (1371)، حدیقةالشیعه، تهران: انتشارات گلی.
-         هجویری غزنوی، علی، (1371) کشف­المحجوب، تهران: انتشارات طهوری.
-         همدانی، فاضل­خان، (1381)، کتاب مقدس، تهران: میراث مکتوب.